ORTAÖĞRETİM SOSYOLOJİ ÖĞRETİMİNDE NASREDDİN HOCA FIKRALARINDAN YARARLANMA

Bu makalede, ortaöğretim sosyoloji dersinin konu ve kavramlarının öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılabilmesi için Nasreddin Hoca fıkralarının yardımcı ders aracı olarak kullanımını göstermek amaçlanmaktadır. Bu kapsamda sosyoloji dersi öğretim programında yer alan kazanımlar ve bu kazanımlara dair yapılan açıklamalar ekseninde Nasreddin Hoca fıkraları bir incelemeye tutulmuştur. Yapılan incelemede sosyoloji dersi kapsamındaki konu ve kavramların hangi fıkralar ile daha iyi anlaşılabileceği ortaya konulmak istenmiştir. Buna bağlı olarak incelenen fıkralar bir elemeye tabi tutularak, sosyoloji dersinde kullanılabilme olanağı bulunan ve öğrenciler için uygun olduğu düşünülen fıkralar belirlenmiştir. Yapılan belirlemede 14 fıkranın sosyoloji dersinde yardımcı öğretim aracı olarak kullanılabileceği görülmüş ve bu fıkralar, konu başlıklarına ve kavramlara göre sınıflandırılarak, sosyoloji dersi öğretim programında yer alan kazanımlar ve açıklamalar ile eşleştirilmesi sağlanmıştır. Daha sonra fıkraların ilgili kavramla hangi sebeple ilgili olduğu belirtilmiş ve bu kavramlar, sosyoloji literatüründen hareketle açıklanmıştır. Böylelikle fıkraların sosyoloji dersindeki kullanım amacı da netleştirilmek istenmiştir. Ayrıca çalışmanın sonunda sosyoloji dersi öğretim programına uygun yapıda olan bir etkinlik örneği de verilerek, fıkraların öğretmenler tarafından nasıl kullanılabileceği gösterilmek istenmiştir. Söz konusu fıkraların sosyoloji dersinde kullanımının, öğrencilerin dikkatlerini çekmek, konu ve kavramların daha iyi anlaşılması ve somutlaştırılması, derslerin daha ilgi çekici hale getirilmesi, öğrencilerde sorgulama ve düşünme becerilerinin geliştirilmesi gibi katkıları olacağı düşünülmektedir

USING THE NASREDDIN HODJA ANECDOTES IN TEACHING SOCIOLOGY AT SECONDARY EDUCATION

This study aims to demonstrate the usability of Nasreddin Hodja anecdotes as a supportive teaching tool to enable students to better understand the subjects and concepts of the sociology courses in secondary education. Within the framework of this aim, Nasreddin Hodja anecdotes were reviewed by taking into consideration the learning outcomes foreseen in the sociology curriculum and the explanations concerning these outcomes. The review sought to reveal through which anecdotes the subjects and concepts in the scope of the sociology courses could be better understood. The anecdotes reviewed for this purpose were screened to determine the ones that would be usable in sociology courses and that were considered suitable for students. As a result, 14 anecdotes were determined as potential supportive teaching tools in sociology courses, and these anecdotes were categorised according to subjects and concepts and matched with the learning outcomes in the sociology curriculum and the associated explanations. Then, the reasons why the anecdotes were related to the relevant concepts were specified, and these concepts were described on the basis of the sociology literature in order to clarify the purpose of use of the anecdotes in sociology classes. Furthermore, an exemplary activity suitable for the sociology curriculum was provided in the end of the study to illustrate how the anecdotes could be used by teachers. It is considered that the use of the mentioned anecdotes in sociology classes will have such benefits as grabbing the attention of students, ensuring better understanding and concretization of the subjects and concepts, making the courses more interesting, and developing students’ questioning and thinking skills

