SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE DİSİPLİNLER ARASI ÖĞRETİM YAKLAŞIMINA DAYALI ANALOJİ TEKNİĞİ UYGULAMALARININ KAVRAM GELİŞİMİNE ETKİSİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Bu araştırmada, ilkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersinde disiplinler arası öğretim yaklaşımına dayalı analoji tekniği uygulamalarının öğrencilerin kavram gelişimlerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum (örnek olay) çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme türlerinden olan ölçüt örneklem tekniğine göre belirlenmiş ve 2014-2015 eğitim öğretim bahar yarıyılında Adana'nın Yüreğir ilçesine bağlı bir ilkokulun dördüncü sınıf öğrencilerinden oluşmuştur. Uygulama 12 'si kız, 12'si erkek toplam 24 öğrenciden oluşan bir sınıfta gerçekleştirilmiştir. Çalışmada öğretim süreci araştırmacılar tarafından sürdürülmüş ve altı hafta sürmüştür. Araştırmada veriler çalışma yaprakları, yarı yapılandırılmış görüşme ve araştırmacı günlüğüyle toplanmıştır. Çalışma yaprakları, öğretim sürecinin başında dağıtılmış ve her ders sonunda analiz için öğrencilerden toplanmıştır. Sınıf öğretmeniyle hem öğrencileri tanımak hem de her ders sonunda öğrenci performansları hakkındaki görüş ve düşünceleri için görüşme yapılmıştır. Uygulama öncesi görüşme yapılan öğrencilerin her uygulama sonrasında ayrı ayrı görüşleri alınmış; ayrıca araştırmacı günlüğü de her uygulama sonrasında öğrenci performanslarına göre düzenli olarak yazılmıştır. Öğretmen ve öğrenci görüşleriyle araştırmacı günlüklerine ilişkin veriler içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Araştırmada uygulama sonrası toplanan çalışma yapraklarına ilişkin veriler ise araştırmacılar tarafından geliştirilen ve puan kategorileri (1-3) olacak şekilde hazırlanan üç dereceli (Kabul Edilir, Kısmen, Kabul Edilemez) Çalışma Yaprakları Değerlendirme Puanlama Anahtarı (ÇYDPA) * Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma projeleri Birimi (EF2013D9) tarafından desteklenmiştir. ** Dr. El-mek: brcgurkan01@gmail.com ** * Prof. Dr. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, El-mek: adoganay@cu.edu.tr 396 Burcu GÜRKAN - Ahmet DOĞANAY Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/19 Fall 2016 aracılığıyla betimsel olarak analiz edilmiştir. Elde edilen nicel veriler Yinelenmiş Ölçümler için ANOVA aracılığıyla analiz edilmiş ve anlamlılık düzeyi p

THE EFFECTS OF ANALOGY TECHNIQUE PRACTICES BASED ON THE INTERDISCIPLINARY TEACHING APPROACH ON CONCEPTUAL DEVELOPMENT IN SOCIAL STUDIES: A CASE STUDY

The aim of the current study is to determine the effects of analogy technique practices (originally based on the interdisciplinary teaching approach) on the conceptual development of fourth grade primary school students in social studies. The case study, which is one of the qualitative research techniques, was adopted as the research design of the study. The sample of the study was determined using the criterion sampling technique, which is one of the purposive sampling types. The sample consists of 24 students (12 girls and 12 boys) selected from the same fourth grade class from a primary school in Yüreğir, Adana during the spring term of 2014-2015. The teaching process in the study lasted six weeks and was directed by the researchers. The data of the study was gathered using worksheets, semi-structured interviews and the researcher’s journal. Worksheets delivered at the beginning of the teaching process and they were collected from students at the end of every lesson for analysis. Additionally, teachers were interviewed so as to know about students and to learn about their opinions and thoughts concerning their performances in order to provide the researcher objectivity in study. Students were interviewed both before and after the implementation, and the researcher’s journal was also completed with observations of students’ performances regularly following every implementation. Data regarding teacher’s views, students’ views and the researcher’s journal was analyzed with the content analysis technique. The data obtained from worksheets was analyzed descriptively with the Worksheets Assessment and Scoring Key (WASK) which was designed by the researcher and included three scoring categories : Acceptable, Partly Acceptable and Unacceptable.The quantitative data was evaluated using ANOVA for repeated measures and the significance level was p≤ .05. The study findings suggest that it’s possible comprehend the features of abstract concepts with interdisciplinary teaching approach based analogy technique practices. This training process is also positively affected by students’ reasoning levels, foreknowledge, interests, motivation levels and the diversity and favorability of the practices

