PEYGAMBER KISSALARI ÖZELİNDE TEFSİRLERDE MAHREMİYET
İnsanlar arası ilişkilerin bilimsel buluşlarla, sosyal ve kültürel akımlarla sürekli geliştiği günler yaşıyoruz. Bu gelişmeler neticesinde insana dair birçok konu tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle sınırların geçirgenliğinin artması, öteden beri insanı diğerlerinden ayıran ve özel kılan sınırların yeniden gözden geçirilmesine yol açmıştır. Bu anlamda insanın özel alanları ve mahremiyetleri gündeme gelmektedir. Mahremiyet, toplumsal alanda var olmanın bir unsuru olarak, İslam dininin değer verdiği konulardan biridir. İslam dininin yüce kitabı Kur’an, mahremiyet alanının insanın doğuştan getirdiği bir özellik olduğunu belirtir. Ayrıca Kur’an, muhatabı olan insanın, belli kurallar ve prensipler çerçevesinde toplum içinde yaşamasını istemektedir. Bu kurallara insanın uyması emredilmekte ve bu uyumdan dolayı belli mükâfatlar yahut cezalar gündeme getirilmektedir. Aslında mahremiyet denilen özel alanın belirlenmesi ve korunması farklı açılardan bir gerekliliktir. Zira bu konu bir yönüyle bireyin toplum içinde saygın bir duruşla yer almasına olanak sağlarken diğer yönüyle ailenin varlığını sağlam temeller üzerinde sürdürebilmesini sağlamaktadır. Bu hassas ve dengeli yapı, elbette ayetlerde de konu edinilmiş ve mahremiyet alanının korunmasına yönelik ilkeler ortaya konulmuştur. Kur’an ayetleri, insanların dünya ve ahiret saadetine ulaşması yolunda bazı örnek şahsiyetlerden söz etmektedir. Bunlar içerisinde özellikle peygamber olarak seçilmiş şahısların dikkate değer bir örnekliği söz konusudur. Önceki peygamberlerin hayatları bu anlamda pek çok konuda referans alınabilecek prensiplere sahiptir. Bu çalışma, bize örnek olarak gösterilen peygamberlerin kıssalarını mahremiyet perspektifinden okumayı hedeflemektedir. Hz. Peygamber’den önce vahye muhatap olmuş peygamberlerden bahseden ayetlerin işaret ettiği mahremiyet konuları, ilgili ayetler eşliğinde sunulmaya çalışılacaktır.
PRIVACY IN THE TAFSIR SPECIFIC TO THE PROPHET PARABLES
We live in the time that human relations constantly evolve with scientific discoveries, social and cultural currents. As a result of these developments, many issues related to human beings began discussed. Especially the increase of the permeability of the boundaries has led to a reconsideration of the boundaries that have made people special and different from others. In this sense, special areas and privacy of people become a current issue. Privacy, as an element of social existence, is one of the subjects of the religion of Islam. Qur'an, the supreme book of Islam, states that the domain of privacy is a trait that the human being bring. In addition, the Qur'an wants the person who is the interlocutor to live within the society in accordance with certain rules and principles. These rules are ordered to be obeyed and certain rewards or fines are mentioned due to this adaptation. In fact, the identification and protection of the private space called privacy is a necessity in different respects. In this respect, this issue enables the individual to take place in the society with a respectable stance, while in the other aspect enables the family to maintain its existence on solid foundations. This precision and balanced structure is also the subject of verses and principles for the protection of privacy are expressed for sure. Qur'an verses refer to some exemplary personalities in the way of achieving the happiness of the world and the afterlife. Among these, there is a remarkable example of the individuals chosen as prophets. The lives of previous prophets have principles that can be taken as reference in many aspects. This study aims to read the stories of the prophets shown as an example from the perspective of privacy. The privacy issues which were indicated by the verses mentioning prophets get revelation before Prophet Mohammed will present by the relevant verses.
___
- Ayyıldız, M., Alan, S., (2015). Kuran Kıssalarını (Hz. Süleyman ile Belkıs ve Hz. Musa ile Hızır
Kıssaları Örneklemi) Hikâye Tekniğiyle Çözümleme ve Şahsiyet Eğitimi, Turkish Studies -
International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-,
Volume 10/7 Spring 2015, p. 167-178, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI
Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8159, ANKARA-TURKEY.
- Ateş, S. (t.y.). Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
- Buhârî, E. (2000). Sahîh-i Buhârî, Arabistan: Dâru’s-Selâm.
- Cessâs, E. (1992). Ahkâmu’l-Kur’ân, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
- Cevherî, İ. (1984). es-Sıhâh Tâcu’l-Luğa ve Sıhahu’l-Arabiyye, Beyrut: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn.
- Dârimî, E. (2000). Sünen-i Dârimî, Arabistan: Dâru’s-Selâm.
- Duran, B.N. (2016). Sesin ve Sözün Mahremiyeti, Din, Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet
Algıları Sempozyumu, s. 145-156.
- Ebû Dâvûd, S. (2000). Sünen-i Ebî Dâvûd, Arabistan: Dâru’s-Selâm.
- Ezherî, E. (t.y.). Tehzîbu’l-Luğa, Mısır: el-Müessetü’l-Mısriyyetü’l-Âmmetü li’t-Te’lîf ve’l-Enbâ’
ve’n-Neşr.
