RUMELİLİ BİR ŞAİR MÜCELLÎ VE RAVZATU’L-ESRÂR MESNEVİSİ

Rumeli veya Balkanlar olarak adlandırılan bölge Klasik Türk şiiri açısından oldukça verimli bir bölgedir. Klasik Türk şiiri şair kadrosunun önemli bir kısmını teşkil eden Rumelili şairler, eserleriyle klasik Türk şiirine bazı yenilikler getirerek önemli katkılar sağlamışlardır. Bu makaleyle kendisinden bahsedilecek olan Mücellî de Rumelide yaşayan şairlerden biridir. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir tarih olmamakla birlikte 16. yüzyılın ikinci yarısı ile 17. yüzyılın ilk yarısında yaşadığı tahmin edilmektedir. Asıl adı Osman olan şair çeşitli dönemlerde Budin, Bosna ve Kanije eyaletlerine bağlı bir sancak olan Pojega'da yaşamıştır. Şair, geçimini yaşadığı bölgedeki çeşitli camilerde imam hatiplik yaparak kazanmış, bu arada tasavvufa da ilgi duyarak Halvetî tarikatine intisap etmiştir. Mücellî, şiirlerini Mecmûatu'l-Esrâr adını verdiği bir mecmuada toplamıştır. Şairin adı geçen mecmuada yer alan şiirleri genellikle tarih manzumelerinden ve dinî tasavvufî neşveyle yazdığı şiirlerden oluşmaktadır. Mücellî'nin, bu makalede metnine yer verilen, Ravzatu'lEsrâr adlı eseri de 261 beyit halinde, başta nefsin mertebeleri olmak üzere çeşitli tasavvufî konuları anlatan bir mesnevidir. Bu çalışmada öncelikle Mücellî'nin hayatına ait bilgiler verilmiştir. Kaynak eserlerde şair hakkında herhangi bir bilgiye tesadüf edilmediği için bu bölüm kaleme alınırken şairin şiirlerinden elde edilen bilgilerden yararlanılmıştır. Ardından Mücellî'nin Mecmûatu'l-Esrâr'da yer alan şiirleri kısaca tanıtılmış, kısa bir incelemeyle birlikte Ravzatu'l-Esrâr adlı mesnevisinin metnine yer verilmiştir

A RUMELIAN POET MÜCELLÎ AND RAVZATU’L-ESRÂR MASNAVI

The region which is named as Rumelia and the Balkans is too rich for Classical Turkish Literature. The Rumelian poets, who compose a great deal of the Classical Turkish poetry, brought out great evolutions for Classical Turkish Literature. Mücellî who is subject of this review, is one of the poets that lived in Rumelia. Although we don’t know the exact time of birth and dead, it estimated that in the second half of sixteenth century and first half of the seventeen century. The poet, whose real name Osman lived in Pojega which was a province of Budin, Bosna, Kanije in different times He maintains his life as a religious vocational. By the time of progress he interests in Sufism and established intimacy with Halveti sect. Mücellî assembled his poems in a magazine in the name of Mecmûatu’l-Esrâr. The poems in the magazine are generally composed of historical poems and religious mystic poems. Ravzatu’l-Esrâr which is mentioned in this review is composed of 261 verse.It is a masnavi that tells about principally rank of soul and different mystic subjects. In this article with reference to his poems, information about Mücellî’s life is given. Because of the absence of information about the poets life in primary sources, we benefited from the information that are derived from his poems. Then the poems in the Mecmûatu’l-Esrâr are presented briefly and the text of Ravzatu’l-Esrâr is mentioned

___

  • ACAROĞLU, M. Türker, Balkanlarda Türkçe Yer Adları Kılavuzu, Ġstanbul 2006. Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ, Beyrut 1997.
  • AYPAYLAR, Hasan, 19. Yüzyılda Gavur Dağları ve Amik Ovası’nda Islah ve İskan Hareketleri,Derviş Paşa İskanı, Kırıkhan 2007.
  • ÇELTİK, Halil, “Rumeli ġairlerinin Klasik Türk ġiirine Katkıları”, Turkish Studies InternationalPeriodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/8 Fall 2009.
  • EMECAN, Feridun, “Bosna Eyaleti”, DĠA, C. 6.
  • Evliya Çelebi, Seyahatname, haz. Seyit Ali Kahraman vd., C. I (1-6. kitaplar), II (7-10. kitaplar),İstanbul 2011. Geza David, “Budin”, DĠA, C. 6.
  • İSEN, Mustafa, “Balkanlarda Türk Edebiyatı”, Varayım Gideyim Urumeline, Türk Edebiyatının Balkan Boyutu, Ġstanbul 2009.
  • Mehmet Süreyya, Sicill-i Osmanî, haz. Nuri Akbayar, C.II, Ġstanbul 1996.
  • YILMAZ, Mehmet, Kültürümüzde Ayet ve Hadisler, Ġstanbul 2013.