TÜRKÇE DERSİNDE KULLANILAN KİTAPLARIN DEĞERLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Son yıllarda bireylerde görülen olumsuz davranışlardaki artış, birçok ülkede değerler eğitimine verilen önemin artmasına sebep olmuştur. Eğitim kurumları, küçük yaşlardan itibaren verdiği eğitimin içine değerler eğitimini de alarak, bireylerin sağlam karakterler oluşturmalarına yardımcı olmaya çalışmaktadır. Haftalık ders programında her derse ayrılan ders saati farklıdır. Türkçe dersinin haftalık ders sayısı diğer derslerden daha fazla olması, derste değerlerin öğrencilere daha fazla iletimine olanak sağlamaktadır. Türkçe dersinin işlenişinde önemli bir yere sahip olan metinler, değerlerin öğrencilere kazandırılmasında oynamaktadır. İlkokul, ortaokul ve liseye ait ders kitapları Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın onayı alındıktan sonra Tebliğler Dergisi'nde yayınlanmaktadır. 2014-2015 Eğitim Öğretim yılında dördüncü sınıf Türkçe dersinde okutulmak üzere belirlenen yirmi yayın evine ait Türkçe ders kitabı Ocak 2014'te 2676 Sayılı Tebliğler Dergisi'nde yayınlanmıştır. Bu kitaplardan Milli Eğitim Yayınlarına ait olanı Ankara, Adana, Afyon, İzmir, Uşak, Gaziantep, Aydın, Manisa, Konya, Osmaniye ve Şanlıurfa olmak üzere on bir ilde; Cem Veb Ofset Yayınlarına ait Türkçe ders kitabının ise diğer yetmiş ilde okutulmasına karar verilmiştir. Çalışmada bu iki yayınevine ait dördüncü sınıf Türkçe ders kitabı, öğretmen kılavuzu ve öğrenci çalışma kitaplarında yer alan metinlerde bulunan değerler tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada kullanılan kitaplarda değerler tespit edilirken, eğitimde bütünlük ilkesinden yola çıkarak Sosyal Bilgiler Dersi (4-7.sınıflar) Öğretim Programı'nda yer alan 20 değer esas alınmıştır. Bu değerler '' adil olma, aile birliğine önem verme, bağımsızlık, barış, bilimsellik, çalışkanlık, dayanışma, dürüstlük, duyarlılık, hoşgörü, estetik, misafirperverlik, özgürlük, sağlıklı olmaya önem verme, saygı, sevgi, sorumluluk, temizlik, vatanseverlik, yardımlaşma'' dır. Araştırma doküman incelemesine dayalı nitel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre belirlenen kitaplarda bulunan metinlerde en çok duyarlılık, bilimsellik, sağlıklı olmaya önem verme, çalışkanlık, sevgi, hoşgörü ve vatanseverlik değerleri, en az ise temizlik, yardımlaşma, bağımsızlık, misafirperverlik ve özgürlük değerlerinin yer aldığı görülmüştür. Belirlenen değerlerden metinlerde yer almayan değer bulunmamaktadır

AN INVESTIGATION INTO COURSE BOOKS USED IN TURKISH LESSON IN TEMS OF VALUES

The increase in negative behaviors in recent years has led to an increase on the importance given to values education in many countries. Educational institutions are trying to help individuals to create robust character by adding values education into the training which they have given since the early ages. There are more Turkish lessons than any other courses in the curriculum. Thus it provides an opportunity for transmission of values to more students in Turkish lessons. Also the texts that have a great role in the processing of Turkish courses play a major role in transmitting values to students. The textbooks belong to Primary, elementary and high schools are published in the Journal of Communique after obtaining the approval of the Ministry of Education Head Council of Education and Morality. In the 2014-2015 academic year, the names of the Turkish textbooks published by 20 different houses to be taught in Turkish lessons of fourth grades were published in the Journal of Communique (No. 2676 January 2014). In order to determine the values in the books used in the research, 20 values taken part in Social Studies (4th-7th grades) Education Program used as a base by looking at the totality in education principle. These values are '' being fair, giving importance to family unity, independence, peace, being scientific, sedulity, solidarity, honesty, sensitivity, tolerance, aesthetics, hospitality, freedom, give importance to being healthy, respect, love, responsibility, cleanliness, patriotism, cooperation. Document analysis based on a qualitative method was used in this study. According to the results of the study, mostly sensitivity, being scientific and giving importance to be healthy took place in the texts contained in the coursebooks. On the contrary, being fair, freedom and cleanliness value took a little part. There is no value that is not included in the text from the specified values. STRUCTURED

PDF

___

Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
Alan, Y.(2012). Türkçe ders kitaplarındaki okuma ve serbest okuma metinlerinin dini ve ahlaki değerler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Aral, D. (2008). Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı 6. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerler üzerine bir araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Çeçen, M. A.ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 173, 39-49.
Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (Editörler). (1999). Eğitim bilimine giriş.(3.baskı). Ankara: Pegem
Dilmaç, B. (2002). İnsanca değerler eğitimi. Ankara: Nobel.
Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
Gömleksiz, M. N. (2007). Lise öğrencilerinin toplumsal değerlere ilişkin tutumları (Elazığ ili örneği). Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (26-28 Kasım 2004), 727-741.
Halstead, J. M., and Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202.
İnam, A. (2009). Değerler Hayatımızın Kendisidir. Değerler biziz. Değerler Eğitimi Dergisi, 5, 82- 93.
Kan, M.O. (2010). Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları ilköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabının kültür öğeleri açısından incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
Koç, M. (2013). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değerler bakımından incelenmesi (1981 ve 2006 Türkçe öğretim programlarına göre hazırlanan ders kitapları),Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kolaç, E. (2009). Somut olmayan kültürel mirası koruma, bilinç ve duyarlılık oluşturmada Türkçe eğitiminin önemi. Milli Folklor, 21, (82).
Külünkoğlu, T. (2010). İlköğretim birinci kademe Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
MONE. (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
Moğul, S. (2012). Mehmet Akif Ersoy’un Safahat isimli eserinin Türkçe eğitimi ve değerler eğitimi açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
Yaman, E. (2012). Değerler Eğitimi: Eğitimde yeni ufuklar. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimi’ne genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19(19), 499.