SESLİ BETİMLEMENİN ÇEVİRİBİLİM SINIFLARINDA TANITIMI İÇİN BİR EĞİTİM BİLEŞENİ ÖNERİSİ

Yaşanan birçok gelişmeyle, günümüzde farklı görsel-işitsel çeviri (GİÇ) türleri yaygınlaşmaktadır. Çeviri eğitimcilerinin bu gelişmeleri takip etmeleri de giderek zorlaşmaktadır. Ortaya çıkan yeni çeviri türleri farklı gerçekler ve ilkelerle şekillendiği, değişik izleyici kitlelere hitap ettiği için, gelenekselleşmiş GİÇ türleriyle benzeşen yönleri olsa da farklıdırlar. Ayrıca, kimi yeni çeviri türünü yapabilmek için, geleneksel türlerde eğitim almış bir çevirmenin edindiğinden farklı beceri ve uzmanlıklar gerekir. GİÇ dersi almış bir çeviribilim mezununun bu çeviri türü hakkında bilgisi olması gerekeceği düşünülse de, öğrencilere bu yeni türlerin nasıl iletileceği bölümün müfredatına göre şekillenecektir. Çalışmada bu düşünceler ışığında çeviribilim sınıflarında Sesli Betimleme çeviri türünün tanıtımı ve anlatımı için kullanılabilecek bir eğitim bileşeni sunulmaktadır. İlk olarak azınlığa gönderim ve sesli betimleme konularının incelendiği bölümü takiben, söz konusu bileşenin uygulanması için atılması gereken adımlar anlatılmış, sınıf içinde kullanılabilecek kılavuzlar ve terimce örneklenmiştir. Üçüncü bölümde uygulaması yapılan sınıf içi çalışma örneklerle betimlenmiştir. Sonuç bölümünde ise, önerilen bileşenin ne gibi kazanımları olabileceği değerlendirilmiş ve çalışma boyunca anlatılan eğitim bileşeninin bir öneri olarak sunulduğu vurgulanmıştır. Çalışmanın amacı, özellikle görselişitsel çeviri dersi veren meslektaşların ders içindeki yenilikçi uygulamaları ve eğitim bileşenlerini çalışma olarak paylaşmalarını ve alanda eğitim verenlerin bilgi paylaşımını destekleyecek, eğitimcilerin deneyimleri ve bilgileri üzerine kurarak dersleri yenilikleri takip edebilecek şekilde güncellemeye yardımcı olabilecek bir çaba olarak açıklanmıştır

AN EXAMPLE OF A TRAINING MODULE FOR THE INTRODUCTION OF AUDIO DESCRIPTION IN THE TRANSLATION CLASSROOM

Recent developments have led to the evolution and dissemination of different types of audio-viusal translation (AVT). It has become harder for translation scholars to follow such developments. These new types of AVT, though similar in some ways to the more traditional types of AVT, also have distinguishing features. Thus, it becomes necessary to equip translators with new skills and expertise in order to be able to pratice new types of AVT. Though it is clear that translators who are trained in AVT need to be acquainted with such new types, the way in which these will be introduced into the curriculum will change according to the institution in question. In light of this information, the following study exemplifies a model module for the introduction of audio description in the AVT classroom. Following an initial section on the theory of audio description and accessibility, the steps that need to be taken to implement the module presented have been listed and the resources and terminology exemplified. In a third section the in-class application of the module has been described. In conclusion, the module has been evaluated through a trainers perspective and the fact that this is one possible module that could be utilised in this context has been underlined. The aim of the study is to initiate a platform of exchange among trainers who wish to train their students in audio description and thus entails an effort to update courses in line with market requirements in light of the experiences and know-how of contemporary trainers