PDF

___

Aschbacher, P.R.(1991). Humanitas: a thematic curriculum. Educational Leadership, 49, (2), 16-19.
Barton, K. ve Smith, L. (2000). Themes or motifs? Aiming for coherence through interdisciplinary outline The Reading Teacher, 54, (1), 54-63.
Bergs, B.L. (2000). Qualitative research methods for the social science. (4th ed.). A Pearson Education Company: Needham Heights in USA.
Brandt, R. (1991). On interdisciplinary curriculum: a conversation with Heidi Hayes Jacob Educational Leadership,49, (2), 24-26.
Brown, J. , Collins, A. ve Duguid, P. (1989). Situated cognition and the culture of learning. Educational Researcher, 18 (1), 32-42.
Bruner, J. (2009). Eğitim süreci. (T. Öztürk, Çev). (1.b). Ankara: Pegem A Akademi
Chi, M. T. ve Ohlsson, (2005). Complex declarative learning. In K.J.Holyoak ve R.G. Morrison, (Ed), The cambridge handbook of thinking and reasoning (pp. 371-400). New York: Cambrigde University Press.
Clement, C. A. ve Gentner, D. (1988). Systematicity as a selection constraint in analogical mapping. Procceeding of The Tenth Annual Conference Of The Cognitive Science Society, 412-418. http://grouppsychnorthwestern.edu/gentner/papers/ClementGentner88.pdf. Erişim tarihi: 14.09.2015.
Coşkun, M. (2007). İçeriğin öğretim için düzenlenmesi (1. b). A. Doğanay (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde ( 83- 127). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Çıray, F. (2010). İlköğretim disiplinler arası analoji tabanlı öğretimin öğrencilerin öğrenme düzeylerine etkisi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Curtis, R.V. ve Reigeluth, C.M. (1984). The use of analogies in written text. Instructional Science, 13, 99-117.
Demirci (Güler), M. P. (2007). Fen öğretiminde kullanılan analojiler, analoji kullanımının öğrenci başarısı, tutumu ve bilginin kalıcılığına etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Doğanay, A. (2003). Öğretimde kavram ve genellemelerin geliştirilmesi (2. b). C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde, (227–255). Ankara: Pegem AYayıncılık.
Duit, R. (1991). On the role of analogies and metaphors in learning science. Science Education, 75 (6), 649– 672.
Duman, B. ve Aybek, B. (2003). Süreç temelli ve disiplinler arası öğretim yaklaşımlarının karşılaştırılması. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, Güz, 11.
El Houssi, A. A., Morel, K.P. ve Hultink, E.J. (2004). Analogical learning of new product benefits: Between-domain analogies versus within-domain analogie http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1117vecontext=commpapers Erişim tarihi: 16.11.2015.
Erickson, H.L. (1995). Stirring the head, heart, and soul. redefining curriculum and ınstruction. California: Corwin Press, Inc.
Gabel, D.L. ve Samuel, K.V. (1986). High school students' ability to solve molarity problems and their analog counterpart Journal of Research in Science Teaching, 23 (2), 165-176.
Galloway, J.P. (1992). Teaching educational computing with analogies: a strategy to enhance concept development. Journal of Research on Computing in Education, 24(4), 499-512.
Gentner, D. ve Holyoak, K. J. (1997). Reasoning and learning by analogy. American Psychologist,52 (1), 32–34.
Guthrie, J, T., Wigfield, A. ve VonSecker, C.(2000). Effects of ıntegrated ınstruction on motivation and strategy use in reading. Joulnal of Edulcationall Psychology. 92, (2), 331–341.
Harrison, A. G. ve Treagust, D. F. (2000). Learning about atoms, molecules, and chemical bonds: a case study of multiple-model use in grade 11 chemistry. Science Education, 84, (3),352 – 381.
Heywood, D. (2002). The place of analogies in science education, Campridge Journal of Education, 32 (2), 64-75.
