TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİ DERS KİTAPLARINDAKİ DİLBİLGİSİ KONULARI VE ÖĞRETMEN- ÖĞRENİCİ GÖRÜŞLERİ
Konusu, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitapları olan bu çalışmada, söz konusu kitapların içeriklerinin dilbilgisi konuları açısından betimlenmesi ve karşılaştırılması; bu içeriklerin öğrenme ve öğretmeyi nasıl etkilediğinin görülebilmesi için öğretmen ve öğrenici görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Karababa (2009; 276), yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarının ve araç-gereçlerinin öğrenicilerin gereksinimleri ve düzeyleri açısından yeterli olmadığını vurgulayarak Türkçe dilbilgisinin ayrıntılı olarak betimlendiği çalışmalardaki yetersizliğin, ders kitaplarının da yetersiz olmasına etkisi olduğunu belirtmektedir. Dil politikalarında başarıya ulaşılabilmesi, eğitim ortamlarında kullanılacak ders kitaplarının eğitimcinin ve öğrenicilerin işini kolaylaştırıcı, öğrenmeyi olumlu yönde etkileyici olmasına bağlıdır. Doküman incelemesi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada betimlenen Türkçe ders kitapları, Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni (Council of Europe, 2001) çerçevesinde düzeylere göre ayrımlaşmış olmasına rağmen, dilbilgisi konularının dil düzeylerine göre verilmesinde bir standartlaşma olmadığı; dilbilgisi konularının adlandırılmasıyla ilgili terim birliğinin sağlanamadığı, bu durumun öğreniciler açısından da sıkıntılar doğurabildiği; öncü bir kurum liderliğinde ortak bir takım kriterlerin oluşturulmasına acilen ihtiyaç olduğu; ders kitaplarının dilbilgisini sunma biçimlerinde ve bilgi miktarlarında da farklılıklar olduğu ve bunlarda da zaman zaman yanlışlar olduğu; öğretmenlerin, ağırlıklı olarak B1 düzeyinde dilbilgisi öğretimine ağırlık verilmesi gerektiğini düşündüğü, %50'sinin ders kitabını dilbilgisi açısından yeterli bulmadığı ancak neredeyse tümünün (% 91,3) ders kitabı dışında ek materyal kullandığı görülmüştür. Öğretmenlerin ve öğrencilerin dilbilgisi konularıyla ilgili diğer ifadeleri de sınıflandırılarak bulgularda sunulmuştur
GRAMMAR SUBJECTS IN TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE COURSE BOOKS AND TEACHERS’-LEARNERS’ VIEWS
The subject of this study is the course books of teaching Turkish as a foreign language. The aim of the study is to describe and compare the contents of these books in terms of grammar and to evaluate the teachers’ and learners’ opinions in order to see how these contents affect learning and teaching processes. Karababa (2009; 276), emphasize that the course books and equipments in teaching Turkish as a foreign language are not adequate with regard to the needs and the levels of learners. She states that the insufficiency of the works on Turkish grammar and the descriptions cause inefficiency in course books as well. Success in language policies depend on the efficiency of the course books, used in educational environments and it will also facilitate the job of the teachers and learners, affecting the learning positively. Although Turkish course books, which are analyzed with document analysis method in the present study, are classified according to the Common European Framework of Reference for Languages (Council of Europe, 2001), it is observed that there is not a standardization between the language levels and the grammar subjects. That is to say, there is not a common usage of grammatical terms, which leads to problems for students. There is an urgent need of some common criteria to be determined with a leading institution. There are also differences in the amount and the way of the grammar books, as well as the mistakes within them. Teachers mostly believe that B1 level grammar teaching should be given more importance and 50% of them think that course books they use are not enough. Almost all of the teachers indicate that they (91,3%) use some supplementary materials. Other statements of teachers and students about grammar topics are also classified and presented in the findings section.