PDF

___

Baş, N. (2016). Görsel-İşitsel Çeviri: Dublaj ve Sesli Betimleme. Ankara: Grafiker Yayınları.
Benecke, B. (2004). Audio description. https://www.erudit.org/revue/meta/2004/v49/n1/009022ar.html. DOI: 10.7202/009022ar. Meta, 49 (1), 78-80.
Braun, S. (2011). Creating Coherence in Audio Description. Meta, 56 (3), 645-662. https://www.erudit.org/revue/meta/2011/v56/n3/1008338ar.pdf. DOI: 10.7202/1008338ar.
Chaume Varela, F. (2013). The turn of audiovisual translation: New audiences and new Technologies. Translation Spaces 2, 105-123. DOI 10.1075/ts.2.06cha.
Diaz Cintas, J. (2008). Audiovisual Translation Comes of Age. D. Chiaro, C. Heiss ve C. Bucaria (Ed.), Between Text and Image: Updating Research in Screen Translation (s.1-10). Amsterdam: John Benjamins.
Edgar-Hunt, R., J. Marland, S. Rawle. (2012). Film Dili. İstanbul: Literatür Yayınları.
Finbow, S. (2010). The state of audio description in the United Kingdom- from description to narration. Perspectives, 18:3, 215-229. DOI: 10.1080/0907676.2010.485685.
Fryer, L. (2010). Audio description as audio drama- a practitioner’s point of view. Perspectives, 18: 3, 205-213. DOI: 10.1080/0907676X.2010.485681.
Hernandez Bartolomé, A. I. ve G. Mendiluce Cabrera. (2004). Audiodescription: Translating Images into Words for Spanish Visually Impaired People. Meta, 49 (2), 264-277. http://id.erudit.org/iderudit/009350ar. DOI: 10.7202/009350ar.
Holland, A. (2009). Audio Description in the Theater and the Visual Arts: Images into Words. J. Diaz Cintas ve G. Anderman(Ed.). Audiovisual Translation: Language Transfer on Screen (s. 170-185). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Kruger, J-L. (2010). Audio narration: re-narrativising film. Perspectives, 18:3, 231-249. DOI: 10.1080/0907676X.2010.485686.
Matamala, A. ve A. Remael. (2015). Audio-description reloaded: An analysis of visual scenes in 2012 and Hero. Translation Studies, 8:1, 63-81. DOI: 10.1080/14781700.2014.943678.
Maszerowska, A. (2015). Highlight the lights: Towards strategies for audio describing lightening in film. Perspectives, 23:3, 406-423. DOI:10.1080/0907676X.2014.996235.
Okyayuz A. Ş. (2016). Altyazı Çevirisi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Okyayuz, A. Ş ve M. Kaya. (2016). Erişim Çağında Azınlığa Gönderim ve Bir Çeviri Türü Olarak Sesli Betimleme. International Journal of Social Science, Autumn III, 2016, Number: 51, 15-32. DOI: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3803
Orero, P. (2005). Audio Description: Professional Recognition, Practice and Standards in Spain. Translation Watch Quarterly, I.1, 7-18. http://www.translocutions.com/tsi/twq/tranlsation_ watch_quarterly_December2005_issue1_sample.pdf.
Orero, P. (2008). Three different receptions of the same film. European Journal of English Studies, 12:2, 179-193. DOI: 10.1080/13825570802151454.
Pujol, J. ve P. Orero. (2007). Audio Description Precursors: Ekphrasis, Film Narrators and Radio Journalists. Translation Watch Quarterly, 3:2, 49-60.
Remael, A. ve G. Vercauteren. (2007). Audio Describing the Exposition Phase of Films, Teaching Students What to Choose, Trans 11, 73-94.
Salway, A. (2007). A corpus-based analysis of audio description. J. Diaz Cintas, P. Orero ve A. Remael (Ed.). Media for All: Subtitling for the deaf, audio description and sign language (s.151-174). Amsterdam: Rodopi.
Snyder, J. (2008). The visual made verbal. J. Diaz-Cintas (Ed.) The didactics of audiovisual translation (s.191-198). Amsterdam: John Benjamins.
Szymańska B. ve M. Zabrocka. (2015). Audio description as a verbal and audio technique of capturing films. L. Bogucki ve M. Deckert (Ed). Accessing Audiovisual Translation (s.117- 136). Frankfurt:Peter Lang Edition.
Udo, J. P., B. Acevedo ve D. I. Fels. (2010). Horation audio describes Shakespeare’s Hamlet: Blind and low-vision theatre-goers evaluate an unconventional audio description strategy. British Journal of Visual Impairment, 28 (2), 139-156.
Amerika Birleşik Devletleri Sesli Betimleme Konfederasyonunun – Sesli Betimleme İlkeleri Kılavuzu- http://www.acb.org/adp/guidelines.html (son erişim tarihi Mayıs 2017)
ITC. (2000). ITC Guidelines on standards for audio description. http://www.itc.org.uk/codes_guidelines/broadcasting/tv/sub_sign_audio/audio_description _stnds/?a=87101. (son erişim tarihi Mayıs 2017)
Ofcom. (2008). Code on Television Access Services. http://stakeholders.ofcom.org.uk/binaries/broadcast/other- codes/ctas.pdf. (son erişim tarihi Mayıs 2017)
Sesli Betimleme Derneği – Eğitim Olanakları- http://sebeder.org/HAKKIMIZDA-2.html (son erişim tarihi Mayıs 2017)
Sesli Betimleme Derneği – Sesli Betimleme yapılan ürünler -http://sebeder.org/index.html- (son erişim tarihi Mayıs 2017)
Desperate Housewives. (2004-2012). Yönetmen: Marc Cherry. Yapım Şirketi: Cherry Alley Productions. http://www.imdb.com/title/tt0410975/?ref_=nv_sr_1
Ocean’s 13. (2007). Yönetmen: Steven Soderbergh. Yapım Şirketi: Warner Bros., Village Roadshow Pictures, Jerry Weintraub Productions. http://www.imdb.com/title/tt0496806/
Öyle bir Geçer Zaman Ki. (2010- 2013). Yönetmen: Zeynep Günay. Yapım Şirketi: D Productions. http://www.imdb.com/title/tt1784141/
Troy. (2004). Yönetmen: Wolfgang Peterson. Yapımcı: Warner Bros. http://www.imdb.com/title/tt0332452/?ref_=fn_al_tt_1
Vatanım Sensin. (2016-2017). Yönetmen: Durul & Yağmur Taylan. Yapım Şirketi: TIMS. http://www.imdb.com/title/tt6132720/fullcredits?ref_=tt_ov_st_sm.