TALAS’TA OSMANLICA KİTABELİ ÜÇ EV

Kayseri, Anadolu’da tarih boyunca önemli bir merkez olmuştur. Talas, Kayseri’nin doğusunda, Erciyes Dağı’nın kuzey doğusunda olup şehir merkezinden yaklaşık 8 kilometre mesafede Ali Dağı’nın eteklerine yerleşmiş bir ilçedir. Talas, Geç Osmanlı Dönemi’nde Türk, Rum ve Ermeni nüfusun bir arada yaşadığı mimarlık tarihi açısından geleneksel tarihî dokusuyla önemli bir yerleşmedir. Bu çalışmada Talas’ta Müslüman nüfusa ait üzerinde Osmanlıca kitabe olan üç ev seçilerek incelenmiştir. Bu evlerde sırasıyla cephelerindeki kitabe üzerinde Osmanlıca yazılarla birlikte 1812, 1855 ve 1928 tarihlerinde yapılmış olduğu yer almaktadır. Bilinen bu tarihlerle evler, dönemin mimari anlayışı ve üslubu irdelenerek değerlendirilmiştir. Bu üç evden 1812 ve 1928 tarihli olanlar Kiçiköy, 1855 tarihli olan Harman mahallesindedir. Bu mahalleler Talas’ın günümüze gelebilmiş tarihi evlerin yoğun olduğu yerler olup, Talas evleri dokusunu oluşturan en büyük mahallelerdir. Bu çalışmada evlerin plan, cephe ve bezeme özellikleri her bir evde ayrı başlıklar altında çizim ve fotoğraflarla desteklenerek incelenmiştir. Bu başlıkların altında üç evin plan ve cephe elemanları biçim, malzeme, konstrüksiyon ve bezeme açısında değerlendirilerek ortaya konulmuştur. Ayrıca bahçe içerisindeki yapılar diğer Talas evleri göz önüne alınarak yorumlanmıştır. Bu çalışma bize ilgili dönem ve Talas’taki yerel mimariyle ilgili bilgi verirken aynı zamanda Talas’ta yaşayan İstanbul ile ilişkileri olan tüccarların varlığı sebebiyle başkent ve Anadolu arasındaki etkileşimi de ortaya koymaktadır.

THREE HOUSES WITH OTTOMAN INSCRIPTIONS IN TALAS

Kayseri has been an important centre in Anatolia throughout history. Talas is a town at eastern side of Kayseri, northeast of Erciyes Mountain, about 8 kilometres form the city centre. Talas is an important town with regard to history of architecture including traditional vernacular texture of Turkish, Armenian, and Greek population in late Ottoman period. This study examines three houses in Talas belonging to the Muslim population with inscriptions in Ottoman Turkish. On these inscriptions 1812, 1855 and 1928 building dates can be acquired for the three houses. With these known dates, houses were evaluated by examining the architectural style related to the period. Two of these three houses dated 1812 and 1928 are in Kiçiköy, the third one dated 1855 is in Harman district. These neighbourhoods are the largest districts of Talas, where the historical houses are intense, today. In this study, in every house, the plan, façade and ornament features were analysed using drawings and photographs. The plan and façade elements of three houses were evaluated by survey according to form, material, construction and ornament. In addition, the structures within the garden have been interpreted considering other examples of Talas houses. This study gives information about the relevant period and local architecture in Talas, but also shows the interaction between the capital and Anatolia due to the presence of traders who have relations with Istanbul living in Talas.

___