ROBERT FİLMER’İN “KRALLARIN İLAHİ HAKLARI” ANLAYIŞI

Meşruiyet, temellendirme, yükümlülük, egemenliğin kaynağı gibi konular, felsefenin bütün dalları arasında pratik hayata en yakın teması bulunduğunu söyleyebileceğimiz siyaset felsefesinin temel meselelerindendir. Dolayısıyla siyaset düşüncesinin uzun tarihi esnasında çok sayıda filozof ve akım bu meselelere ilişkin çeşitli ve etkili varsayımlar geliştirmişlerdir. Bununla beraber günümüzün egemen geleneği liberalizm bu hususlara dair farklı açıklamalar sağlayan başka dünya görüşlerini ve filozofları arka plana itmiştir. Kralların ilahi hakları olarak bilinen bir kuramı savunan Robert Filmer ve içerisinde yer aldığı holist gelenek de farklı yaklaşımları olan sistem ve düşünürler arasındadır. O, Patriarcha isimli eserinde, Locke’un Hükümet Üzerine İki İncelemesinde hedef aldığı ve sözleşmeci gelenekle derinden çelişen fikirler serdeylemiştir. İlahi Haklar düşüncesi kralların dünyevi otoritelerini semavi bir buyrukla edindiklerini ve dolayısıyla da geçici veya dünyevi başka bir güce tabi olmadığını savunmaktadır. Bu düşünce babanın ailesi üzerindeki otoritesi ile kralların tebaaları üzerindeki otoritesi arasında benzerlik bulmaktadır. Bu bakış açısına göre, siyasal otorite ancak Tanrı'nın Hz. Adem'e verdiği yönetme hakkından kaynaklanır. Filmer'in fikirleri bugünün temel kabullerinden farklı olmasına karşın, son zamanlarda onun sözleşme geleneğine yaptığı tenkitlerinin oldukça güçlü eleştiriler olduğu kabul edilmektedir. Biz de bu çalışmamızda hemen her konuda olduğu gibi siyaset felsefesinin de belirsizlikler içinde bulunduğu, bir yandan tek bir dünya görüşünün evrensel egemenliğini diğer yandan da farklılaşmayı ve parçalanmayı salık verdiği ortamdan daha başka bir zaviyeden fikirler üretmiş olan Filmer’in İlahi Haklar Kuramını ve mezkur eleştirilerini inceleyeceğiz.

ROBERT FILMER’S THEORY OF THE DIVINE RIGHTS OF KINGS

The issues such as legitimacy, justification, obligation, the source of the power/sovereignty are the fundamental problems of political philosophy. Today’s dominant tradition which is liberalism has overshadowed other worldwievs and philosophers that provide different explainations concerning these fundamentals. Robert Filmer who held a theory known as the divine rights of kings and the holist tradition in which he developed his ideas are among the systems and thinkers with different approaches. He, in his Patriarcha, put forward some ideas that were distinct opposite to the contractarian traditon, which Locke attacked in Two Treaties on Government. The Idea of Divine Rights holds that kings received their authority by a celestial command and, therefore, are not subject to any temporal and earthly power. This approach to authority finds similarity between the rule of fathers over their families and that of kings over their subjects. According to this point ow view, political power only comes from the right to rule God gave Adam. Although Filmer's thouhts are different from today's main ideas, his criticisms about social contract tradition are recently believed to be very powerfull ones. So, here I will discuss Filmer’s perception of the divine right of kings and criticisms in question.

___

  • Dunn, J. (1969). The Political Thought of John Locke. London: Cambridge University Press.
  • Erincik, S. (2015). Hobbes: Tanrı Devleti’nden Tanrı Devlet’e ya da Plenitudo Potestatisin Serencamı. İslami Araştırmalar Dergisi, 26/1, 10-23.
  • Ferry, L. Renault, A. (2015). Siyaset Felsefesi (C. Gürcan ve M. Erşen, Çev.). İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Filmer, R. (1949). Patriarcha and Other Political Works of Sir Robert Filmer (P. Laslett, Ed.). Oxford: Basil Blackwell.
  • Jendrysık, M. S. (2002). Explaining The English Revolution: Hobbes and His Contemporaries. Maryland: Lexington Books.
  • Laslett, P. (1949). Introduction. Patriarcha and Other Political Works of Sir Robert Filmer (P. Laslett, Ed.). Oxford: Basil Blackwell.
  • Locke, J. (2007). Hükümet Üzerine Birinci İnceleme: Bay Filmer ve Yandaşlarının Yanlış İlke ve Temellerinin Yıkılışı (F. Bakırcı, Çev.). Ankara: Kırlangıç Kitabevi.
  • Maitland, F. W. (2000). A Historical Sketch of Liberty and Equality. Indianapolis: Liberty Fund.
  • Rau, Z. (1995). Contractianism versus Holism, Reinterpreting Locke’s Two Treatises of Government. Maryland: Unity of Press of America.
  • Reiner, T. (2010). “Divine Right of Kings”, Encyclopedia of Political Theory vol.1 (M. Bevir, Ed.). Los Angeles: Sage Publications.
  • Robertson, D. (2004). The Routledge Dictionary of Politics. London: Routledge.
  • Scruton, R. (1998). A Dictionary of Political Thought. London: Macmillian Press.
  • Skinner, Q. (2016), Modern Siyasal Düşüncenin Temelleri. (E. Buğlalılar-B. Yıldırım, Çev.). Phoenix Yayınları. Ankara.