OSMANLI TÜRKİYE'SİNDE BAZI AŞİRET, CEMAAT VE TAİFELERİN EŞKIYALIK FAALİYETLERİ VE BUNLARIN MERKEZ-TAŞRA YAZIŞMALARINDAKİ YANSIMALARI: MARAŞ EYÂLETİ ÖRNEĞİ(1590-1750)?

Eşkıyalık, genelde silahla veya başka bir şekilde zor kullanmak suretiyle yol kesip baskın yaparak mala, cana tecavüz, kamu düzeni ve güvenliği ihlâl olarak tanımlanmaktadır. Bu makale 16. yüzyılın sonundan 18. Yüzyıl ortalarına kadar Maraş eyâletinde bazı aşiret, cemaat ve taifelerin karıştığı eşkıyalık hareketlerini merkez-taşra yazışmalarındaki yansımaları ile Merkezi hükümetin eşkıyalık faaliyetlerine yaklaşımını mevcut literatürü ile birlikte ele alıp incelemektedir. 16. Yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı Devleti kendisi için masraflı olan doğuda Iran ve batıda AvusturyaMacaristan ile iki cephede uzun süren savaşlar ile meşgul oldu. Bu süre boyunca Osmanlı hükümeti savaş giderlerini karşılamada çok büyük ve daha önceleri görülmemiş bir mali sıkıntı yaşadı. Bu durum daha başka önemli olaylar ile birleşince merkezi hükümetin maliyesini olumsuz yönde etkiledi. Bu olayların ilki nüfus baskısı ve kırsal alanlardaki yerleşik halkın büyük oranda sergilediği hareketliliğin zirai üretimi, güvenliği ve buna bağlı olarak vergilerin toplanmasını olumsuz yönde etkilemesi oldu. Bu çalışmanın amacı Osmanlı merkezi hükümetince taşrada meydana gelen eşkıyalık faaliyetlerine yönelik takip edilen siyaseti Maraş Eyâleti örneğinde inceleyerek merkezi hükümetin eşkıya ve eşkıyalık faaliyetlerinde bulunanlara yönelik genel yaklaşımlarını örneklemelerle ortaya koyarak incelemeye esas zaman dilimindeki Osmanlı toplumsal ve sosyal hayatı hakkında fikir edinmemize yardımcı olmaktır.

BANDITRY ACTIVITIES OF SOME TRIBAL, COMMUNITY AND TRIBAL PEOPLE AND THEIR REFLECTIONS IN CENTRAL - PROVINCIAL CORRESPONDANCE IN THE OTTOMAN TURKEY A CASE STUDY OF MARAŞ, C. 1590- 1750S

Bandit means an armed thief who is usually a member of a band. Banditry, often by force or otherwise cause a gun raided a trowel cut, rape, defined as a violation of public order and safety. By focusing on the archival sources held in İstanbul. This article intends to examine some tribal, communal and tribal peoples' banditry activities. Moreover, the politics of the Ottoman Empire against banditry & bandits under the context of central-periphery relations in the Ottoman province of Maras from the late sixteenth to mid- eighteenth centuries will be studied. In the last quarter of the sixteenth century, the Ottoman Empire engaged in long and costly wars on two frontiers, against Safavid Iran in the east , and the Austrian Habsburgs in the west (15931606). During this time the Ottoman government faced considerable and unprecedented financial difficulty in meeting the extra expenses of warfare. This coincided with other major developments which adversely affected Ottoman government finances. First, population pressures and large-scale movement among the inhabitants of rural areas disturbed agricultural production, tax collection and local security problems. The aim of this study is to examine the nature of banditry activities that occurred in the province of Maras, c. 1590-1750. The Ottoman central government's policy and overall approach towards the banditry activities from the point of centre-periphery relations in the Ottoman Empire. Additionally, this study will help us to have some ideas about the Ottoman social and community life during the period studied.

___

1. Ba?bakanlık Osmanlı Ar?ivi

A. Mühimme Defterleri (M.d.112) Nu: 61, 64, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 78, 79, 80, 81, 84, 85, 86, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 99, 100, 101, 106, 107, 108, 110, 111, 112, 114, 115, 119, 121, 130, 131, 133, 135, 139, 141, 145, 147, 150, 154.

B. ?ikâyet Defterleri (?.d.) Nu: 2, 4, 6, 5, 8, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 23, 25, 26, 27, 28, 29, 31, 58.

