SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KİŞİSEL VE AİLE ÖZELLİKLERİ İLE ÖĞRENİM GÖRDÜKLERİ PROGRAM, ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ VE YAŞAMA İLİŞKİN GÖRÜŞLER
Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenliği programı öğretmen adaylarının kişisel ve aile özellikleri ile öğrenim gördükleri program, öğretmenlik mesleği ve yaşama yönelik görüşlerini belirlemektir. Tarama modeli benimsenerek gerçekleştirilen araştırmanın katılımcılarını, 20142015 eğitim-öğretim yılında Anadolu, Eskişehir Osmangazi, Pamukkale, Niğde, Bartın, On Sekiz Mart, Sakarya, Mersin ve Fırat Üniversitesi Eğitim Fakülteleri İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Programında öğrenim gören 941 birinci ve dördüncü sınıf öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adayı Bilgi Anketi, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği yoluyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans ve yüzde betimleyici istatistiklerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenliği programı öğrencilerinin çoğunluğunun Anadolu liselerinden ve genel liselerden mezun oldukları, orta gelir ve kültür düzeyindeki ailelerin çocukları oldukları ve çoğunluğunun sınıf öğretmenliği programını 1-4 arasında tercih ettikleri anlaşılmıştır. Yine sınıf öğretmenliği programı öğrencileri, öğretmenlik mesleğini seçmelerinin en önemli nedenini "üniversite sınavından alınan puan" ve "çocuklara olan sevgi" olarak belirtmişlerdir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adayları, öğretmenlik mesleğine yönelik olarak orta düzeyde bir tutuma ve yine orta düzeyde bir yaşam doyumuna sahiptir. Ayrıca sınıf öğretmenliği programı öğrencilerinin; büyük çoğunluğunun okul dışı bir işte çalışmadığı, yarısından fazlasının öğrenim gördükleri programa ilişkin memnuniyet düzeylerini "biraz" olarak ifade ettikleri, çoğunluğunun öğretmenlik mesleğine yönelik kaygılarını "atama/KPSS" ve "atanacağım yer" olarak belirttikleri, yarısından fazlasının öğretmenlik mesleğinin günümüzdeki durumunu "kötü" olarak değerlendirdikleri ve günlük "bilgisayar/internet" ve "günlük diziler" olduğu sonucuna ulaşılmıştır. yaşamda en çok ilgilendikleri konuların "müzik""bilgisayar/internet" ve "günlük diziler" olduğu sonucuna ulaşılmıştır
PERSONAL AND DOMESTIC TRAITS OF PRE-SERVICE CLASSROOM TEACHERS AND THEIR VIEWS ON TEACHING PROFESSION AND LIFE
The objective of the present study is to determine personal and domestic traits of pre-service classroom teachers and their views on the program they attend, teaching profession and life. Participants of the study conducted with survey model included 941 freshmen and senior pre-service teachers attending Primary Education Teaching Department, Classroom Teaching Programs in Anadolu, Eskişehir Osmangazi, Pamukkale, Niğde, Bartın, On Sekiz Mart, Sakarya, Mersin and Fırat universities during 2014 – 2015 academic year. Research data were collected with Classroom Teaching Pre-Service Teacher Information Survey, Attitudes towards Teaching Profession Scale and Life Satisfaction Scale, all designed by the authors. Analysis of collected data was conducted using descriptive statistics such as frequencies and percentages. Study findings demonstrated that majority of the students attending classroom teaching program graduated from Anatolian High Schools and general high schools, were children of middle income and culture level families and most preferred classroom teaching program as 1 – 4. choices in the university admission exam. Also, students in classroom teaching program stated their reasons for selecting teaching profession as “their scores in the university admission exam” and “their love for children.” According to study findings, pre-service teachers had an intermediate level attitude towards the teaching profession and also had a medium level life satisfaction. Furthermore, it was determined that majority of classroom teaching students were not employed outside the school, more than half declared their level of satisfaction with the program they attend as “a little,” most stated that they were anxious about “assignment/Public Personnel Selection Exam” and “location of assignment,” more than half considered the current situation of teaching profession as “bad,” and they were interested in “music,” “computer/Internet,” and “serial TV shows” in their daily lives
___
- Abazaoğlu, İ., Yıldırım, O., & Yıldızhan, Y. (2014). Türkiye’nin Öğretmen Profili. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9, 2.