___
- Aydın, Ö. (1996). Yabancı Dil Olarak Türkçe Dilbilgisi Öğretimi: Üretken Dönüşümlü Dilbilgisi Kuramının Kısa Bir Tanıtımı. Ankara (Yayınevi belirtilmemiş). ISBN 975-96012-0-6.
- Aydın, Ö. (1999). İkinci dil olarak Türkçe öğretiminde Türkçe dilbilgisi betimlemelerinin görünümü. Çağdaş Türk Dili. Sayı:137-138, 33-41. http://www.turkofoni.org/files/ikinci_dil_olarak_t_rk_edilbilgisi.pdf (e.t. 15.09.2015).
- Aytaş, G. ve Çeçen, M.A. (2010). Anadili Öğretiminde Dil Bilgisinin Yeri ve Önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları. 27, 77-89. http://www.tubar.com.tr/TUBAR%20DOSYA/pdf/2010BAHAR/ayta_gyasettin_een_akif %2077-89.pdf (e.t. 15.09.2015)
- Bulut, M. (2014). Dil bilgisi öğretiminde yaşanan kavram kargaşasının Türkçe öğretimine etkisi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 9/12 Fall 2014, p. 43-55, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net. DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.7339, ANKARATURKEY
- Cem, A. (2005). Dilbilgisi öğretiminde biçim-anlam-kullanım üçlüsü: Ders malzemesi hazırlama ve uygulama önerisi. TÖMER Dil Dergisi. 128, 7-11. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/27/752/9593.pdf (e.t. 04.01.2016).
- Council of Europe (2001). Common European Framework of References for Languages: Learning, teaching, assessment. Cambridge: Cambridge University Press.
- Demircan, Ö. (1990). Yabancı-Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Ekin Eğitim-Yayıncılık ve Dağıtım.
- Durmuş, M. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi. Ankara: Grafiker Yayınları.
- Fidan, D. (2015). Learners’ prefernce of oral corrective feedback: An example of Turkish as a foreign language Learners. Educational Research and Reviews. 10. 1311-1317. DOI: 10.5897/ERR2015.2162
- Fidan, Ö. (2005). Dilbilgisi Öğretiminde Söylem-dilbilgisi Yaklaşımı: Eski Köye Yeni Adet mi, Yoksa Biz Bunu Zaten Yapıyoruz mu? TÖMER Dil Dergisi, 128, 25-37. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/27/752/9595.pdf (e.t. 12.03.2010).
- İstanbul yabancılar için Türkçe ders kitabı A1. (2014). (Ed. F. Arslan; F. Keskin). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- İstanbul yabancılar için Türkçe ders kitabı A2. (2013). (2.Baskı) (Ed. F. Arslan; F. Keskin). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- İstanbul yabancılar için Türkçe ders kitabı B1. (2014). (Ed. F. Arslan; F. Keskin). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- İstanbul yabancılar için Türkçe ders kitabı B2. (2014). (Ed. F. Arslan; F. Keskin). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- İstanbul yabancılar için Türkçe ders kitabı C1/+.(2013). (Ed. F. Arslan; F. Keskin). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
- İzmir yabancılara için Türkçe ders kitabı A1. (2014). (Haz. D. Günay; Ö, Fidan; B. Çetin; F. Yıldız). İstanbul: Papatya.
- İzmir yabancılara için Türkçe ders kitabı A1. (2014). (Haz. D. Günay; Ö, Fidan; B. Çetin; F. Yıldız). İstanbul: Papatya.
- İzmir yabancılara için Türkçe ders kitabı A2. (2014). (Haz. D. Günay; Ö, Fidan; B. Çetin; F. Yıldız). İstanbul: Papatya.
- İzmir yabancılara için Türkçe ders kitabı B1. İzmir yabancılara için Türkçe ders kitabı B2. (2015) (Haz. D. Günay; F. U. Yıldız; B. Çetin; E. O. Köleci; U. Oryaşın; A. Atak; Y.Demirhan; T.A.Tülü; E. Şen). İstanbul: Papatya.
