SEMİH SAİT UMAR’IN ESERLERİ VE EDEBİYATIMIZDAKİ YERİ

Semih Sait Umar (1923-2009), Kıbrıs Türk edebiyatında “1940 Kuşağı” diye nitelendirilen yazarlar kuşağına mensup, çok yönlü ve üretken bir yazarımızdır. Öğrencilik yıllarında şiirle başladığı edebî faaliyetlerini ilerleyen yıllarda şiir, kısa ve uzun öykü, fıkra, deneme, makale, anı, gezi, biyografi, felsefî metinler ve İngiliz edebiyatından yaptığı çevirilerle sürdürmüştür. Öyküleriyle Çığ grubu içinde yer alan Umar, Söz ve Hürsöz gazetelerinde güncel olaylarla ilgili fıkra ve denemeler, Ocak dergisinde üç ayrı imza ile şiir, hikâye, felsefî ve biyografik yazılar kaleme alır. Ayrıca Ocak’ta İngiliz edebiyatından yaptığı çevirileri de vardır. Semih Sait Umar’ın en önemli özelliklerinden biri de bilim ve felsefe tutkusudur. Atatürk’ün yakın çalışma arkadaşlarından olan dayısı felsefeci Dr. Saffet Engin’in Ankara’daki evinde geçen öğrencilik günlerine dayanan bu tutku, zamanla bilimsel yenilikleri takip edip bunları felsefî sorunlarla birleştirerek sentezler yapma şeklinde gelişti ve eserlerinde de kendini gösterdi. Uzun yıllar İngiltere’de yaşadıktan sonra Kıbrıs’a dönen yazar, 1980’li yıllarda Halkın Sesi gazetesinde fıkra yazarlığı yapar. Edebiyatımızda imzası ilk defa 1943 yılında Çığ’da görülen ve bu yıldan itibaren sürekli üreten Umar’ın Dünyanın Büyük Felsefeleri, İnsan ve Evren, Uygarlık Tarihinde Kemalizm ve Komünizm, Diriliş gibi bazı eserleri ancak 1980’li yılların ikinci yarısından sonra basılabilmiştir. Bununla beraber pek çok yazı, şiir ve tefrikası dönemin süreli yayınları arasında kalıp kitaplaştırılmadığından günümüzde pek bilinmemektedir. Bu makalede Semih Sait Umar’ın basılı eserleri yanında, gazete ve dergilerde yayımladığı ama kitaplaştıramadığı pek çok yazı, şiir ve çevirisi de incelenecek, böylece yazarın edebiyatımızdaki yeri ve eserleri ortaya konacaktır.

SEMIH SAIT UMAR’S WORKS AND HIS PLACE IN OUR LITERATURE

Semih Sait Umar (1923-2009), was one of the “Generation of 40” writers. He was versatile and productive. He began writing poetry in his student days, and continued with short stories, anecdotes, essays, articles, memories, travel writing, biography, philosophical texts, and translations from English literature. With his short stories he was among the Çiğ group; he was writing anecdotes and essays on current events in the Söz and Hürsöz newspapers; again, he was writing poems, short stories, philosophical texts and biography in the magazıne Ocak using three different pen names. Also in Ocak, he published some translations from English Literature. One of the important quality of Semih Sami Umar was his passion for science and philosophy. His passion came from his student days living in his uncle’s, philosopher Dr. Saffet Engin’s house in Ankara, who was a close colleague of Atatürk. In time he followed the new discoveries in science and compound these with problems of philosophy; he created a synthesis and used them in his work. After living in England for a long time he returned to Cyprus and wrote anecdotes in the Halkın Sesi newspaper in the 80’s. Umar’s first work was published in Çığ in 1943 and since then he continued to write but some of his works such as Dünyanın Büyük Felsefeleri, İnsan ve Evren, Uygarlık Tarihinde Kemalizm ve Komünizm, Diriliş were published in the second part of the 80’s. Nonetheless, many texts, poems and serials have remained in that era’s periodicals, never to become a book. In this article, will be examine Semih Sait Umar’s published works and also some prose, poems and translations which have remained in the newspapers and magazines. Thus, the writer’s place in our literature, will be put forward.

