TÜRK VE YABANCI MÜZİK KİTAPLARINDA YER ALAN BATI MÜZİK TEORİSİNE AİT GEÇİCİ DEĞİŞTİRİCİ İŞARETLER TERMİNOLOJİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Türk ve batı müziği sentezi ve Türk müzik sisteminin standartlaştırılma çalışmalarına hız verilmiştir. Bu dönemde hız kazanan ve müzik alanında yapılan reformlarında etkisi ile batı müzik teorisi hakkında bilgi veren eserler Türk müzik literatürüne kazandırılmıştır. Ancak bu süreçte batı terminolojisinden Türkçeye çevrilen ya da uyarlanan müzik kitaplarında birçok terim anlamsal olarak farklılıklara uğramıştır. Bu çalışmada müzik teori kitaplarında yer alan “geçici değiştirici işaretlere” ait terminolojik bilginin Türk alan yazınına eksik ya da hatalı bir şekilde geçtiği tartışılmaktadır. Bu çalışma; batı müzik teorisinde yer alan geçici değiştirici işaretlere ait bilgi, tanım ve kullanma kurallarını, aynı işaretler hakkında Türk müzik teorisinde yer alan bilgi, tanım ve kullanma kuralları ile karşılaştırılarak Türkçe kaynaklardaki olası farklılık, eksiklik ve varsa hataları ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışmada konu ile ilgili Türk ve yabancı müzik kitapları taranmış, ulaşılabilen ders ve teori kitaplarında değiştirici işaretler ile ilgili bilgilerin olduğu bölümler incelenmiş, bu bilgiler nitel araştırma yöntemlerinde yer alan doküman analizi (belgesel tarama) tekniğine uygun olarak analiz edilmiştir. Çalışma sadece; ölçü içerisinde kullanılan geçici değiştirici işaretlere (diyez, bemol ve natürel) yönelik bilgi, tanım ve kurallar ile sınırlı tutulmuştur. Geçici değiştirici işaretlerden olan çift diyez ve çift bemole ait bilgi, tanım ve kullanma kurallarına ilişkin bilgilere yer verilmemiştir. Çalışmada Türk ve yabancı müzik kitaplarında yer alan geçici değiştirici işaretler üzerine yazılmış bilgilerin geçmişten günümüze nasıl anlatıldığı, nasıl kullanıldığı, kullanım kurallarının neler olduğu açıklanmış ve şu an alan yazında yer alan farklılıklara dikkat çekilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda, Türkçe kaynaklarda geçici değiştirici işaretlere ait tanımlarda eksiklik olduğu ve uygulamada hatalı kullanımlar olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonunda bu eksikliklerin giderilmesine yönelik bazı görüş ve öneriler sunulmuştur.
AN INVESTIGATION ON ACCIDENTALS TERMINOLOGY BELONG TO WESTERN MUSIC THEORY IN TURKISH AND FOREIGN MUSIC BOOKS
With the declaration of the Republic, Turkish and Western music synthesis and standardization efforts of the Turkish music system have been accelerated. In this period, due to the influences of the reforms in the field of music, the art-works giving information about the theory of western music have been introduced to the Turkish music literature. However, in this process many terms have been semantically different in the music books translated or adapted from the Western terminology to the Turkish language. This study aims to compare the rules of use, information and descriptions about accidentals which take place in Western music theory with the rules of use, information and descriptions which take place in Turkish music theory and identify possible differences, deficiencies and mistakes in Turkish references. In the study first of all Turkish and foreign music books were reviewed, parts in reached textbooks and theory books that include information about accidentals were investigated and analyzed through document analysis technique within the qualitative research approach. The study was limited only to the rules of use, information and descriptions about accidentals (sharp, flat and natural) which take place within a measure. Information, definitions and rules of use about double sharp or double flat was not included in the current study. In the current study, how information was given in Turkish and foreign music books about accidentals from the past to date, how they were used and what are the rules of use of accidentals were explained and differences in the current literature was emphasized. After the investigation, it was determined that there are some problems in Turkish resources in terms of definitions of accidentals and there are misuses in the practice. At the end of the study some comments and recommendations were made in order to remove and correct those deficiencies.