- İzmir yabancılara için Türkçe ders kitabı B2. (2015) (Haz. D. Günay; F. U. Yıldız; B. Çetin; E. O. Köleci; U. Oryaşın; A. Atak; Y.Demirhan; T.A.Tülü; E. Şen). İstanbul: Papatya.
- İzmir yabancılara için Türkçe ders kitabı C1. (2014). (Haz. D. Günay; F. U. Yıldız; B. Çetin; E. O. Köleci; U. Oryaşın; A. Atak; Y.Demirhan; T.A.Tülü; E. Şen). İstanbul: Papatya.
- Karababa, Z. C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-277.
- Karababa, Z. C. & Üstünsoy-Taşkın, S. (2012). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının öğretmen görüşleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Dil Dergisi, 157, 65-80.
- Kıran, Z. (1996). Dilbilim Akımları. Ankara: Onur Yayınları.
- Kırmızı, B. (2013). Almanca derslerinde metne dayalı dil bilgisi öğretiminin on birinci sınıf öğrencilerinin dil bilgisi başarısına etkisi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 8/8 Summer 2013, p. 805- 821, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net. DOI Number: 10.7827/TurkishStudies.5242, ANKARA-TURKEY
- Loewen S, Li, S Fei, F., Thompson, A., Nakatsukasa, K., Ahn, S. Chen, X. (2009). Second Language Learners’ Beliefs About Grammar Instruction and Error Correction. The Modern Language Journal, 93, 91-104.
- Özel, S. (2010). Yabancılara Türkçe öğreten resmi kurumlarda dil bilgisi öğretimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Peçenek, D. (2014). Dilbilim eğitimi alan öğrencilerin yabancı dil öğretiminde dilbilgisi öğrenimine ve öğretimine ilişkin görüş ve düşünceleri. Başkent University Journal of Education, 1(1), 93-111.
- Sezer, A. (1994) Anadili öğretiminde dilbilgisinin yeri. Uygulamalı Dilbilim Açısından Türkçenin Görünümü. Ankara: Dil Derneği. 113-128.
- Yabancılar için Türkçe dil bilgisi (A1, A2, B1). (2015). (Haz. M. Gülsün). Ankara: Kalkan Matbaası.
- Yabancılar için Türkçe dil bilgisi (B2, C1). (2015). (Haz. M. Gülsün). Ankara: Kalkan Matbaası.
- Yedi iklim Türkçe A1. (2015). (Ed. E. Barın; Ş. Çobanoğlu; Ş. Ateş; M. Balcı; C. Özdemir). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. ve Tic. İşl.
- Yedi iklim Türkçe A2. (2015). (Ed. E. Barın; Ş. Çobanoğlu; Ş. Ateş; M. Balcı; C. Özdemir). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. ve Tic. İşl.
- Yedi iklim Türkçe B1. (2015). (Ed. E. Barın; Ş. Çobanoğlu; Ş. Ateş; M. Balcı; C. Özdemir). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. ve Tic. İşl.
- Yedi iklim Türkçe B2. (2015). (Ed. E. Barın; Ş. Çobanoğlu; Ş. Ateş; M. Balcı; C. Özdemir). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. ve Tic. İşl.
- Yedi iklim Türkçe C1. (2015). (Ed. E. Barın; Ş. Çobanoğlu; Ş. Ateş; M. Balcı; C. Özdemir). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. ve Tic. İşl.
- Yeni Hitit yabancılar için Türkçe ders kitabı: Temel 1, (Ed. N.E. Uzun). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Yeni Hitit yabancılar için Türkçe ders kitabı: Orta 2, (Ed. N.E. Uzun). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Yeni Hitit yabancılar için Türkçe ders kitabı; Yüksek 3, (Ed. N.E. Uzun). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Gözden geçirilmiş̧ geliştirilmiş 6. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.