TÜRK KÜLTÜRÜNÜN İMGE DOKUSU: ŞİİR
Anlam, ruh ve kültür taşıyıcısı olan dil, edebiyatın tüm alanlarında kullanılan malzemedir. Yeni anlamlar yaratımı süreçlerinde ise, sanatlı dil kullanımlarının etkisinin önemi bilinmektedir. Sanatlı bağdaştırmalar ile kelimenin anlamına yeni anlamlar aktarılır. Kanatlı sözcük metaforu bu anlamda yerini bulmaktadır. Dil, sanatsal bir işlev üstlenmek durumunda kaldığında, üst perdenden bir dil kullanım becerisine gereksinim olur. Dil hem şekil olarak ve hem de anlam olarak yeniden boyutlanır. Şiir, edebiyatın bir türü olarak, bu üst perdenin en ince ayarlarının yapıldığı evrendir. Şairin düş dünyasının en gizil evrenine bu sayede ulaşmak mümkün olur. Kültür, tarih ve sanat bağlamında da milletlerin kalıcı olmasını sağlayan en dinamik güç, şiir geleneği ve bu gelenek içinde yer alan, o millete özgü dil kullanımlarıdır. Bir milletin ana özellikleri arasında bunları saymak mümkündür. Toplumun tarihsel, kültürel ve sosyal geçmişinin rafine olmuş kodlarını ancak şiir türünde yakalamak mümkündür. Estetik düşüncenin en ince uzantıları şiir dilinde saklıdır. Bu çalışmada, Türk edebiyatının önemli türlerinden olan şiir türünün imge dokusu örneklerle irdelenmeye çalışılmıştır. Tarihsel bir süzgeçten geçirilerek genel çizgileriyle şiir türünün esrarlı etkisi ve özel çizgilerde de Türk şiir geleneğinin anlam oluşturucu zengin imge repertuarından damıtılan küçük bir seçkisi, çeşni halinde sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmada yöntem olarak okuma, yorumlama, belgeleme ve imgesel irdeleme yaklaşımlarından yararlanılmıştır
IMAGE TISSUE OF TURKISH CULTURE: POETRY
Language, as the conveyer of meaning, soul, and culture, is a device used in all areas of literature. In the process of creating new meanings, the effects of significance of using literary language is known. Artistic syncretism give meaning a word new meaning. The winged word metaphor find meaning in this sense. When the language has to assume artistic function, it is necessary to use language at the top level. Language is reformed both as a shape and as meaning. Poetry, as a genre of literature, is the step in which the finest settings of this level are performed. It is possible to reach the secret universe of the poet’s dream world in this way. Also in terms of culture, history, and art, the most dynamic power that enables the nations to be permanent is poetry tradition and language peculiar to that nation involving in this tradition. In this study, the image of texture of poetry, a significant genre of Turkish literature, was tried to be examined with examples. The mysterious effect of poetry genre passed through a historical filter with its general lines and a short anthology of Turkish poetry tradition distilled from its meaningful image repertoire with its specific lines were tried to be presented. Among the main features of a nation, it is possible to count them. It is only possible to find out the refined codes of society’s historical, cultural and social past in the form of poetry. The finest extensions of aesthetic thinking are hidden in poetry. In the study for methodology, approaches of reading, interpreting, documentation, and imaginary examination were used
___
- Aksan, D. (1999). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Engin Yayınevi: Ankara.
- Aksan, D. (2007). Türkçeye Yansıyan Türk Kültürü, Bilgi Yayınları: Ankara.
- Akyol, A. (1997). Şiirimizde Büyük Şehir, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları: Erzurum.
- Bülbül, M. (2005). İmgesel İletişim, Çizgi Kitabevi: Konya.
- Bülbül, M. (2007). Karl Henckell’in “Berlıner Abendbıld” ve Tavfik Fikret’in “Sis” Adlı Şiirlerinde İmgelerle Büyük Şehir Sorunsalı, A. Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi, c. 10, sayı 7: Erzurum.
- Cansever, E. (2011). Sonrası kalır - Bütün Şiirleri I-II, YKY: İstanbul.
- Hançerlioğlu, O. (1977). Felsefe Ansiklopedisi, C. 3, Remzi Kitabevi: Ankara.
- İnce, Ö (1993). Yazınsal Söylem Üzerine, Can Yayınları: İstanbul.
- İnce, Ö. (2001). Şiir ve Gerçeklik, İş Bankası Yay. : İstanbul
- Karakoç, S. (1965). Yunus Emre, Bedir yayınevi,: İstanbul.
- Kızılçim, Y. (2016). Şiir Söylemi ve Çözümleme Yöntemi, Çizgi Kitabevi: Konya.
- Özdemir, E. (2002). Eleştirel Okuma, Bilgi Yayınları: Ankara.
- Şanlı, İ. & Dayanç, M. (2016). “Mehmet Kaplan’ın Yunus Emre ve Şiirlerini Konu Alan Yazıları Üzerine Bir Değerlendirme / An Analysis of the Mehmet Kaplan’s Articles on Yunus Emre and His Poems”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 11/20 Fall 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9896, p. 567-582.
- Tanpınar, A. H. (2006). Edebiyat Üzerine Makaleler, (Haz. Zeynep Kerman), 7. B. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Tepebaşılı, F. (2016). Retorik, Konuşma Sanatı- Sözbilim, Çizgi Kitabevi: Konya.
- Türkoğlu, S. (2016). Şiir Dilinde Renk Anlatımları, Çizgi Kitabevi: Konya.
- Uygur, N. (1985). İnsan Açısından Edebiyat, Remzi Kitabevi: İstanbul
- Wellek, R. Warren, A. (2003). Yazın Kuramı, Altın Kitap. Yay: İstanbul.