TÜRK MİLLİ TAKIMI VE GALATASARAY’IN ROMANYA MİLLİ TAKIMINA KARŞI FUTBOL MÜSABAKALARI (17 & 19 NİSAN1914)

İstanbul'a gelen Romanya milli futbol takımı ile ilk olarak Türk milli futbol takımı ve daha sonra Galatasaray arasında sırasıyla 17 ve 19 Nisan 1914 tarihlerinde oynanan iki müsabaka Osmanlı kamuoyunda büyük etki yaratmıştır. Bu çalışmada her iki maçın tarihi önemi tüm yönleriyle analiz edilecek, Romanya futbol kafilesinin İstanbul ziyaretine ve yapılan iki önemli futbol müsabakasına ilişkin dönemin Osmanlı basınında yer alan orijinal bilgiler ve fotoğraflar ayrıntılarıyla okuyucuya sunulacaktır. Maçlara dair Osmanlı basınında geniş yer bulan haberler, yorumlar ve eleştiriler Türk spor tarihinin önemli bir dönemi içinde, Osmanlı toplumunda yeni yeni gelişmeye ve hızla popülaritesi artmaya başlayan futbolun etkisine de tüm yönleriyle ışık tutmaktadır. Metin içindeki alıntılarda bazı Osmanlı Türkçesi ifadelerin güncel anlamları parantez içerisinde verilmiştir. Osmanlı Devleti'nde tarihin ilk Türk Milli Takımı kurulmuş ve bu milli takım yine tarihte ilk kez yabancı bir ülkenin milli takımına, Romanya'ya karşı 17 Nisan 1914 tarihinde bir müsabaka yapmıştır. Tamamı Türk ve Müslüman oyunculardan kurulu olan ilk Türk Milli Futbol Takımı'na Fenerbahçe, Galatasaray ve Altın Ordu spor kulüplerinden futbolcular seçilmiştir. Diğer taraftan Osmanlı Devleti'nden tam bağımsızlığını henüz 36 sene önce, 1878 Berlin Antlaşması'yla kazanmış olan Romanya devleti için de bu müsabakaların önemi çok büyüktü. Her iki maçta da sahaya çıkan Romanya Milli Takımı'nda tek bir Romen futbolcu bulunmuyordu ve kadrosu Alman, İngiliz ve Amerikan uyruklu oyunculardan kurulmuştu. Bunun temel sebebi Romanya kamuoyunun 1 Ekim 1911 tarihinde Bükreş'te Galatasaray futbol takımına karşı alınan ağır yenilgiyi unutamaması ve rövanşı almak istemesidir

FOOTBALL MATCHES OF TURKISH NATIONAL TEAM AND GALATASARAY AGAINST ROMANIAN NATIONAL TEAM (17 & 19 APRIL 1914)

Two matches played between Romania national football team, who came to Istanbul, and first Turkish national football team and later Galatasaray on 17 and 19 April 1914 respectively created a great impact on Ottoman public opinion. In this study, the historical importance of the two matches is analyzed in all respects, besides original information and photographs about Romanian football delegation’s visit of Istanbul and two important football matches are submitted with all details to readers. News, comments and critiques of matches, which had widespread media coverage, entirely illuminate the influence of football which newly started to develop and rapidly increase its popularity in the Ottoman society during a significant period of Turkish sports history. In quotations within the text, current meanings of some Ottoman Turkish expressions are given in brackets. In the Ottoman Empire, the first Turkish national football team of history was created and this national team played against the national team of another foreign country, Romania, for the first time in history on 17 April 1914. Football players from Fenerbahçe, Galatasaray and Altın Ordu sport clubs were chosen for the first Turkish national team which was entirely composed of Turkish and Muslim players. Meanwhile, the importance of these football matches was very great also for Romania, which had gained its independence from the Ottoman Empire just 36 years ago with the Treaty of Berlin in 1878. There was not a Romanian player in the national team of Romania who came on the field at both matches and the squad was formed by German, British and American players. The main reason for this was the fact that Romanians had not forgotten the heavy defeat in Bucharest against Galatasaray football team on 1 October 1911 and this time wanted to take revenge of it