___
- Akalın, B. (1945). Köy Enstitülerinde Müzik Eğitimi Kılavuzu. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- Akdoğu, O. (1991). Türk Musikisi Nazariyatı Dersleri. Ankara: Kültür Bakanlığı
- Akkaş, S. (2005). Eğitim Fakülteleri Sınıf Öğretmenliği Bölümleri İçin Müzik 1.Ankara: Bilge Ders
Kitapları Yay. Dağ. Ve Tic. Ltd. Ş.
- Arseven, A. (1956). Öğretmen Okullarında Müzik Eğitimi II. Ankara: Kültür Matbaası.
- Arseven, A. (1958). Ortaokullarda Müzik Eğitimi II. Ankara: Kültür Matbaası.
- Augé, C. (1919). Le livre de musique. Paris: Librairie Larusse
- Blatter, A. (2016). Revisiting Music Theory: Basic Principles, London: Taylor & Francis.
- Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research
Journal, 9(2), 27-40.
- Ceyhan, M. (1974). Okulda Plakla Müzik Eğitimi.İstanbul: Duran Ofset Basımevi.
- Darbaz, F. (1973). Temel Bilgilerle Beraber Tonal- Modal-Ölçü ve Biçim Bakımından Türk ve Batı
Müziği. İstanbul: Hüsnütabiat Matbaası.
- Demir, Ş. (2012). Eğitim Müziği Besteleme: Teknik Bilgiler ve Uygulama. İstanbul: Yaylacık
Matbaası.
- Demirel, Ö., Kaya, Z. (2012). Eğitim Bilimine Giriş. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- Dinç Altun, Z. (2016).Müzik eğitimcilerinin müzik eğitiminde yer alan temel müzik bilgilerine
yönelik sahip oldukları kavram yanılgıları. MÜZED 2. İpek Yolu Müzik Konferansı,6 – 8
Mayıs, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- Dinçer, İ. (2000). Çocuk Gelişimi ile İlgilenenler İçin Müzik El Kitabı. İstanbul: YA-PA Yayın
Pazarlama Sanayi Ticaret A.Ş.
- Dunbar, B. (2015). Practical Music Theory: A Guide to Music as Art, Language, and Life: A Guide
to Music as Art, Language, and Life. E-Bookresource: URL1
- https://books.google.com.tr/books?id=Ge4GAgAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=Practical+Mus
ic+Theory:+A+Guide+to+Music+as+Art,+Language,+and+Life:+A+Guide+to+Music+as+
Art,+Language,+and+Life.&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwjDibDJn4fZAhXC1qQKHfjXB
B4Q6AEIKzAA#v=onepage&q=Practical%20Music%20Theory%3A%20A%20Guide%20
to%20Music%20as%20Art%2C%20Language%2C%20and%20Life%3A%20A%20Guide
%20to%20Music%20as%20Art%2C%20Language%2C%20and%20Life.&f=false Erişim
Tarihi: 30.01.2018
- Elhankızı, A. (2012). Uygulamalı Temel Müzik Bilgileri. Konya: Eğitim Publishing.
- Endris, R. R. (2015). Music Theory For Beginners. Dunbury, USA: For Beginners, LLC.
https://books.google.com.tr/books?id=WFlOBwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=Musi
c+Theory+For+Beginners&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwjl16uhoIfZAhXLA8AKHavPB6
MQ6AEILzAB#v=onepage&q=Music%20Theory%20For%20Beginners&f=false Erişim
Tarihi 30.01.2018
- Fisher, K. M. (1985). A misconception in biology: Amino acids and translation. Journal of Research
in Science Teaching, 22(1), 63-72.