PDF

___

Afacan, A. (2003). Şiir ve Mitologya / Cumhuriyet Dönemi Şiirinde Yunan ve Latin Mitologyası. İstanbul: Doruk Yayınları.
Akarsu, B. (1979). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Akyüz, K. (t.y.). Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Atun, S. ve Fevzioğlu, B. (2004). Kıbrıs Türk Edebiyatı’nda Öykü’nün 107 Yıllık Kronolojik-Antolojik Tarihsel Süreci-1. Lefkoşa: SAMTAY Vakfı Yayınları.
Boratav, P. N. (1988). Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği. İstanbul: Adam Yayınları.
Cahit, N. (2007). Tarihsel Süreçte Kadın Şair ve Yazarlarımız. Lefkoşa: Mavi Basım Yayın.
Çardak, – Fikir ve Sanat Dergisi –, Lefkoşa: Bozkurt Basımevi, S.15, Mart 1955.
Çığ (1943). Lefkoşa: Ergenekon Kitap Kulübü Yayını.
Dilçin, C. (1995). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Emil, B. (1984). Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarında Şahıslar Dünyası I (Harabelerin Çiçeği’nden Gökyüzü’ne). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Enginün, İ. (2001). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Enginün, İ. (2007). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.
Ersoy, M. A. (1994). Safahat, Orijinal Metin - Sadeleştirilmiş Metin - Notlar. Yay. Haz. Ömer Faruk
Huyugüzel, Rıza Bağcı, Fazıl Gökçek. İstanbul: Feza Gazetecilik.
Fedai, H. (1997). Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi-9. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Fedai, H. ve An, A. (2012). Örnekleriyle Kıbrıs Türk Basın Tarihi-I (1891-1963). Lefkoşa: Tipograf Art Basım Yayın.
Halkın Sesi, nu. 19778 – 19797, 15 Mart / 30 Nisan 1983.
Joad, C.E.M. (1985). Dünyanın Büyük Felsefeleri. Çev. Semih Sait Umar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kaplan, M. (1995). Tevfik Fikret, Devir-Şahsiyet-Eser. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaplan, M. (1996). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3 – Tip Tahlilleri – .İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaya, D. (2010). “Kıbrıs Türk Şiirinde Çığ Dönemi”, Kıbrıs Yazıları. İzmir: Mücahitler Derneği Yayını, s. 167-183.
Kaya, M. (2004). Türk Romanında Destan Etkisi. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Kefeli, E. (2006). Edebiyat Coğrafyasında Akdeniz. İstanbul: 3F Yayınevi.
Kıbrıs Türk Basın Tarihi (2012). Lefkoşa: Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği Yayını.
Kıbrıs Türk Edebiyatı – Başlangıçtan Bugüne – (1989). İstanbul: KKTC Millî Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
Kıbrıs Türk Edebiyatı II. Kitap (2006). İstanbul: Kıbrıs Türk Eğitim Vakfı Yayınları.
Köklügiller, A. (2000). Açıklamalı-Örnekli Edebiyat Sözlüğü. İstanbul: Özyürek Yayınevi.
Kudret, C. (1980). Örneklerle Edebiyat Bilgileri-1. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
Modern Kıbrıslı Türk Edebiyatı Dizisi: Öyküler / Short Stories (2009). Yay. Haz. Gür Genç Korkmazel. Girne: Freebirds Yayıncılık.
Ocak, – Onbeşlik Fikir ve Sanat Dergisi –, S.1-11/12, Lefkoşa, 15 Aralık 1945/Kasım-Aralık 1946.
Özdemir, E. (1994). Sözlü-Yazılı Anlatım Sanatı (Kompozisyon). İstanbul: Remiz Kitabevi.
Serdar, G. (1996). “Çağdaş Kıbrıs Türk Şiiri”, Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı V. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 379-417.
Serdar, G. (2000). Şairlerimiz Şiirlerimiz / Geçmişten Günümüze Kıbrıs Türk Şiiri. Lefkoşa: Ateş Matbaacılık.
Tevfik Fikret (1985). Rübâb-ı Şikeste ve Diğer Eserleri. Yay. Haz. Fahri Uzun. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yayınları.
Umar, S. S. (1987). Uygarlık Tarihinde Kemalizm ve Komünizm. İstanbul: Yeşilada Yayınları.
Umar, S. S. (1990). Man and the Universe. A Study Concerning a New Cosmic Conception. Published in the USA.
Umar, S. S. (1993). İnsan ve Evren. Ankara: KKTC Millî Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
Umar, S. S. (1997). Diriliş. Kendi yayını.
Yakın, - Aylık Sanat ve Fikir Dergisi - , S.2,4,5, Lefkoşa, Aralık 1965 / Mart 1966.
Yaşın, M. (1994). Kıbrıslıtürk Şiiri Antolojisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Yeşilada / The Green Island – Aylık Milliyetçi Dergi –, S.1,5,8,20/23, İstanbul, 8 Kasım 1948/Temmuz-Ekim 1951.