ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİ ÇERÇEVESİNDE HUKUK OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Bu çalışmanın amacı, sekizinci sınıf öğrencilerinin hukuk okuryazarlık düzeylerini belirlemektir. Çalışmada, betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu maksimum çeşitlilik örnekleme yolu kullanılarak seçilen NUTS (The Nomenclature of Territorial Units for Statistics) 1’i oluşturan ve 12 bölge içerisinden 2012-2013 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 3407 ortaokul sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Veriler kişisel bilgi formu, hukuka yönelik duyuşsal eğilimler ölçeği, hukuk davranış ölçeği ve hukuk bilgi testi olmak üzere dört bölümden oluşan “Temel Eğitim Hukuk Okuryazarlığı Anketi” kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri için SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanılmış, analizlerde anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Hukuk okuryazarlığını oluşturan bileşenler ile bağımsız değişkenler arasında ilişkisiz (bağımsız) örneklemler için “t- Testi”, ilişkisiz örneklemler için “Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)” ve hukuk okuryazarlığı bileşenleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını ortaya koymak amacıyla “Basit Korelasyon” analizi yapılmıştır. Ayrıca çalışmada varyansların homojen olmaması durumunda “Welch Testi” ile veriler analiz edilmiştir. Sekizinci sınıf öğrencilerinin hukuk okuryazarlığı ölçeğinden aldıkları toplam puanın ortalamasına bakıldığında, sekizinci sınıf öğrencilerinin hukuk okuryazarlığı düzeylerinin belirlenen değerlere göre yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Hukuk okuryazarlığı boyutları olan bilgi, duyuş ve davranışta pozitif yönde orta düzeye yakın anlamlı bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir. İlgili alan yazın incelendiğinde Türkiye’ de ülkemizde hukuk okuryazarlığını konu alan çalışmaların az olduğu görülmektedir. Bu alanla ilgili çalışmalar yapılabilir.

DETERMINING THE LEGAL LITERACY LEVELS OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS IN THE FRAME OF SOCIAL STUDIES EDUCATION

The purpose of this study is to determine the legal literacy levels of eighth grade students. The study employs a descriptive survey model and covers 3407 eight grade secondary school students from 12 different regions forming NUTS1(The Nomenclature of Territorial Units for Statistics) in 2012-2013 school year. The sample was designed on the principle of maximum variation sampling method. Based upon the essays written by using a “Basic Education Legal Literacy Questionnaire” consisting of four sections-(1) personal information form, (2) scale for affective tendencies toward law, (3) law behavior scale, and (4) law knowledge test- was developed and used in line with the aims of the study. The quantitative data was analyzed with the help of SPSS (Statistical Package for Social Scientists), and a significance level of 0,005 was used in the analysis. For irrelevant (independent) samples between the components composing legal literacy and independent variants, t- test; for irrelevant samples, “One-Way Variance Analysis (ANOVA)”; and with the aim of revealing whether there existed a significant relation among legal literacy components, “Simple Correlation Analysis” were applied. The data was also analyzed with “Welch Test” when the variances were not homogenous. When the mean value of the total score that the eighth-grade students got from legal literacy scale was observed, it was seen that their legal literacy levels were relatively higher than the specified values. It was found out that there existed a positive mid-level significant correlation for the legal literacy dimensions of knowledge, perception, and behavior. Studies in this field can be done.