C. Maliye'den Müdevver Defterleri (MM.d.) Nu: 2926, 8458, 3134, 905, 3462, 9956.

D. Cevdet (C) Tasnifi:

a. Zaptiye (C. ZB.) 113 : 40/1983, 81/4015, 71/3545, 520/26262, 64/3191.

b. Dahiliye (C. DH.): 32/1558, 20/958, 7460, 49/2409, 23/11101, 107/5347, 321/16001, 257/12823, 65/3217.

c. Askeriye (C. AS.): 447/18637, 1083/47775, 558/23409, 636/26816.

d. Adliye (C. ADL.): 13/855.

e. Maliye (C. ML.): 15521.

f. Evkaf (C. EV.): 396/20093, 98/4856, 288/14674.

a. Vakıf (?.E. VKF.): 226.

b. Dahiliye (?.E. DH.): 362, 726, 839.

c. Tevcihat (?.E. TCT.): 2470.

F. Ali Emiri (A.E.):

a. Sultan II. Mustafa (A.E. SMST.II.): 2/149.

ACUN, Fatma, "Celâlî ?syanları (1591-1611)", Türkler, C. 9, Ankara, 2002, ss. 695-709.

AÇIKEL, Ali, "Rum Eyâleti", TDVİA, C. 35, ?stanbul, 2008, ss. 225-226

AKDAĞ, Mustafa, "Celâli Fetreti", A.Ü. DTCFD, C. XVI, S. 1-2, Ankara, 1958, s. 92.

AKDAĞ, Mustafa, "Yeniçeri Ocak Nizaminin Bozulu?u", A.Ü. DTCFD, S. 5 (1947), ss. 291- 309.

AKDAĞ, Mustafa, Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası "Celâli İsyanları", Ankara, 1999.

AKDAĞ, Mustafa, "Tımar Rejiminin Bozulu?u", A.Ü. DTCFD, S. 3 (1945), s. 419-431.

AKGÜN, Ayla, 63/2 Numaralı Kayseri Şer'iyye Sicili (H.1063-1064/M. 1653-1654) Transkripsiyon ve Değerlendirme, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 2009.

AKÖZ, Alaaddin - SOLAK, ?brahim, "Dulkadirli Beyliği'nin Osmanlı Devletine ?lhakı ve Sonrasında Çıkan ?syanlar", Türk Dünyası Araştırmaları, S. 153 (2004), s. 41-50.

ALTINÖZ, ?smail, "Dulkadir Vilâyeti'nin Osmanlı ?dari Düzeninde Yerini Alması", I. Kahramanmaraş Sempozyumu (Kahramanmaraş: 6-8 Mayıs 2004)Bildirileri, II, ?stanbul, 2005, s. 427-436.

ARMAĞAN, Latif; "Osmanlı Devleti'nde Konar-Göçerler", Osmanlı, IV, Ankara 1999, s. 142- 150.

AYC?B?N, Zeynep, Kâtib Çelebi Fezleke Tahlil ve Metin I-II, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaçağ Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, ?stanbul, 2007.

BAĞÇEC?, Yahya, 1895 Zeytun Ermeni İsyanı, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Kayseri, 2008.

BARDAKOĞLU, Ali, "E?kıya", TDVİA, C. 11, ?stanbul, 1995, s. 463-466.

BARKEY, Karen, Eşkıyalar ve Devlet, (Çev. Zeynep Altok), ?stanbul, 1999.

BATMAZ, Eftal; "?ltizam Sisteminin XVII. Yüzyıldaki Boyutları" Tarih Araştırmaları Dergisi, C.18, Ankara 1997, s. 250-260.

BAYRAK, ?aban, XVIII. Yüzyılın ilk Yarısında Anadolu'da Eşkıyalık Olayları, ?nönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Malatya, 1998.

BRAUDEL, Fernard, Akdeniz ve Akdeniz Dünyası I, (Çev. M. Ali Kılıçbay), ?stanbul, 1989.

CANBAKKAL, Hülya, 17. yüzyılda Ayntâb Osmanlı Kentinde Toplum ve Siyaset, ?stanbul, 2009.

CEZZAR, Mustafa, Osmanlı Tarihinde Levendler, ?stanbul, 1965.

CIRIK, Hatice, XVII. Yüzyıl Askeri Seferleri Esnasında Anadolu'dan Yapılan Hazırlıklar (1644-1660), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2006.

ÇAM, Cuma, 11 Numaralı Ayntab Şer'iyye Sicilinin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi (H. 1017/M.1608-1609), Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kars, 2008.

ÇEL?K, Göknur, Vâsıtî'nin "Gazâvât-ı Murad Paşa" Adlı Eserinin İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ?lahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, ?stanbul, 2006.