- Gade,H. W.(2000). AllAspects of ROCK & JAZZ /1, Music Theory, 1.Cilt.Barron's Educational
Series.https://books.google.com.tr/books?id=MDZ4R52PcKAC&printsec=frontcover&dq=
All+Aspects+of+ROCK+%26+JAZZ+/1,+Music+Theory&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwj3
7dadoYfZAhVlI8AKHV2bCdUQ6AEIKDAA#v=onepage&q=All%20Aspects%20of%20
ROCK%20%26%20JAZZ%20%2F1%2C%20Music%20Theory&f=false Erişim Tarihi
30.01.2018
- Gazimihal, M. R. (1961). Musiki sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Gurlitt, W., Eggebrecht, H. H. (1996). Riemann Sachlexikon Musik. (12. völligneubearb) Mainz:
Schott Musik.
- Hakkı, İ. (Basım tarihi bilinmiyor). Türk Musikisi Nota, Usul, Makamat ve Solfej Metodu.İstanbul:
İkender Kutmani Müzik Evi.
- Harnum, J. (2013). Basic Music Theory How to Read, Write and Understand Written Music ( 4th
edition) USA: Sol Ut Press.
- Hulusi, M. (1929).Mekteplerde Musiki. İstanbul: Sudı Kitaphanesi.
- Karadeniz, E. (2013). Türk Musikisinin Nazariye ve Esasları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür
Yayınları.
- Karaosmanoğlu, M. K., Akkoç, C. (2003). Türk Musikisinde İcra-Teori Birliğini Sağlama Yolunda
Bir Girişim. 10. Müz-Dak (Türk Müziği Dernek ve Vakıfları Dayanışma Konseyi)
Sempozyumu.
- Larousse, P., Augé, C. (1898). Nouveau Larousse Illustré: Dictionnaire Universel Encyclopédique.
(Volume01).
France:
Paris
Larousse(Fransızca
sözlük)
https://archive.org/stream/nouveaularoussei01laro#page/42/mode/2up
adresinden
24.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
- Latham, A. (2004). Oxford Dictionary of Musical Terms. United States: Oxford University Press Inc.
- Miller, M. (2005). The Complete İdiot’s Guide to Music Theory. USA: Alpha.
- Nickol, P.(2015). Learning to Read Music (3rd edition). UK: Robinson.
- Okyay, E. (1969). Okul Müzik Eğitimi. Ankara: ÜÇ ER Ofset.
- Özen, B.K. (1993). Liseler İçin Ders Kitabı Müzik. İstanbul: Emel Yayınevi.
- Özgül, İ. (2014). Müzik Eğitimi ve Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Özgür, Ü., Aydoğan, S. (1999). Müziksel İşitme Okuma. Ankara: Sözkesen Matbaası.
- Richer, M. (2015). Understand Music Theory: Teach Yourself. Hachette UK.
- Richer, M. (2015). Understanding Music Theory. A Practical OverView of the Mechanic of Music.
Croydon: CPI Group (UK) Ltd.
- Rougnon, P. (1930). Musiki Muallim Mektebi Kitabı. (A. Muhtar, Çev.) Mufassal musiki
nazariyatı, İstanbul: Devlet Matbaası.
- Scoggin, N. (2010). Ap Musıc Theory (Cd4). Barron's Educational Series.Internet adresi:
https://books.google.com.tr/books/about/AP_MUSIC_THEORY_CD4%EC%9E%A
5%ED%8F%AC%ED%95%A8.html?id=OZNKmpLef9UC&redir_esc=y
(Erişim
tarihi: 08.02.2018).
- Schonbrun, M. (2007). The Everything Music Theory Book. USA: Adams Media.
- Sembos, E. C. (2006). Principles of Music Theory. Lulu.com.
- Sun, M. ( 1997). Şarkılarla Türkülerle Temel Müzik Eğitimi İlköğretim Okulları İçin Müzik
Kitabı.Ankara: Yurt Renkleri Yayınevi.
- Şahin, M. & Duman, R. (2008). Cumhuriyetin Yapılanma Sürecinde Müzik Eğitimi. Çağdaş Türkiye
Tarihi Araştırmaları Dergisi, VII/16-17, s.s. 259-272
- Şen, G. ( ? ). Müzikolay. Ankara: Rant Matbaası.
