ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENİ ADAYLARININ “MÜZİK” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Müziğin insanlar üzerindeki etkisi tartışılmaz bir gerçektir. Özellikle eğitim ve tedavi işlevleri söz konusu olduğunda müziğin bu etkisinden faydalanmak hem önemli hem de gerekli olmaktadır. Müzik eğitimi çocuklara tıpkı bilimsel yöntem ve etkinliklerin kazandırdığı tutum ve davranışları kazandırabilmektedir. Dolayısıyla müziğin özel eğitim alanında da aynı amaçlarla kullanılabilirliği düşüncesi ortaya çıkmaktadır. Özel eğitimde müziği kullanacak ve uygulayacak başlıca kişiler ise özel eğitim öğretmenleri olacaktır. Bu sebeple onların müzik olgusuna ilişkin algılarını ve bu algıların gösterdiği eğilimleri bilmek önemlidir. Bu çalışmanın amacı, özel eğitim öğretmeni adaylarının “müzik” kavramına ilişkin betimlemeler yaparken kullandıkları metaforları belirlemek ve bu metaforları seçme nedenlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubu 2017-2018 Öğretim Yılı Güz Yarıyılında Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümüne devam eden 128 öğretmen adayından oluşturmaktadır. Araştırma verileri açık uçlu soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından “Müzik.......gibidir/e- benzer, çünkü, ...........” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Elde edilen veriler nitel araştırma yöntemlerinden içerik analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışma sonunda “müzik” kavramı hakkında terapi, arkadaş, besin gibi ifadelerin de yer aldığı toplam 73 metafor belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının oluşturduğu bu metaforlar toplam 8 kategori altında sınıflandırılmıştır. Elde edilen metaforlar incelendiğinde, “müzik” kavramının birden fazla ve birbirinden farklı metaforlarla açıklandığı, bu metaforların ağırlıklı olarak iyileştirici/sakinleştirici/tedavi edici yönüyle müzik ve rahatlatıcı/dinlendirici/huzur veren yönüyle müzik kategorilerinde toplandığı görülmüştür.

THE METAPHORICAL PERCEPTIONS OF SPECIAL EDUCATION TEACHER CANDIDATES REGARDING THE CONCEPT OF “MUSIC”

Especially when it comes to its educational and therapeutic functions, the influence music has on people is an indisputable fact. Music education can give children the same attitudes and behaviors as that of the scientific methods and activities. Special education teachers are the primary people who would use and apply music with children with special needs. Therefore it is important to know their perceptions of the concept of “music” and the tendencies of these perceptions. The purpose of this study is to determine the perceptions of special education teacher candidates by using metaphors regarding the concept of “music” while revealing the reasons for choosing these metaphors. The participants are made up of 128 special education teacher candidates studying in Special Education Department at the Uludag University Education Faculty during the year 2017-2018. This study is structured as a qualitative descriptive research. The data was collected using a questionnaire made up of open-ended questions. The participants were asked to fill the blanks of such sentence as “Music is like/similar to.......because.......”. Qualitative procedures were utilized when analysing the data. By the end of the process various metaphors were determined. According to the results, 73 different metaphors under 8 categories were determined. When examining the metaphors that were obtained, we can see that the concept of “music” was revealed as being more than one and all different from one another and these metaphors were mainly used under the categories of “music as a source of motivation, happiness and energy” and “music as a way of relaxing/soothing/calming”

PDF

___

Acay-Sözbir, S. & Çamlıbel-Çakmak, Ö. (2016). Okulöncesi öğretmen adaylarının “müzik” kavramına ilişkin metaforik algıları, The Journal of Academic and Social Science Studies, 42, 269-282.
Babacan, E. (2014). AGSL öğrencilerinin müzik kavramına ilişkin algıları: Metafor analizi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 124-132.
Eren, B., Düzkantar, A. & Deniz, J. (2012). Orff yaklaşımına göre hazırlanan müzik etkinlikleri içinde ipucunun giderek azaltılması yöntemi ile yapılan gömülü öğretimin otistik çocuklara kavram öğretmedeki etkililiği, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1863-1887.
Eren, B. (2017). Music and dyslexia: The therapeutic use ıf instrument (piano) training with a child with dyslexia (a case study). Journal of Education and Practice, 8(23), 97-108.
Goldstein, L. S. (2005). Becoming a teacher as a hero’s journey: Using metaphor in preservice teacher education. Teacher education quarterly, 32(1), 7-24. 11.6.2018 tarihinde http://www.teqjournal.org/Back%20Issues/Volume%2032/Vol%2032%20PDFS/32_1/gold stein-32_1.pdf adresinden alınmıştır.
Gömleksiz, M. N. (2013). Öğretmen adaylarının yabancı dil kavramına ilişkin metaforik algıları, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 649-664.
Güler, N. (2008). Müzikle çocuk eğitimi, İstanbul: Hepsiçocuk Yayınları.
Güven, E. & Tufan, E. (2010). Kaynaştırma sınıflarında işbirlikli öğrenme yöntemi ile müzik dersleri, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 557-573.
Kılıç, I. (2017). “Müzikli oyunlar” kavramına ilişkin okulöncesi öğretmenlerinin metaforik algıları, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 386-395.
Kısa, N. (2013). Araştırma görevlilerinin metaforik algıları: Kim onlar? Kim olmalılar?, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 47-66.
MEB, (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği, Ankara: 26.06.2018 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetleri_yo netmeligi_son.pdf adresinden alınmıştır.
Pilav, S. ve Elkatmış, M. (2013). Öğretmen adaylarının türkçe kavramına ilişkin metaforları, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(4), 1207-1220.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Sun, M. & Seyrek, H. (2000). Okul öncesi eğitiminde müzik eğitimi, İzmir: Müzik Eserleri Yayınları.
Tekin Gürgen, E. (2015). Müziğin temel bileşenleri ve müzik dinlemenin kavramsal boyutu, Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5).
Tez, İ. & Aydıner-Uygun, M. (2016). Ortaokul öğrencilerinin müzik dersi ve müzik öğretmenine ilişkin algılarının metaforik analizi, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 417-455.
Türkmen, E. F. (2016). Müzik eğitiminde öğretim yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
Uçan, A. (1996). İnsan ve müzik, insan ve sanat eğitimi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Uçan, A. (1997). Müzik eğitim temel kavramlar, ilkeler, yaklaşımlar. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Uçan, A. (2005). Müzik eğitimi temel kavramlar, ilkeler, yaklaşımlar. Ankara: Evrensel Müzikevi.
Umuzdaş, S. & Umuzdaş, M. S. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin müzik dersine ilişkin algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi, International Journal of Human Sciences, 10(1), 719-729.
Uzunoğlu-Yegül, B. (2018). Determination of preservice preschool teachers’ perception of music lessons through metaphors, Universal Journal of Educational Research, 6(6), 1305-1312.
World Federation of Music Therapy, (2011). 28.06.2018 tarihinde www.wfmt.info/wfmt-new- home/about-wfmt/ adresinden alıntılanmıştır.
Yapıcı, M. ve Yapıcı, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyona ilişkin metaforları, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1421-1429.
Yazıcı, D. (2017). Müziğin insan beyni üzerindeki etkisi, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 88-103.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Kitabevi.