Özdilek Mecmuasına Göre Trabzon ve Havalisinde Eğitimin Gündemi

10 Temmuz 1923’te yayın hayatına başlayan Özdilek mecmuası, aylık meslekî, edebî, ilmî bir dergi olup imtiyaz sahibi öğretmen Cemal Gültekin’dir. İmtiyaz sahibinin Sivas’ta görev yapması nedeniyle dergi yayın hayatına Sivas’ta başlamış, ardından Erzurum’da ve son olarak Trabzon’da yayınına uzun soluklu olarak devam etmiştir. Özdilek Mecmuası öncelikle bir vilayet mektebi yayın organı olarak neşir hayatına başlamış, kapatılana kadar da çizgisini korumuştur. Derginin temel gayesi öğretim işleri olduğu için okula önem verilmiştir. Hemen her sayısında yurt insanının ve gençliğin kültür hayatı ile ilgili içerikler yayımlanmıştır. Özdilek, Türk Ocağı düşüncesinin yanı sıra edebî ve ilmî yazılara da yer vermiş ve cumhuriyet düşüncesinin yayılmasında oldukça önemli rol oynamıştır. Aynı zamanda devrimlerin yoğun olarak yapıldığı bu dönemde, söz konusu devrimlerin özellikle gençler tarafından benimsenmesi ve desteklenmesine yönünde faaliyetlerde bulunmuştur. Dergi çerçevesinde dönem içinde yapılan konferanslar, konferansı veren yetkililer üzerinden değerlendirilen hususlar vasıtası ile eğitim ve öğretimin gündemi değerlendirilmiştir. Maarif vekâletince çıkartılan nizamnamelere de yer verilmesi, derginin önceliğinin eğitim işlerinin olduğunun da bir kanıtı niteliğindedir. Bu çalışmada; zor bir dönemde yayın hayatına giren, edebî ve ilmî bir dergi olan Özdilek’in Trabzon ve çevresindeki eğitim ve öğretim haberleri, düşünceleri ve yazıları incelenmiştir. Amaç, eğitim haberleri, sorunları ve dersleri inceleyerek, yeni eğitim ve maarifin görevleri aracılığı ile o döneme ışık tutmaktır.

According to Özdilek Journal, the Agenda of Education in the Region of Trabzon

Özdilek journal which is a monthly published, professional, literate, scientific journal started to be published on July 10, 1923 and publisher teacher of it is Cemal Güntekin. Since the publisher worked in Sivas, it started to be published in Sivas, then in Erzurum, lastly continued to be published for a long time in Trabzon. At first, it started to be published as a province school media and it continued publishing life like first day till closed. Because the main aim of journal was education, the school have gained importance. In almost every issue, the contents related to cultural life of people and youth have been published. It not only gave an importance to Turkish quarry and also inluded in literate and scientific articles and played a quite significant role in the transmission of republic ideas. Also, during this period of intense revolutions, it carried out activities to help the youth to internalize such revolutions and to support them. The agenda of education and training was evaluated through subjects that were decided by officials of the conference and conferences given in a term at the extent journal. The fact that the regulations issued by the ministry of education have also been included in it is a proof that has showed the priority of it is education. In this study, the education and teaching news, ideas and articles in the region of Trabzon of Özdilek which is a literate and scientific journal started to be published in a difficult period have been researched. The aim is to englighten that period by researching education news, issues and subjects through missions of the new education and ministry.

PDF

___

Özdilek Mecmuası. (1339). 9-35, Erzurum: Vilayet Matbaası.
Özdilek Mecmuası. (1339). 5-31, Trabzon: İstiklal Matbaası.
Özdilek Mecmuası. 10-35, Trabzon: İstiklal Matbaası.
Özdilek Mecmuası. (1340). 2/1. Trabzon: İstiklal Matbaası.
Özdilek Mecmuası. (1340). 2/2, Trabzon: İstiklal Matbaası.
Özdilek Mecmuası. 2/4, Trabzon: İstiklal Matbaası.
Özdilek Mecmuası. 1-27, Trabzon: İstiklal Matbaası.
Özdilek Mecmuası. 4-30, Trabzon: İstiklal Matbaası.
Albayrak, H.(1994). Trabzon Basın Tarihi, I, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
C. K. (1923). Özdilek Mecmuası, 9-35, Erzurum: Vilayet Matbaası: 35-40.
F.S, (1339). “İş Mektebinde Kum İşleri, Özdilek Mecmuası, Özdilek Mecmuası, 9-35, Erzurum: Vilayet Matbaası: 4-30.
Gültekin, C. (1927). “Yeni Müfredat Programı Hakkında”, Özdilek Mecmuası, 5. Trabzon: İstiklal Matbaası: 10-15.
Gültekin, C. (1340). “Tatil Dershaneleri”, Özdilek Mecmuası, 2/2. Erzurum: Vilayet Matbaası: 1-5.
Haydar, A. (1340). “Hıfzıssıhha Mekâtibi”, Özdilek Mecmuası, Erzurum: Vilayet Matbaası: 3-7.2- 2
Hüsnü, M. (1339). “Terbiyeden Maksat, Terbiye ve Tedrisin Münasebeti”, Özdilek Mecmuası, 9-35, Erzurum: Vilayet Matbaası: 38-45.
İlk Tedrisat Müfettişi Hikmet, (1339). Özdilek Mecmuası, S. 9-35, Erzurum: Vilayet Matbaası: 45- 50.
Koloğlu O. (2006). Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, İstanbul: Pozitif Yayınları.
Muallim Baha Tevfik, “Yeni Terbiye Yurtlarımız ve Vazifelerimiz”, Özdilek Mecmuası, 10-35. Trabzon: İstaiklal Matbaası: 50-55.
Muallim Mektebi Yazı Muallimi Veysel Faik- Baha Tevfik, Özdilek Mecmuası, 1-27: 71-76.
Piyale, M. (1988). Trabzon’da Eğitim ve Kültür Hayatı (1839-1923), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Revnakoğlu, C. S. (1961). “Erzurum Matbuatı”, Gazetecilik Enstitüsü Dergisi, 2: Erzurum: 223-229.
Trabzon Erkek Muallim Mektebi El İşleri Muallimi Veysel Faik, Özdilek Mecmuası, 4-30. Trabzon: İstiklal Matbaası: s. 42-48.
Turgut, Ş. (1339), Özdilek Mecmuası, I, Erzurum: Vilayet Matbaası: 95-98.
Yalçın, S. (2010), Türkiye Cumhuriyet’i Tarihinin Kaynakları, Ankara: Berikan Yayınları.
Yolalıcı, E. (1994). “Maarif Salnamelerine Göre; Trabzon Vilayetinde Eğitim ve Öğretim Kurumları”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, Ankara: 435-473.