Holyoak, K.J. (2005). Analogy. K.J.Holyoak ve R.G. Morrison, (Ed), The Cambrigge handbook of Thinking and Reasoning, (117-142). New York: Cambrigde University Press
Jacobs,H.H. (1989). The growing need for interdisciplinary curriculum content. H.H. Jacobs, (Ed), Interdisciplinary curriculum: design and implementation. (1-12). Alexandria: VA: ASCD.
Jensen, E.(2006). Beyin uyumlu öğrenme. (A. Doğanay, Çev.). Nobel Yayınevi, Ankara.
Kılınç, E., Çoban, O. ve Akşit, İ. (2015). Sosyal bilgiler ders kitaplarında bazı tarihsel kavramların kullanımının değerlendirilmesi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 633-652.
Köymen, Ü. (2000). Güdüleyici öğrenme. (1.bs). A. Şimşek (Ed.). Sınıfta demokrasi içinde (111- 145). Ankara: Eğitim Sen Yayınları
Kurt, H. ve Ekici, G. (2013). Biyoloji öğretmen adaylarının “bakteri” konusundaki bilişsel yapılarının ve alternatif kavramlarının belirlenmesi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 885-914.
Kuzgun, Y. (2006). İlgiler. (2.bs). Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Ed.). Eğitimde bireysel farklılıklar içinde (74-96). Ankara: Nobel Yayıncılık
Martorella, P.H. (1986). Teaching social studies in middle and secondary school (2.nd., ed.) Upper Saddle River: Printice-Hall,Inc.
McDermott, C. L. (2001). Oersted medal lecture 2001: physics education research‐the key to students learning. American Journal of Physics, 69, 1127‐1137.
Miles, B. M. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data analysis (2.nd, ed.). SAGE Publication, Thousand Oaks, California.
Newby, T. J. ve Stepich, D. A. (1991). Instructional analogies and the learning of tangible and intangible concept (ERIC Document Reproduction Service No. ED 335 000).
Newby, T. J., Peggy, A.E. ve Stepich, D. A. (1995). Instructional analogies and the learning of concept Educational Technology Research and Development, 43, 5-18.
Ormrod, J.E. (2013). Öğrenme psikolojisi. (M. Baloğlu, Çeviri Editörü). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (6. Basımdan Çeviri).
Punch, K.F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş nicel ve nitel yaklaşımlar (1.b). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Reeves, T.C., Herrington, J.ve Oliver, R. (2002). Authentic activities and online learning. HERDSA 2002 conference prooceeding http://www.herdsa.org.au/wpcontent/uploads/conference/2002/papers/Reevepdf. Erişim tarihi: 25.08.2015.
Salı, J.B. (2006). Öğrenmede güdülenme (2.bs). Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Ed.). Eğitimde bireysel farklılıklar içinde (169-200). Ankara: Nobel Yayıncılık
Senemoğlu, N. (2011). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. (20. b). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Şimşek, A. (2006). Kavramların öğretimi (1. b). A. Şimşek (Ed.). İçerik türlerine dayalı öğretim içinde (27- 70). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Şimşek, A. (2006). Önbilgi. (2.bs). Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Ed.). Eğitimde bireysel farklılıklar içinde ( 139-168). Ankara: Nobel Yayıncılık
Yarımca, Ö. (2010). İlköğretim II. kademede görsel sanatlar dersinde disiplinler arası yaklaşıma dayalı uygulamalar. Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Yılmaz, K. ve Çeltikçi, C. (2013). İlköğretim 3. Sınıf öğrencilerine soyut ve çok boyutlu kavramların kazandırılması: Bir eylem araştırması. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 895-924.
Tennyson, R.D. ve Park, O.C. (1980). The teaching of concepts: a review of ınstructional desing research literature. Review of Educational Research,50 (1), 55-70.
Ülgen, G. (2001). Kavram geliştirme (3. b). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Yin, R.K. (2011). Qualitative research from start to finish. The Guilford Press: New York