SABAHATTİN ALİ’NİN KÜRK MANTOLU MADONNA (LA MADONE AU MANTEAU DU FOURRURE) ADLI YAPITININ FRANSIZCA ÇEVİRİSİ ÜZERİNE
Toplumlararası bir gereksinim olan çeviri, yalnızca kaynak dil ve erek dil arasında bilgi aktarımını sağlamaz, aynı zamanda toplumların sosyal, siyasal, kültürel ve bilimsel alanlarda da birbirlerini tanımalarında köprü görevini üstlenir. Ancak dilsel farklılıklardan dolayı ortaya çıkan iletişim sorunları, çeviri etkinliği bağlamında çevirmen ve yazar arasında bir sadakat şüphesine yol açar. Çevirmen, yazarın gerçek dünyadan sıyrılıp kendini özgürce ifade ettiği düşsel dünyasını başka bir dile birebir aktarıyor mu, yoksa yazarın imgelemine kendince müdahalelerde bulunarak yarı yazar konumuna mı geçiyor? Çeviri sorunlarının temel çıkış kaynağı olan bu soruya karşın, çeviride dilsel farklılıklar kadar sosyo-kültürel farklılıkların da var olduğunu ve çevirmenin, kaynak dil ve erek dil arasındaki kültürel eşdeğerliliği metne birebir sadık kalarak sağlamasının zor olduğu söylenebilir. Bu çalışmada amacımız, Türk Edebiyatı'nın en önemli isimlerinden biri olan yazar ve şair Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna adlı yapıtının Jean Descat tarafından la Madone au manteau du fourrure olarak hedef dil Fransızcaya kazandırılan çevirisi üzerine görüş belirtmektir. 1943 yılında kaleme alınan bu romanda kullanılan Osmanlı Türkçesi'ne ait bazı kelimeler, yazarın edebi yönüne duyulan saygıdan dolayı sadeleştirilmemiştir. Bu bağlamda kültürel ve dilsel farklılıklardan yola çıkarak çevirmenin, yazarın duygu ve düşüncelerini erek metne yansıtış şeklini Friedrich Schleiermacher tarafından biçimlendirilen yerelleşleştirme ve yabancılaştırma stratejilerine dayandırarak erek odaklı çeviri kuramının ışığında aktarmaya çalışacağız
ON THE FRENCH TRANSLATION OF SABAHATTİN ALİ’S KÜRK MANTOLU MADONNA (LA MADONE AU MANTEAU DU FOURRURE)
Translation, which is an intercommunal requirement, not only supplies information flow from the source language into the target language but also serves as a bridge between communities by helping them know the social, political, cultural and scientific attitudes of each other. Yet, communication problems stemming from the linguistic differences between languages create a doubt about the translator’s loyalty to the original text. The question is whether the translator transfers the author’s fictional world, where s/he gets free of the real world and freely expresses herself/himself, into the target text with loyalty or the translator intervenes in the author’s imagination by acting as a co-writer? In reply to this question, which is the point of origin for translation studies, it can be argued that there are not only linguistic differences but also socio-cultural differences between communities; thus, it is really difficult for the translator to be loyal to the source text by maintaining cultural equivalence between texts. In this study, our goal is to compare and contrast one of the important Turkish writers Sabahattin Ali’s novel Kürk Mantolu Madonna and its French translation la Madone au manteau du fourrure by Jean Descat. Some words of Ottoman Turkish origin that were used in this 1943 dated novel have not been simplified in its French translation because of the translator’s respect to the author’s literary skills. In this context, the translator’s transference of the author’s emotions and thoughts into the target text by taking the cultural and linguistic differences into account will be studied under the guidance of targetoriented translation theory based on vernacularization and alienation strategies shaped by Friedrich Schleiermacher
___
- AKSOY, Berrin. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi, İstanbul: İmge Yayınevi
- BERK, Özlem. (2001). “Ulusların ve Ulusal Kimliklerin Oluşturulmasında Çeviri Yöntemlerinin Rol ve İşlevi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, ss.49-66.
- BOZTAŞ,İ. Ve Ş. Yener-Okyavuz (2005). Açıklamalı Çeviri Terimleri Sözlüğü, Ankara: Siyasal Kitabevi
- ERHAT, Azra. (2011). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- GÖKTÜRK, Akşit. (1994). Çeviri, Dillerin Dili. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- VARDAR, Berke (1981). Çeviri Konuşmaları, Yazko Çeviri, İstanbul, no:2, ss. 173