PDF

___

American Bar Association (1989). Commission on public understanding about the law. Legal literacy survey summary. Chicago: American Bar Association.
Antalyalı, Ö. L. (2010). Varyans analizi (ANOVA-MANOVA). Ş. Kalaycı. (Ed.). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (ss. 131-182). Ankara: Asil.
Atılgan, H. (2017a). Test geliştirme. H. Atılgan. (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 315- 349).10. Baskı. Ankara: Anı.
Atılgan, H. (2017b). Madde ve test istatistikleri. H. Atılgan. (Ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (ss. 295-316). 10. Baskı. Ankara: Anı.
Bartlett, L. (2008). Literacy’s verb: exploring what literacy is and what literacy does. International Journal of Educational Development. s. 737-753.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Istatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum. 7. Baskı. Ankara: Pegem A.
Cooper, T. M. (2011). The legal literacy levels of educators ın one family of schools ın Ontario. Submitted In Partial Fulfillment Of The Requirements For The Degree Of Master Of Eductaion. Nipissing University Schulich School Of Education. North Bay, Ontario.
Council of Canadian Administrative Tribunals (2005) Literacy and access to administrative justice in canada: a guide for the promotion of plain language. Ottawa: Council of Canadian Administrative Tribunals. http://www.ccat-ctac.org/en/pdfs/literacy/Literacyandjustice.pdf. Adresinden 15.06.2012 tarihinde erişildi.
Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. 5. Baskı. Trabzon.
Çokluk, Ö. , Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. 2. Baskı. Ankara: Pegem A.
Eberwein, H. J. (2008). Raising legal literacy ın public schools, a call for principal leadership: a national study of secondary school principals’ knowledge of public school law. Submitted to the Graduate School of the University of Massachusetts Amherst in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of education.
Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. 2.Baskı. Ankara: Anı yayıncılık.
Gargia, J. and Michaelis, J.U. (2001). Social studies for children (a guide to basic ınstruction). USA: Allyn & Bacon Company.
Gordon, H. (1996). Analysis of the legal knowledge of secondary school principals in West Virginia. Paper presented at the Annual Eastern Education Research Association Conference. ED: 402697.
Hasan, F. R. (1994). Limits and possibilities of law and legal literacy: experience of banlgladesh women. Econonmic and Political Weekly, 29(44): 69-76.
Horton, F. W. (2008). Understanding ınformation literacy: a primer. Paris: UNESCO.
Kalaycı, Ş. (2010). Faktör Analizi. Ş. Kalaycı. (Edt.). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (321-331). Ankara: Asil.
Kara, H. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının hukuk okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Muğla.
Kara, H. ve Tangülü, Z. (2017). Sosyal bilgiler öğretim programında hukuk ve politik okuryazarlığı üzerine bir durum incelemesi. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 2(1), 1-28. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/309508 adresinden 12.12.2017 tarihinde erişim sağlandı.
Karakaya, İ. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen. (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri (ss.57-87). 2. Baskı. Ankara: Anı.
Mason, D. M. (2007). Methods of teaching human rights: some examples from street law legal literacy programmes. Journal of Commonwealth Law and Legal Education. 5(2). s. 127-143.
Mcbeth W., Hungerford H. R., Marcġnkowskġ, T., Volk T. and Meyers R. (2008). National Environmental Literacy Asesment Project: Year 1, National Baseline Study of Middle Grade Students; Final Research Report, Florida Institute of Technology, Melbourne, Unpublished Project Report. USA.
Oğuz, S. (2013a). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler eğitimi çerçevesinde hukuk okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
Oğuz, S. (2013b). Hukuk Okuryazarlığı. E. Gençtürk ve K. Karatekin (Ed.), Sosyal Bilgiler için Çoklu Okuryazarlıklar (ss. 160-176). Ankara: Pegem Akademi.
Patil, S.S. ve Lavanya, C. (2012). A Study On Legal Literacy Among Secondary School Students. Indıan Streams Research Journal. 2(7).
Sabancı, O. (2014) Üstkavramsal öğretim etkinliklerinin öğrencilerin sosyal bilgiler dersinde yer alan hukuk konularını anlamaları üzerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
Savage, T.V. and Armstrong, D.G. (2000). Effective teaching in elementary social studies. New Jersey: Prentice-Hall Inc.
Schimmel, D., & Militello, M. (2007). Legal literacy for teachers: A neglected responsibility. Harvard Educational Review, 77(3), ss. 257-284
Schimmel, D. and Fisher, L. (1987). Parents schools and the law. Columbia: National Committee For Citizens İn Education.
Snavely, L. and Cooper, N. (1997). The Information literacy debate. The Journal of Academic Lİbrarianship, 23 (1), ss. 9-13.
Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin.
Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. 4. Baskı. Ankara: Nobel.
Wagner, P. H. (2007) An evaluation of the legal literacy of educators and the ımplications for teacher preparation programs. California: Education Law Association 53 rd Annual Conferance, November 16. ED: 499689.
White, J. B. (1983). The ınvisible discourse of the law: reflections on legal literacy and general education. University of Colorado Law Review 54: 143-159.
Yanılmaz, M. (2012).Hukuk okuryazarlığı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. http://www.aep.gov.tr/wp-content/uploads/2012/10/02_01_hukuk-okur-yazarligi.pdf adresinden 10/02/2018 tarihinde erişim sağlandı.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 10.Baskı.Ankara: Seçkin.
Young, D. C., Kraglund-Gauthier, W. L., & Foran, A. (2014). Legal literacy in teacher education programs: Conceptualizing relevance and constructing pedagogy. Journal of Educational Administration and Foundations, 24(1), 7–19
Zariski, A. (2011). What is legal literacy. http://sals.lms.athabascau.ca. Adresinden 21 Aralık 2011 tarihinde erişildi.