- Adıgüzel, Z., Ünsal, Y. Ve Karadağ, M. (2011). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Demografik Özelliklerinin Belirlenmesi: İstanbul Örneği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(3), 29-37.
- Akyeampong, K. Ve Stephens, D. (2002). Exploring the backgrounds and shaping of beginning student teachers in Ghana: Toward greater contextualization of teacher education. International Journal of Educational Development, 22, 261–274.
- Baykara Pehlivan, K. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyo-Kültürel Özellikleri ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 4 (2),151–168.
- Bozdoğan, A. E., Aydın, D. Ve Yıldırım, K., (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83-97.
- Brookhart, S.M. Ve Freeman, D.J. (1992). Characteristics of entering student teachers. Review of Educational Research, 62 (1), 37–60.
- Bulut, H. Ve Doğar, Ç. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 13-27.
- Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni (Çev. Edt: Demir, SB). Ankara: Eğiten Kitap.
- Coultas, J.C. Ve Lewin, K.M. (2002). Who becomes a teacher? The characteristics of student teachers in four countries. International Journal of Educational Development, 22, 243–260.
- Çermik, H., Doğan, B. Ve Şahin, A. (2011). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 201-212
- Çetin, B. (2012). İlköğretim öğretmen adaylarının profillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3).
- Çetinkaya, Z., (2009). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 298-305.
- Çınar, İ. (2008). İlköğretimin Önemi ve Öğretmen. Eğitişim Dergisi, 20, 1-28
- Ekiz, D. (2006). Sınıf öğretmenliği mesleğine yönelen adayların profilleri ve geleceğe yönelik beklentilerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 131-147.
- Eret-Orhan, E & Ok, A. (2014). Öğretmenlik programlarını kimler tercih ediyor? Adayların giriş özellikleri ve öğretmenliğe yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 29(4), 75-92.
- Giroux, H. A. (1988). Teachers as intellectuals. Toward a critical pedagogy of learning. New York, NY: Bergin & Garvey.
- Güleçen, S., Cüro, E., & Semerci, N. (2008). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 139-157.
- Gültekin, M. (2002). Eğitim fakülteleri öğretmen yetiştirme programlarının yeniden düzenlenmesi kapsamında ilköğretime öğretmen yetiştirme. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1-2), 49-65.
- Gültekin, M. (2007). İlköğretim I: 1923–1972. Türk eğitim tarihi (63–85). Sağlam, M. (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
- Gültekin, M. (2010). Sınıf öğretmenliği programı öğretmen adaylarının sınıf öğretmenliğine yönelik algıları. NWSA: Education Sciences, 5(4), 2178-2197.
- Işık Yapıcı, Ş. (2001). Sınıf öğretmenlerinin kişilik profilleri. AKU Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1), 213-225.
- Kahyaoğlu, M. Ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 73-84.
- Karamustafaoğlu, O. Ve Özmen, H., (2004). Toplumumuzda ve öğretmen adayları arasında öğretmenlik mesleğine verilen değer üzerine bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 2 (6), 35-49.
- Kesercioğlu, T. Ve Girgin, D., (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları, öğretmen algıları ve yapılandırmacı öğretmen rollerine ilişkin görüşleri. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
- Kızılçaoğlu, A. (2003). Necatibey eğitim fakültesi sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının profili. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,6(10), 87-105.