- Tabakoğlu, V. (1976). Bona ve Müzik Teorisi Notaları.Ankara: Canoğlu Müzikevi.
- Tarlakazan, B. (2003). Atatürk ve sanat kavramı üzerine düşünceler. Bilge dergisi,10 (38), 30-34.
- Taylor, E. (1999). First Steps in Music Theory Grades 1-5. England: Associated Board of the Royal
Schools of Music (Publishing) Limited.
- Tunçdemir, İ. (2004). Çoksesli müzikte “harika çocuk kanunu”nun Türk müzik kültürüne etkisi: İdil
Biret-Suna Kan örneği. XIII. National Educational Sciences Council.
- Uçan, A. (1997). Müzik Eğitimi, 2. Baskı, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
- Uslu, R. (1999). Osmanlı’dan Cumhuriyete Müzik Teorisi Eserleri. İnternet adresi:
- https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=384564&/Osmanl%C4%B1dan-Cumhuriyete-
M%C3%BCzik-Teorisi-Eserleri-/-Yrd.-Do%C3%A7.-Dr.-Recep-Uslu-(Erişim
08.02.2018).
tarihi:
- Uz, K. (1893), Muallim, Musikî: Şark ve Garb Musikisinin Diyez ve Bemolleri Hakkında (E.
Doğruyol, Çev.) İstanbul, 14 sayfa.
- Uz, K. (1923). Musiki Nazariyatı. (E. Hatipoğlu Çev.) Ankara: Küğ Yayını,
- Vural, A. ve Türkmen, U. (1996). Eğitim Fakülteleri Sınıf Öğretmenliği Bölümleri ve İlkokul
Öğretmenleri İçin Müzik Rehberi. Niğde: Elma Ofset.
- Winteson, J., Harris, P. (2014). Music Theory the Essential Guide. London: Faber Music Ltd. And
Peters Edition Limited.
- Yalçın, G. (2013). Türkiye’de 1900-2012 Yılları Arasında Yayınlanan Batı Müzik Teorisi
Kitaplarındaki Terminolojinin İncelenmesi. İdil, Cilt 2, Sayı 8, Volume 2, Number 8
- Yalçın, G. (2013). Haşim Bey Mecmuasının “Makam Ve Tonalite Karşılaştırması” Yönünden
İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and
History of Turkish or Turkic Volume 8/6 Spring 2013, p. 753-768, ISSN: 1308-2140,
www.turkishstudies.net, Doi Number :10.7827/TurkishStudies.4988, ANKARA-TURKEY
2.
- Yalçın, G. (2014). Türk Müzik Eğitimi Tarihinde Notacı Hacı Emin Bey’in “Nota Muallimi” Adlı
Kitabının Yeri Ve Önemi. Rast Müzikoloji Dergisi Cilt II, Sayı 2, s.43-69
- Yavuzoğlu, N. (2010). 21. Yüzyılda Türk Müziği Teorisi. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Yener, F. (1945). Musiki Lügati-I Garp Musikisi. İstanbul: Tasvir Neşriyatı.
- Yener, F. (1949). Küçük Batı Müziği Ansiklopedisi. İstanbul: İskit Yayını.
- Yıldırım, S., Akkuş, B. ve Tanrıkorur, C. (1993). Ortaokullar için müzik 1-2-3. Ankara: Genç Büro
Matbaacılık Ltd. Şti.
- Zeitlin, P., Goldberger, D. (2001). Understanding Music Theory. Ankara: Omnibus Press.
- http://www.dolmetsch.com/musictheory9.htm adresinden 24.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
- http://www.search-beat.com/musicterms.htm#accidental
erişilmiştir.
adresinden
24.01.2018
tarihinde
- https://www.baerenreiter.com/en/shop/product/details/BA4861/ adresinden 24.01.2018 tarihinde
erişilmiştir.