DARKOT, Besim, "Mara?", İslâm Ansiklopedisi, C. 7, ?stanbul, 1993, s. 311-316.

DEM?RC?, Süleyman, "Complaints about avâriz assessment and payment in the avâriz-tax system: An aspect of the relationship between centre and periphery. A case study of Kayseri 1618-1700", Journal of the Economic and Social History of the Orient

JESHO 46.4.(2003), s. 437-474.

DEM?RC?, Süleyman, "Collection of avâriz and nüzul levies in the Ottoman Empire, 1620- 1700", TTK Belleten, 69/256 (Aralık 2005), s.897-912.

DEM?RC?, Süleyman, "Avâriz and Nüzul Levies in the Ottoman Empire: A Case Study of the Province of Karaman, 1620s-1700" TTK Belleten, 70/258 (Ağustos 2006), s. 563-590.

DEM?RC?, Süleyman, "İltizam (tax-farming) in the Avâriz-tax System: A Case Study of the Ottoman Province of Karaman, c.1650s-1700", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Journal of Institute of Social Sciences, 12/2002, s. 159-172

DEM?RC?, Süleyman, The Functioning of Ottoman Taxation: An Aspect of the Relationship Between Centre and Periphery. A Case study of the province of Karaman 1621-1700, the ISIS press, ?stanbul, 2009

DEM?RC?, S. & ARSLAN, H., "Osmanlı Türkiyesinde E?kıyalık Faaliyetlerini Önlemeye Yönelik Alınan Tedbirler ve Uygulanan Cezalara Dair Gözlemler: Mara? Eyâleti Örneği (1590-1750)", Journal of History Studies, Prof. Dr. Enver Konukçu Armağanı, Cilt 4, Sayı 2 ( Nisan 2012), s.73-103.

DEM?RC?, S. & ARSLAN, H., "E?kıyalar ve Osmanlı Devleti: Mara? Eyâleti Örneğinde Devlet Görevlilerinin E?kıyalık Faaliyetleri ve Bunların Merkez-Ta?ra Yazı?malarındaki Yansımaları (1590-1750)", SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2012/2, sayı 16 yayınlanacak makale.

D?NÇASLAN, A. Latif, Zeytun ve Çevresindeki Ermenilerin İsyanları (1895-1921), Kahramanmara? Sütçü imam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmara?, 2006.

DÖĞÜ?, Selahattin, "Mara?'ta Dulkadir Türkmenleri ve ?syanları", Maraş Tarhi ve Sanatı Üzerine, (Edi. Mehmet Özkarcı, ?lyas Gökhan, Selim Kaya), Kahramanmara?, 2008, s.115-141.

EMECEN, Feridun M.; "Osmanlılar'da Yerle?ik Hayat. ?ehirliler ve Köylüler", Osmanlı (Editör: Kemal Çiçek ve Cem Oğuz), C. 4, Ankara 1999, s. 91-97.

ERDOĞAN, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, ?stanbul, 1998.

ERKAN, Kemal, Köprülüzâde Abdullah Paşa'nın Şark Seferi Seraskerliği Esnasında Tutulan Sefer Mühimmesi (N.1146-Z.1147) Tasnif - Özet-Transkripsiyon, Marmara Üniversitesi Türkiyat Ara?tırmaları Enstitüsü Türk Tarihi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, ?stanbul, 2007.

GEL?R, Burcu, 1680-1700 Tarihleri Arasında Ayntab (Gaziantep) Şehrinde Asayiş Problemleri ve İslam-Osmanlı Ceza Hukuku Uygulamaları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2006.

GENÇ, Mehmet, "?ltizam" TDVİA, C. XVI, ?stanbul, 2000, s. 154-158.

GENÇ, Mehmet, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, ?stanbul, 2005

GÜÇER, Lütfi, XVI-XVII. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Hububat Meselesi ve Hububattan Alınan Vergiler, ?stanbul, 1964.

GR?SWOLD, William J., Anadolu'da Büyük İsyan (1591-1611), (Çev. Ülkün Tansel), ?stanbul, 2002.

GÖKHAN, ?lyas, "Dulkadir Beyliği'nin Osmanlı Hâkimiyetine Katılmasından Sonra Mara? Bölgesinde Çıkan ?syanlar", Dulkadir Beyliği Araştırmaları II, Kahramanmara?, 2008, s. 213-232.

GÜNAY, Nejla, Maraş'ta Ermeniler ve Zeytun İsyanları, ?stanbul, 2007.

GÜRBÜZ, Mehmet, Kahraman Maraş Merkez İlçe'nin Beşerî ve İktisadî Coğrafyası, Kahraman Mara?, 2001.