PDF

___

İdman,
“Romanyalılar Geliyor”, Numero:26, 24 Mart 1330 (6 Nisan 1914), s.416.
“Romanyalı Sporcular Geldi”, Numero:27, 7 Nisan 1330 (20 Nisan 1914), s.428-429.
Numero:28, 14 Nisan 1330 (27 Nisan 1914) (Kapak Fotoğrafı).
“Ayak Topu Müsabakaları”, Numero:28, 14 Nisan 1330 (27 Nisan 1914), s.433-436.
Numero:28, 14 Nisan 1330 (27 Nisan 1914), s.441-443 (Fotoğraflar)
Numero:29, 21 Nisan 1330 (4 Mayıs 1914), s.457 (Galatasaray-Romanya futbol maçı fotoğrafı).
Numero:29, 21 Nisan 1330 (4 Mayıs 1914), s.459 (Milli Türk Takımı-Romanya futbol maçı fotoğrafı).
“Futbol Müsabakaları”, Numero:30, 1 Mayıs 1330 (14 Mayıs 1914), s.466-468.
İkdam,
“Romanya İspor Takımı Azası”, 15 Nisan 1914, s.4.
“Romanyalı İsporcular”, 16 Nisan 1914, s.3.
17 Nisan 1914, s.1 (Romanyalı sporculara ait iki fotoğraf).
“Romanya’dan Gelen İsporcular”, 17 Nisan 1914, s.2.
“Bugünkü Futbol Müsabakaları”, 17 Nisan 1914, s.2.
“Dünkü Futbol Müsabakası”, 18 Nisan 1914, s.3-4.
“Kadıköyü’nde İspor Kulübünde Romanyalı İsporcular ile Bizimkiler Arasındaki Oyun”, 19 Nisan 1914, s.1 (Fotoğraf).
“Romanyalı İsporcular”, 19 Nisan 1914, s.4.
“Romanya’dan Gelenlerle Bizimkiler Arasındaki Oyun Esnasında”, 20 Nisan 1914, s.1 (Fotoğraf).
“Heyecanlı Bir Müsabaka”, 20 Nisan 1914, s.1-2.
“Romanyalı İsporcuların Azimeti”, 22 Nisan 1914, s.4.
Peyam,
“Romanyalılarla Futbol Müsabakası”, 18 Nisan 1914, s.3.
“Dünkü Futbol Müsabakası”, 20 Nisan 1914, s.3.
Sabah,
“Romanya ve Macaristan’da”, 20 Eylül 1911, s.2.
“Romanyalılarla Mühim Futbol Müsabakaları”, 15 Nisan 1914, s.3.
“Şehrimizde İdman”, “Romanyalı Futbolcular”, 16 Nisan 1914, s.2.
“Şehrimizde İdman”, “Türkler-Romanyalılar”, 18 Nisan 1914, s.3.
“Şehrimizde İdman”, 19 Nisan 1914, s.2.
“Şehrimizde İdman”, “Osmanlılar, Romanyalılar-Muvaffakiyet”, 20 Nisan 1914, s.2.
Servet-i Fünun,
No: 1194, 10 Nisan 1330 (23 Nisan 1914), s.561 (Türk Milli Takımı-Romanya futbol maçı fotoğrafı).
“Hafta İçinde”, Aded (No:1194) (Haftalık Ek), 10 Nisan 1330 (23 Nisan 1914), s.553.
Tanin,
“Galatasaray Futbol Kulübü”, 20 Eylül 1911, s.3
“Dünkü İspor Müsabakaları”, 18 Nisan 1914, s.1.
Romanyalı Misafirlerimiz”, “Ziyafet”, 18 Nisan 1914, s.2.
“İspor Müsabakaları”, 20 Nisan 1914, s.2.
“Evvelki Günkü Futbol Müsabakaları”, 21 Nisan 1914, s.1.
Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr,
“Romanya Generali’nin İstanbul’u Ziyareti ve Azimeti İnikası”, 3 Nisan 1914, s.1.
“İspor Şuunu”, “Türklerle Romanyalılar Arasında Mühim Futbol Müsabakaları”, 14 Nisan 1914, s.4.
“Romanyalı Müsabakacılar Geldiler”, 16 Nisan 1914, s.1.
“İspor Şuunu”, “Futbolcular Geldi”, 16 Nisan 1914, s.4.
“Türklerle Romanyalılar Arasında İstanbul Futbol Müsabakaları”, 17 Nisan 1914, s.1.
“İspor Şuunu”, “İstanbullular ile Romanyalılar Arasında”, 17 Nisan 1914, s.3.
“Romanyalılarla Futbol Müsabakaları”, 18 Nisan 1914, s.1.
“Türklerle Romanyalılar Arasında İstanbul Futbol Müsabakaları”, 18 Nisan 1914, s.3.
“Türklerle Romanyalılar Arasında İstanbul Futbol Müsabakaları”, 19 Nisan 1914, s.3.