- Fettahoğlu, S., (2016). Mahrem Namahrem İffet ve Namus Kavramlarının Semantiği ve Kur’an’da
Kullanılış Biçimleri, Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic-, Volume 11/5 Winter 2016, p. 269-284, ISSN: 1308-2140,
www.turkishstudies.net, DOI
Number:
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9330,
ANKARA-TURKEY.
- Fîrûzâbâdî, E. (2005). el-Kāmûsu’l-Muhît, Beyrut: Müessetü’r-Risâle.
- Güllük, İ. (2014). Avret Mahremiyeti Prensipleri Açısından Görüntü, Gerçeklik, Sanal Âlem ve
Cinsellik Üzerine Fıkhî Bir Analiz. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 23, s. 105-128.
- Günay, İ., (2015). Kur’ân-ı Kerîm’de Gençlerin Duygu Gelişimi ve Eğitimi, Turkish Studies -
International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-,
Volume 10/2 Winter 2015, p. 435-460, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI
Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7762, ANKARA-TURKEY
- Halîl B. Ahmed (2003). Kitâbu’l-‘Ayn, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye.
- Huvvârî, H., (1990). Tefsîru Kitâbillâhi’l-Azîz, Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî.
- İbiş, F., (2016). Kadına İndirgenen Mahremiyetten İnsan Merkezli Mahremiyet Algısına. Din, Gelenek
ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu, s. 205-212.
- İbn Âşûr, M., (1984). et-Tahrîru ve’t-Tenvîr, Tunus: Dâr-u Sahnûn.
- İbn ‘Atiyye, E., (2007). el-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz. Katar: Vizâretü’l-Evkāf ve’ş-
Şuûni’l-İslâmiyye.
- İbn Ebî Hâtim, H., (1997). Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm, Riyad: Mektebetu Nizâr Mustafa el-Bâz.
- İbn Fâris, E., (t.y.). Mu‘cemu Mekâyisi’l-Luğa. b.y.: Dâru’l-Fikr.
- İbn Kesîr, E., (2000). Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Kahire: Mektebetü Evlâdi’ş-Şeyh li’t-Türâs.
- İbnu’l-‘Arabî, E., (t.y.). Ahkâmu’l-Kur’ân, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
- Kılıç, E., (2018). Aile ve Din Bağlamında Kurandaki Mahremiyet Tasavvuru, Journal of Analytic
Divinity, cilt: 2, sayı 1, s. 54-82.
- Kurtubî, E., (2006). el-Câmi’ li Ahkāmi’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle.
- Martı, H., (2009). Hz. Peygamber’in Hadislerinde Bir Değer Simgesi Olarak Beden ve Mahremiyeti,
Marife yıl: 9, sayı: 2, s. 9-23.
- Mâverdî, E., (t.y.). Tefsîru’l-Kur’ân: en-Nüketü ve’l-Uyûn. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘Ilmiyye.
- Mâtürîdî, E., (2005). Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne -Tefsîru’l-Mâtürîdî-. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
- Mevdûdî, E., (1991). Tefhîmu’l-Kur’an. (trc. Muhammed Han Kayanî v. dğr.) İstanbul: İnsan
Yayınları.
- Mukâtil B., Süleymân (2002). Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. Beyrut: Mu’essesetu’t-Târîhi’l-‘Arabî
- Müslim, E., (2000). Sahîh-i Müslim. Arabistan: Dâru’s-Selâm
- Nesâî, E., (2000). Sünen-i Nesâî. Arabistan: Dâru’s-Selâm
- Râzî, E., (1981). Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî -Tefsîru’l-Kebîr Mefâtîhu’l-Gayb-. Beyrut: Dâru’l-Fikr.
- Reşid Rızâ, M., (1947). Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm. Kahire: Dâru’l-Menâr.
- Sa’lebî, E., (2004). el-Keşf ve’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân. Beyrut: Dârul Kütübi’l-‘Ilmiyye.
- Suyûtî, C., (1971). el-İklîl fî İstinbâtı’t-Tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘Ilmiyye.
- Şahin, N.Z., (2016). Mahremiyet Alanı Olarak İnsan Bedeni, Din, Gelenek ve Ahlak Bağlamında
Mahremiyet Algıları Sempozyumu, s. 157-173.
- Şentürk, M., (2016). Kur’ân’da Beden Mahremiyetini İfade Eden Temel Kavramlar, Din, Gelenek ve
Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu, s. 101-115.
- Şimşek, S., (2012). Hayat Kaynağı Kur’ân Tefsiri. İstanbul: Beyan Yayınları.
- Tabatabâî, S., (1997). el-Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’l-A’lemî’l-Matbûât.
- Taberî, E., (2001). Tefsîru’t-Taberî Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân. Kahire: Dârı Hicr.
- Tabersî, E., (2005). Mecma‘u’l-Beyân. y.y.: Dâru’l-Ulûm.
- Tirmîzî, E., (2000). Sünen-i Tirmîzî. Arabistan: Dâru’s-Selâm.
- Uğur, H., (2011). Tevrat’ın Kur’an’a Arzı Kur’an’ın Tevrat’ta Tasdik Ettiği Konular. Bursa: Emin
Yayınları.
- Yazır, E., (1979). Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım.
- Zemahşerî, E., (2009). Tefsîru’l-Keşşâf an Hakāiki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekāvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl.
Beyrut: Dâru’l-Marife.