GÜZELBEY, Cemil Cahit -Hulusi Yetkin, Gaziantep Şer'i Sicillerinden Örnekler, Gaziantep, 1970.

HALAÇOĞLU, Yusuf, XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun İskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, Ankara, 1991.

HATHAWAY, Jane; Osmanlı İmparatorluğu'nda İsyan ve Ayaklanma, (Çev. Deniz Berktay), Alkım Yayınları, ?stanbul, 2010.

HOBSBAWM, Eric J., Eşkıyalar, (Çev. Orhan Akalın-Necdet Hasgül), ?stanbul, 1997.

?LGÜREL, Mücteba, "Osmanlı ?mparatorluğu'nda Ate?li Silahların Yayılı?ı", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, S. 32, ?stanbul, 1979, s. 301-318.

?LGÜREL, Mücteba, "Celâ-yı Vatan", TDVİA, C. 7, ?stanbul, 1995, s. 238-240.

?LGÜREL, Mücteba, "Celâlî ?syanları", TDVİA, C. 7, ?stanbul, 1993, s. 252-257.

?NALCIK, Halil, "Adâletnâmeler", Belgeler, C. II, S. 3-4, Ankara, 1965, s. 49-145.

?NALCIK, Halil, Adâlet Kitabı, (Edit. Halil ?nalcık & Bülent Arı - Selim Aslanta?), Kadim Yayınları, Ankara, ?ubat 2012.

?NBA?I, Mehmet, XVI. yüzyılın ?kinci Yarısında Kayseri ve Civarında Meydana Gelen Olaylar", III. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri (06-07 Nisan 2000), Kayseri, 2000, s. 237-251.

?P??RL?, Mehmet, "XVI. Yüzyılın II. Yarısında Kürek Cezası ?le ?lgili Hükümler", İstanbul Üniversitesi Tarih Enstitüsü Dergisi, S. 12, ?stanbul, 1982, s. 203-248.

KARAGÖZ, Mehmet, "17. Asrın Sonunda Filibe ve Çevresinde E?kıyalık Hareketleri (1680- 1700)", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 16, S. 2, Elazığ, 2006, s. 373- 402.

KARAGÖZ, Mehmet, "XVIII. Yüzyılın Ba?larında Malatya ve Çevresinde E?kıyalık Hareketleri", OTAM, S. 5, Ankara, 1994, s. 192-207.

KILIÇ, Orhan, 18. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti'nin İdari Taksimatı-Eyâlet ve Sancak Tevcihatı, Elazığ, 1997.

MUMCU, Ahmet, Osmanlı Devletinde Siyaseten Katl, Ankara, 1963.

MUMCU, Ahmet, Osmanlı Hukukunda Zulüm Kavramı, Ankara, 1985.

OCAK, Ahmet Ya?ar, Babailer İsyanı Aleviliğin Tarihsel Altyapısı Yahut Anadolu'da İslamTürk Heterokdosisinin Teşekkülü, Dergâh Yayınları, ?stanbul 1996.

ORHONLU, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretleri İskân Teşebbüsü (1691-1696), ?stanbul, 1963.

ORHONLU, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretleri İskânı, ?stanbul, 1987.

ORHONLU, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğu'nda Derbend Teşkilatı, ?stanbul, 1990.

ÖZ, Mehmet, "Modernle?me-Öncesinde Osmanlı Toplumunda E?kıyalık Hareketlerinin Niteliği ve Özellikleri", SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Prof. Dr. Bayram Kodaman'a Armağan Özel Sayısı, Ocak 2010, s. 226-233.

ÖZ, Mehmet, Osmanlı'da "Çözülme" ve Gelenekçi Yorumcuları (XVI. Yüzyıldan XVIII. Yüzyıl Başlarına), Dergâh Yayınları, Ankara, 2005.

ÖZCAN, Ruhi, "XVII. yüzyılın Ortalarında Ayıntab (Gaziantep)", Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 9, 2004, s. 31-39.

ÖZKAYA, Yücel, Osmanlı İmparatorluğu'nda Âyânlık, Ankara, 1994.

ÖZKAYA, Yücel, XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yaşantısı, Ankara, 1985.

ÖZTÜRK, Mustafa, "XVIII. Yüzyılda Antakya ve Çevresinde E?kıyalık Olayları", Belleten, C. LIV, S. 211 (Aralık 1990), Ankara, 1991, s. 963-993.

ÖZTÜRK, Mustafa, 16. Yüzyılda Kilis Urfa Adıyaman ve Çevresinde Cemaatler-Oymaklar, Elazığ, 2004.

PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. II-III, ?stanbul, 1983.

REF?K, Ahmet, Anadolu'da Türk Aşiretleri (966-1200), ?stanbul, 1989. Rifa'at Ali Abou-El-Haj, Modern Devletin Doğası 16. Yüzyıldan 18. Yüzyıla Osmanlı İmparatorluğu, (Çev. Oktay Özel), Ankara, 2001.

SERTOĞLU, Mithat, Osmanlı Tarih Lügatı, ?stanbul, 1986.

SOYUCAK, Ali Rıza, Konya ve Çevresinde Eşkıyalık Hareketleri (1640-1675), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 1997.

SÖYLEMEZ, Faruk, "XVIII. Yüzyıl Ba?larından XIX. Yüzyıl Ortalarına Kadar Mara? ve Çevresinde E?kıyalık Hareketleri", Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 22, Yıl: 2007/1, s. 69-85.

?AH?N, Dilek, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Anadolu'da Celâli Hareketleri (8 numaralı Mühimme zeyline Göre), ?stanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, ?stanbul, 2003.

?AH?N, Erdinç, 1684-1686 Yılları Arasında Bolu'da Ekonomik ve Sosyal Hayat (835 Numaralı Bolu Şer'iyye Siciline Göre), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2008.

?AH?N, ?lhan; "Göçebeler", Osmanlı, C. IV, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, s. 132-. 141.

?AH?N, Mehmet, Kuyucu Murad Paşa'nın Celâli Mühimmesi (1607), ?.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, ?stanbul, 2002.

TABAKOĞLU, Ahmet, Türk İktisat Tarihi, ?stanbul, 1986.

TABAKOĞLU, Ahmet, Gerileme Dönemine Girerken Osmanlı Maliyesi, ?stanbul, 1985.

TATAR, Özcan, XVIII. Yüzyılın İlk Yarısında Çukurova'da Aşiretlerin Eşkıyalık Olayları ve Aşiret İskânı (1691-1750), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Elazığ, 2005.

TIZLAK, Fahrettin, "XVIII. Yüzyılın ?kinci Yarısı ile XIX. Yüzyılın ?lk Yarısında Yukarı Fırat Havzasında E?kıyalık Hareketleri", Belleten, C. LVII, S. 220, Ankara, 1994, s. 751- 780.

TURAN, ?erafettin, Kanuni'nin Oğlu Şehzade Beyazıd Vak'ası, Ankara, 1961.

ULUÇAY, M. Çağatay, XVII. Asırda Saruhan'da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri, ?stanbul, 1944.

ULUÇAY, M. Çağatay, 18. ve 19. Yüzyıllarda Saruhan'da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri, ?stanbul, 1955.

UNAN, Fahri; İdeal Cemiyet, İdeal Devlet & İdeal Hükümdar: Kınalı-Zâde Ali'nin Medîne-i Fâzıla'sı, Lotus Yayınevi, Ankara 2004, s. 207-241.

UNAN, Fahri; "Osmanlı ?dare Felsefesinde Adâlet", Adâlet Kitabı (Ed. Halil ?nalcık & Bülent Arı - Selim Aslanta?), Kadim Yayınları, Ankara, ?ubat 2012, s. 105-119.

UZUN, Efkan, XVII. Yüzyıl Anadolu İsyanlarının Şehirlere Yayılması; Sosyal ve Ekonomik Hayata Etkisi (1630-1655), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 2008.

UZUN, Efkan, "Osmanlı Ülkesinde Görülen ?syan ve E?kıyalık Olayları Kar?ısında Alınan Bazı Tedbirler Hakkında Bir Değerlendirme", TÜBAR, S. XXV-/2009-Bahar, s. 185- 214.

UZUN, Efkan, "Osmanlı Örneklemi Üzerinden Sosyal E?kıyalığa Bir Bakı?", TSA/Yıl:10, S:3, Aralık 2006, s. 31-45.

UZUNÇAR?ILI, ?smail Hakkı, Osmanlı Tarihi, C. III/1, Ankara, 1983.

ÜNER, Mehmet Emin, Aşiret, Eşkıya ve Devlet, Yalın Yayıncılık, ?stanbul, 2009.

ZAGORIN, Perez; Rebels & Rulers 1500-1660, Society, states& early modern revolutionAgrarıan & Urban Rebellions, C.1, Cambridge University Press, USA 1982.

ZAGORIN, Perez; Rebels & Rulers 1500-1660, Provincial Rebellions- Revolutionary Civil Wars 1560-1660, C.2, Cambridge University Press, USA 1982.