TEK PARTİLİ DÖNEMDE AÇILAN KUR’AN KURSLARI
Osmanlı Devleti tarihe karışıp yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulmasıyla Osmanlı Devleti dönemine ait birçok kurum tarihe karışır ve bazılarının yerine yeni kurumlar hayata geçirilir. Bu gelişmelerin neredeyse tamamı tek parti dönemine rastlar. Yapılan değişikliklerin içerisinde en çok tartışılanı din alanında yapılan değişikliklerdir. Buna göre din eğitimi verilmemekte, hatta Kur'an yasaklanmaktadır. Bu görüş toplumun alt kademelerinden akademik çevrelere kadar karşılık bulmaktadır. Hatta bu tartışmalar günümüzde de devam etmektedir. Bunda bu alanda yapılan çalışmaların yetersizliğinin de rolü bulunmaktadır. Hâlbuki bütün tek partili dönem boyunca Kur'an Kursları açık kalmıştır. Açılan gayri resmî Kur'an kursları dışında resmî kurumların açtığı Kur'an kursları mevcuttur. Bunlarla ilgili sayısal veriler makalede verilmiştir. Burada açılan Kur'an kursları sayısı ile birlikte kurslara katılanların sayıları, öğretmen verileri, ne kadar maaş aldıkları ile ilgili ayrıntılı bilgiler yer almıştır. Buna rağmen bazı yayın organları, dergi ve kitaplarda bu durumun tersi bilgiler mevcuttur. Bu tür yayınların ideoljik amaçlarla kişilerin bilgiye erişmesinde çarpıtıcı bir işlev gördüğü varsayılmaktadır. Gerçekte ise din eğitimi alanında yaşanılan gerilemelere karşın ne Kur'an ne de Kur'an'ın öğretilmesi yasaklanmıştır. Konuyla ilgili resmî belgelerle, ilk kez bu makalede yer alan Türkiye İstatistik Kurumu arşiv belgelerinden alınan sayısal veriler de bunu doğrulamaktadır. Tek Parti döneminde hem Diyanet İşleri Başkanlığı, hem de Milli Eğitim Bakanlığının açtığı Kur'an kurslarında halkın eğitim alması sağlanmıştır
KORAN COURSES DURING ONE-PARTY RULE
After the collapse of the Ottoman Empire many institutions also became out of date. And by the establishment of the new republic, new institutions came into being. Almost all of the changes came through during the period of one-party rule. Among the changes occured in this term, the ones mostlydiscussed were in the religious sphere. It is said that not only education of religion was available but also Koran was prohibited. These have been discussed by over a wide scale of the community, from lay people to the academic circles. The arguments are still going on even today. In these discussions, lack of sufficient studies on this subject matter have also a role. In fact, in the education of religion, with some unsatisfactory efforts, neither Koran nor was the teaching of Koran prohibited. In this article, for the first time, this fact is proved with the official documents and the numerical date obtained from the archives of the Türkish Statistics Agency. During the one-party rule, both Presidency of Religious Affairs and the Ministry of National Education provided Koran courses for the people
___
- ahaber, 01.04.2012 (http://www.hakikat.com/dergi/109/bsyz10902.html, erişim: 26.08.2015)
- Akyüz, Yahya (1989), Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1988’e), Ankara: Ankara Üni. Eğt. Bil. Fak. Yayınları
- Altınpınar, Mustafa (Antalya 1911-2008) ile 13 Mart 1915 tarihinde yapılan görüşme.
- Arslan, Ahmet Turan (1995), “Türkiye’de Din Eğitimi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 7-8-9-10 (1989-1990-1991-1992), İstanbul, s. 155-176
- Ay, Mehmet Emin (2005), Problemleri ve Beklentileriyle Türkiye’de Kur’an Kursları, İstanbul: Düşünce Kitabevi Yayınları
- Aybey Salih (2015), “Yaz Kur’an Kurslarının Din Eğitimi Açısından Fonksiyonelliği Üzerine Bir Araştırma”, Turkish Studies, Volume 10/15 Fall 2015, p. 85-102
- Ayhan, Halis (2014), Türkiye’de Din Eğitimi, İstanbul: Dem Yayınları
- Bahçekapılı, Mehmet (2014), Türkiye’de Din Eğitiminin Dönüşümü (1997-2012), İstanbul: İlke Yayınları
- Başkurt, İrfan (2007), Din Eğitimi Açısından Kur’an Öğretimi ve Yaz Kur’an Kursları, İstanbul; Dem Yayınları
- BCA, Tarih: 11.10.1925, Sayı: 2644, Dosya: 93-67, Fon kodu: 30..10.0.0, Yer no: 16.65..19.
