THOMAS AQUINAS’TA İLAHİ BİLGİ

Thomas Aqunas Katolik bir din adamı olmanın yanında Tanrı'nın varlığı ve sıfatları başta olmak üzere ilahiyat konularında önemli düşünceleri olan bir filozoftur. Sisteminde aklın verilerinden istifade etmekle beraber, vahyin getirdiği ve bazen aklı aşan verilerin de makul olduğu düşüncesini koruyan bir düşünür olmuştur.Thomas Aquinas'ın düşüncesinde Tanrı ve Tanrı'nın bildikleri farklı şeyler değildir. İlahi bilginin öznesi ve nesnesi ayrı şeyler olarak düşünülmemelidir. Tanrı kendisini zatıyla bilir. Aquinas'a göre Tanrı'nın varlığı ve mahiyeti aynıdır, zira Tanrı'nın ontik varlığı ve mahiyeti Tanrı'nın kendi zatıdır. Bu sebeple Tanrı'nın mahiyeti, bilgisi, öznesi ve nesnesi hepsi Tanrı'da birdir ve aynıdır. O'nun bilgisi kendi zatından ayrılan bir şey değildir. Oysa bizim bilgilerimiz bizim özümüzden ayrıdır, ancak ilahi bilgi ilahi özün aynıdır. Aquinas Tanrı'nın bilgisi ve diğer sıfatlarını Tanrı'nın zatıyla aynı olarak değerlendirmektedir. Aquinas'ın bu yorumu Mu'tezile kelam ekolünün; Tanrı'nın sıfatlarını Tanrı'nın zatı olarak değerlendirmeleri fikriyle örtüşmektedir. Mu'tezili düşüncede Tanrı'nın sıfatları, Tanrı'nın zatından ayrı manalar değil Tanrı'nın zatı ile aynıdırlar. Örneğin Mu'tezile imamlarından Ebu'l-Huzeyl şöyle der: "Allah, ilim ile âlimdir ve ilim O'dur. O, kudret ile kadirdir ve kudret O'dur. O, hayat ile Hayy'dır ve hayat O'dur. Tanrı'nın diğer sıfatları için de aynı şeyi söylemiştir. Ona göre "Allah âlimdir" dediğimiz zaman, O'nun için, Allah olan bir ilim ispat etmiş olurum, Allah'tan cehaleti dışlamış olurum ve olmuş olan veya olmakta olan malumu kabul etmiş olurum. Aquinas, Tanrı'nın bilgisini varlıkların yaratılma sebebi olarak görür. Ancak ona göre bu doğrudan değil dolaylı olarak gerçekleşir. Aquinas, Tanrı'nın en mükemmel sıfatlara sahip olduğu gerçeğinden hareket ederek O'nun varlıkları bildiğini savunur

DIVINE KNOWLEDGE IN THOMAS AQUINAS

Thamos Aquinas is a Catholic ecclesiastic, among this he is a philosopher that thinks first of all on God’s existence end His attributes and other divinity subjects. In his sistem he benefit from ıntelligent data ass well as he protected think of reasonable data of revelation that sometimes exceeds reason. According to Aquinas, God and God’s knowledge are not different things. The subject and his object God’s knowledge should not be thought as different things. God knows Himsel through His essence. According to Aquinas, God’s being and esence are same. Therefore God’s nature, and His knowledge, subject and object is on eand same in the God. His knowledge doesn’t differant from His essence. Whereas our knowledge differantiate from our nature but divine knowledge is same with God’s essence. Aquinas evaluate God’s knowledge and His other attributes same thing as His esence. Aquinas’s this interpretation coincide with Mu’tazilite school’s opinion about God’s attributes that says attributes of God are same His esence. İn the Mu’tazilite school’s opinion God’s attributes are not apart meaning but same as God’s esence. For example Abu’l-Huzayl says that; God, has knowledge with knowledge and knowledge is He. God has mighty with pover, power is He. God has living and living is He. He says same about God’s attributes. According to him when ve say that God has knowledge we prove konowledge for God and we exclude ignorance from God and approve known. According to Aquinas God’sknowledge is the cause of creation. However this doesn’t ocur directly but indirectly. Aquinas from the fact that God’s perfect attributes defend that God knows everything with their qualifications and their particularities

___

  • Aquinas, Thomas, Summa Theologica, Şikago Ün. Yay. (Britannica, Great Books of The Western World 19 içinde) Şikago, 1952.
  • Aquinas, Thomas, Summa Contra Gentiles, Trans. Josef Rickaby, The Catolic Primer, 2005.
  • Champagnelı Jean, Aziz Louis’nin Yaşamı, Batıya Yön Veren Metinler, Der. Alev Alatlı, İstanbul, 2010.
  • Cürcani, Seyyid, Şerif, Şerhu’l-Mevakıf, Çev. Ömer Türker. İstanbul, 2015.
  • Davies, Brian, The Thought of Thomas Aquinas, ClarendonPress, Oxford, 1992.
  • Düzgün, Şaban Ali, Nesefi ve İslam Filozoflarına Göre Tanrı-Âlem İlişkisi, Ankara, 1998.
  • Ebu’l-Hasan el-Eş’ari, Makalatu’l-İslamiyyin ve ihtilafu’l-musallîn, el-Mektebetu’l-asriyye, Beyrut, 1416/1995.
  • El-Muhasibî, el- Akl ve Fehmu’l-Kur’an, Haz. Hüseyin el-Kuvvetli, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1978.
  • Fazlur Rahman, “İbnSînâ”, Çev. Osman Bilen, “Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri” içinde, Edt. M.M. Şerif, İstanbul, 1997.
  • Gazali, Kitabu’l-erbain fi usuli’d-din, Beyrut, 1988.
  • İbn Sînâ, Kitabu’ş-Şifa (Metafizik), Çev. Ekrem Demirli, Ömer Türker, İstanbul, 2014.
  • İbn Sînâ, en-Necat, Kahire, 1938.
  • İbn Rüşd, Faslu’l-Makal (Felsefe-Din İlişkisi), Çev. Bekir Karlığa, İstanbul, 1992.
  • İskenderoğlu Muammer, Thomas Aquinas’ta iman, teoloji ve akıl ilişkisi, Divan İlmi Araştırmalar, sy. 16 (2004/1).
  • Kadı Abdülcebbar, Şerhu’l-usûli’l-hamse, Çev. İlyas Çelebi. İstanbul, 2013.
  • Keskin, Halife, İslam Düşüncesinde Allah Âlem İlişkisi, s. 286.
  • Matüridi, Te’vilatu’l-Kur’an, Thk. Hatice Boynukalın, Bekir Topaloğlu, İstanbul, 2006.
  • Şehristani, Nihayetu’l-Akdam, London, 1934.