“Galatasaray Takımı Galib!”, 20 Nisan 1914, s.1.
“Türklerle Romanyalılar Arasında İstanbul Futbol Müsabakaları”, 20 Nisan 1914, s.3.
“Galibiyetin Mabad-ı İntibaatı, 21 Nisan 1914, s.1.
“Romanyalı Futbolcular”, 21 Nisan 1914, s.3.
“Romanyalı Talebe”, “Romanyalı Futbolcular”, 22 Nisan 1914, s.4.
Tercüman-ı Hakikat,
“Safha-i İntikâd”, 20 Nisan 1914, s.1.
“Romanyalı Misafirlerimizin Müfarekati”, 21 Nisan 1914, s.2.
Zekâ,
Numero:28, 10 Nisan 1330 (23 Nisan 1914), s.66. 2)
“A Milli Takım Tarihçesi”, http://www.tff.org/default.aspx?pageID=310 (Son Erişim Tarihi: 18 Mart 2015).
Aladanlı, B., Çördük Ü. (2009). Futbol Tarihi ve Sporda İlkler, Yeşil Elma Yayıncılık, İstanbul.
Arıpınar, E. (Ed.) (1992). Türk Futbol Tarihi (1904-1991), Cilt 1-2, Türkiye Futbol Federasyonu Yayınları, İstanbul.
Armaoğlu, F. (2013). 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi: 1789-1914, Timaş Yayınları, İstanbul.
Armaoğlu, F. (2014). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi: 1914-1995, Timaş Yayınları, İstanbul.
Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkılabı Tarihi, Cilt: III, Kısım: I, III, IV, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
Çelik, B. (Temmuz 2010). “Romanya’da Bir Jön Türk: İbrahim (Ethem) Temo ve Romanya’daki Faaliyetleri”, History Studies, Volume 2/2, s.363-375.
Malkoç, E. (2011). “Büyük Savaş Öncesi Üniversitelilerin Diyalog Örneği: Türk ve Romen Öğrencilerin 1914 Gezileri”, Türkoloji Kültürü, Cilt: IV, No:8, s.109-123.
Maxim, M. (2008). “Romanya” maddesi, İslam Ansiklopedisi, Cilt: 35, Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara, s.169-170.
Oral, M. A. (1954). Türkiye Futbol Tarihi, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul.
Talat Paşa’nın Anıları (2000). Yayına Hazırlayan: Alpay Kabacalı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Tarihte Türk-Rumen İlişkileri (2006). Genelkurmay ATASE ve Denetleme Başkanlığı Yayınları, Ankara.
Temo, İ. (2013). İttihat ve Terakki Anılarım, Alfa Basım Yayım, İstanbul.
Uçarol, R. (2013). Siyasi Tarih (1789-2012), Der Yayınları, İstanbul.
Ünaydın, R. E. (2014). Galatasaray ve Futbol, Ka Kitap, İstanbul.
Yaşar, S. (2012). “Türkiye-Romanya İlişkileri (1930-1938)”, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4 Fall 2012, pp. 3199-3213, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3477, Ankara/Turkey.
Yüce, M. (2014). Osmanlı Melekleri: Futbol Tarihimizin Kadim Devreleri, Birinci Cilt, İletişim Yayınları, İstanbul.
Zelyurt, M. K. (2013). “Türk Modernleşmesinde Spor: Tanzimat’tan Erken Cumhuriyet’e”, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/12 Fall 2013, pp. 1461-1478, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5628, Ankara/Turkey.
Zelyurt, M. K. (2014). “Türkiye’de Futbolun Tarihine Bir Bakış: Toplumsal Sonuçları Açısından Futbol ve Siyaset İlişkisi”,Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/2 Winter 2014, pp. 1763-1779, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6293, Ankara/Turkey.