- BCA, Tarih: 15.3.1924, Fon kodu: 51.0.0, Yer no: 2.1.31.
- BCA, Tarih: 2.5.1928, Dosya: 9020, Fon kodu: 30..10.0.0, Yer no: 102.667..21
- BCA, Tarih: 2.5.1928, Dosya: 9021, Fon kodu: 30..10.0.0, Yer no: 102.667..22.
- BCA, Tarih: 25.4.1931, Dosya no: 14710, Fon kodu: 30.10.0.0, Yer no: 144.32.10.
- BİUM (Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü), Maarif İstatistikleri 1940-41, Yayın No: 199, Ankara Basım ve Ciltevi, Ankara 1943
- BİGM (Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü), Milli Eğitim Meslek, Teknik ve Yükseköğretim İstatistikleri 1945-1946, Pulhan Matbaası, İstanbul 1947
- BİGM, Milli Eğitim İstatistikleri 1942-1943, Ankara 1945
- BİGM, Milli Eğitim Meslek, Teknik ve Yükseköğretim İstatistikleri 1946-1947, Pulhan Matbaası, İstanbul 1948
- BİGM, Milli Eğitim Meslek, Teknik ve Yükseköğretim İstatistikleri 1947-1948, Pulhan Matbaası, İstanbul 1949
- BİGM, Milli Eğitim Meslek, Teknik ve Yükseköğretim İstatistikleri 1948-1949, Türkiye Gazetecilik ve Matbaacılık AO Yeni Matbaa, Ankara 1950
- BİGM, Milli Eğitim Meslek, Teknik ve Yükseköğretim İstatistikleri 1949-1950, Doğuş Ltd O Matbaası, Ankara 1952
- Cebeci, Suat (1996), Din Eğitimi, Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi, Ankara: Akçağ Yayınları
- Diyanet İşleri Başkanlığı, Stratejik Planlama ve Yönetimi Geliştirme Daire Başkanlığı, Kur’an Kursları Listesi
- Hakikat, S. 109, Ekim 2002
- Jaschke, Gotthard (1972), Yeni Türkiye’de İslamlık, Ankara: Bilgi Yayınevi
- Kocaman, Kasım (2013), “Yaygın Din Eğitimi İletişimi Sürecinde Hedef Kitlenin Özelliklerini Bilmenin Önemi” Turkish Studies, Volume 8/12 Fall 2013, p. 737-749, Ankara.
- Koç, Ahmet (2001), “Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yaygın Din Eğitimi”, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, S. 8, s. 139-170,
- Köroğlu, Cemile Zehra (2013), “Anadolu’da Dini Hayat: Bolvadin Ġlçesi Örneği”, Turkish Studies, Volume 8/5 Spring 2013, p. 491-514, Ankara.
- Köse, Faruk (1997), Laik Vahşet, İstanbul: Mektup Yayınları
- MEB (1949), Milli Eğitim Düsturu, c. 3, Yönetmelikler, İstanbul
- Öcal, Mustafa (1998), “Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 7, S. 7, Bursa, s. 241-268
- Öcal, Mustafa (2004), “Türkiye’de Kur’an Eğitim ve Öğretiminde Görülen Gelişmeler ve Birİcazetname Örneği”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 13, S. 2, Bursa, s.81-140
- Resmî Gazete, Tarih: 04.01.1932, S. 1993
- Ünsal, Bilal (2009), “Dünden Bugüne Hâfızlık ve Kur’an Eğitimi”, Yeni Ümit Dinî İlimler ve Kültür Dergisi, Yıl: 22, S. 84, İstanbul
- ISSN: 1308-2140
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Mehmet Dursun Erdem
Sayıdaki Diğer Makaleler
CELALZÂDE MUSTAFA ÇELEBİ’NİN RODOS FETİHNÂMESİ’NDEKİ MANZUMELER HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME
REFORM KARŞITLARI VE MUSTAFA REŞİD PAŞA: TANZİMAT FERMANI’NIN BEDELİ
OSMANLI KADI SİCİLLERİ’NDE BİR BORÇ ÖDEME YÖNTEMİ OLARAK “GUREMÂ USULÜ” VE UYGULANIŞI
ERZİNCAN’DA EĞİTİM VE EĞİTİM KURUMLARI (1923-1960)