- Kocabaş, A. (2000). Buca Eğitim Fakültesi Örnekleminde Sınıf Öğretmeni Adaylarının Profili. II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
- Köksalan, B., İlter, İ. Ve Görmez, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve lisansüstü eğitim isteklilikleri üzerine bir çalışma (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği ABD Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3).
- Krecˇicˇ, M.J. Ve Grmek, M.I., (2005). The reasons students choose teaching professions. Educational http://www.informaworld.com/smpp/content~db=all?content=10.1080/0305569050023644 9 adresinden 08.01.2015 tarihinde edinilmiştir. studies.
- Mahlios, M. Ve Maxon, M. (1998). Metaphors as structures for elementary and secondary preservice teachers’ thinking. International Journal of Educational Research, 29, 227–240.
- Marks, S. Ve Gregory, T.B. (1975). Selected characteristics of pre-service teachers as learners (Teacher Education Forum Vol. 3, No. 15) Indiana University, Bloomington. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 128 331).
- Martin, R., & Steffgen, G. (2002). Zum Einfluss der Berufswahlmotive auf die Berufszufriedenheit von Grundschullehrern. Psychologie in Erziehung und Unterricht, 49(4), 241-249.
- Mcıntire,G. VE PRATT, P.A. (1985) Characteristics of freshmen continuing and leaving a teacher education program at the end of their first year. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago (1985) (ERIC Document Reproduction Service No. ED 264 186).
- MEB. (2008). İlköğretim kurumları yönetmeliği. Milli Eğitim Bakanlığı Mevzuat Bankası. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/225_0.html.
- Ok, A. VE Önkol, P. (2007). Öğretmen Yetiştirme Programındaki Öğretmen Adaylarının Profili. Eğitim ve Bilim, 32(143), 13-25.
- Özbek, R., (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde kişisel, ekonomik ve sosyal faktörlerin etkililik derecesine ilişkin algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 145-159.
- Özkan, R. Ve Soylu, A. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin benimsedikleri temel insani değerler (Niğde il örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 Winter 2014, p. 1253-1265, ANKARA- TURKEY.
- Özsoy, G., Özsoy, S. Özkara, Y. Ve Memiş, A.D., (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmede etkili olan faktörler. İlköğretim Online, 9 (2), 910-921.
- Pigge, F.L. Ve Marso, R.N. (1986). Influences of personal and academic characteristics on beginning teacher education students’ attitudes, concerns, and anxieties towards teaching. Paper presented at the Annual Meeting of the Association of Teacher Educators, Atlanta (1986) (ERIC Document Reproduction Service No. ED 266 140).
- Richardson, P.W. VE Watt, H.M.G. (2006). Who chooses teaching and why? Profiling characteristics and motivations across three Australian universities. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 34 (1), 27–56
- Rimm-Kaufman, S. E., & Sawyer, B. E. (2004). Primary-grade teachers‘ self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching, and discipline and teaching practice priorities in relation to the responsive classroom“ approach. The Elementary School Journal, 104(4), 321-341.
- Saban, A. (2003). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Demografik Özellikleri ve Mesleki Eğilimleri”, Eğitim Araştırmaları, 10, 91-101.
- Senemoğlu, N., (2004). Sınıf öğretmeni bilgiyi aktaran kişi değil, bilgiye ulaşma yollarını öğreten kişidir. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~n.senem/makaleler/sinif_ogr.htm adresinden 10.01.2016 tarihinde alınmıştır.
- Temizyürek, F. (2008). Türkçe Öğretmen Adaylarının Demografik Özellikleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 663-692.
- Gültekin, M. – Güner, M. – Hayal, M.A. & Yar Sevmiş, B. (2016). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kişisel Ve Aile Özellikleri İle Öğrenim Gördükleri Program, Öğretmenlik Mesleği Ve Yaşama İlişkin Görüşleri / Personal and Domestic Traits of Pre-Service Classroom Teachers and Their Views on Teaching Profession and Life”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308- 2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/3 Winter 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9314, p. 1163-1184.