___

  • Adams, S. D. (1980). Teaching Stories for Sociology: The Fables of James Thurber. Teaching Sociology, 7 (4), 397-408.
  • Ahlkvist, J. A. (1999). Music and Cultural Analysis in the Classroom: Introducing Sociology Teaching Through adresinden 11.07.2017’de erişildi. Metal. Sociology, 27 (2), 126-144.
  • ASA. (n.d.). National Standards for High School Sociology. Washington, DC: American Sociological 26.07.2017’de erişildi. Association. adresinden
  • Aslan, R. ve Zincirkıran, M. (2016). İnovasyon ile Tüketim Eğilimleri ve Reklam İlişkisi: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8 (1), 265-281. adresinden 05.06.2017’de erişildi.
  • Arslanoğlu, İ. (2001). Orta Öğretimde Sosyoloji Öğretimi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (2), 63-89.
  • Arslantürk, Z. ve Amman, T. (2000). Sosyoloji / Kavramlar Kurumlar Süreçler Teoriler. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Aydın, M. (1998). Türk Toplumunda Dinî Hoşgörünün Temelleri. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (8), 7-17. adresinden 11.04.2017’de erişildi.
  • Aydın, S. ve Özbudun, S. (2009). Kültür. Kudret Emiroğlu ve Suavi Aydın (Yay. Haz.), Antropoloji Sözlüğü içinde (s. 520-528). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Bağçeci, B., Meşe, N. N., Korkmaz, F. ve Ünsal, S. (2013). Ortaöğretim Sosyoloji Dersi Öğretim Programının Ürüne Dayalı Bilişsel Boyutunun Değerlendirilmesi. Asia Minor Studies, 1 (2), 14-28. adresinden 26.04.2017’de erişildi.
  • Baki, Y. ve Karakuş, N. (2014). Fıkra Türünün Eğitimdeki Yeri ve Türkçe Ders Kitaplarındaki Kullanılabilirliği. Tarih Okulu Dergisi, 7 (17), 785-812. adresinden 28.09.2017’de erişildi.
  • Banoğlu, K. ve Baş, Y. (2012). Sosyoloji Dersi Öğrenci Algılarının Derse Verilen Önem, Sosyal Kazanım ve Öğrenme Ortamı Boyutları Açısından İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37 (164), 31-44. adresinden 05.04.2017^de erişildi.
  • Bozkurt, V. (2004). Değişen Dünyada Sosyoloji: Temeller Kavramlar Kurumlar. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
  • Carlin, A. P. (2010). The Corpus Status of Literature in Teaching Sociology: Novels as "Sociological Reconstruction". The American Sociologist, 41 (3), 211-231. adresinden 13.07.2017’de erişildi.
  • Cevizci, A. (2012). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
  • Cosbey, J. (2010). Using Contemporary Films to Teach about Social Problems. National Social Science Journal, 34 (1), 53-58.
  • DeCesare, M. (2007). A Textbook Approach to Teaching: Structural Uniformity among American High School Sociology Courses. The American Sociologist, 38 (2), 178-190. adresinden 11.07.2017’de erişildi.
  • Doğan, İ. (2016). Sosyoloji Kavramlar ve Sorunlar. Ankara: Pegem Akademi.
  • Eraslan, L. (2011). Use of New Approaches in Teaching Sociology (Application of a Technique for Producing Idea). Educational Research and Reviews, 6 (1), 131-136. adresinden 11.07.2017’de erişildi.
  • Fichter, J. H. (2012). Sosyoloji Nedir (Çev. Nilgün Çelebi). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Fuat, M. (Der). (2016). Nasreddin Hoca Fıkraları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Hüseyin Özel ve Cemal Güzel (Yay. Haz.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
  • Göğebakan, Y. (2010). Türk Kültüründeki Hoşgörü Anlayışının Tarihsel ve Kültürel Kaynakları ve Bu Anlayışın Kültür Varlıklarına Yansımaları. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (2), 201-224. adresinden 11.04.2017’de erişildi.
  • Gökalp, E. (2015). Kültür: Antropolojik Yaklaşımlar. Ali Ergur ve Emre Gökalp (Editörler), Kültür Sosyolojisi içinde (s. 24-51). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Güçlü, A., Uzun, E., Uzun, S. ve Yolsal, Ü. H. (2008). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Güz, H. (2000). Reklamın İki Yüzünün Psikolojik, Ekonomik ve Toplumsal Çerçevede Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 1 (2), 135-146. adresinden 14.04.2017’de erişildi.
  • Kahraman, A. B. (2016). Kahraman, A.B. (2016). “Kahve mi? Starbucks’ta Kahve mi?: Starbucks Mağazalarının Tüketici Kültürü ve Yaşam Tarzları Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic - (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/2 Winter 2016, p. 611-628, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9294, ANKARA/TURKEY.
  • Kaymakcı, S. (2013). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Sözlü ve Yazılı Edebî Türlerin Kullanım Durumu. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 230-255. adresinden 08.06.2017’de erişildi.
  • Macionis, J. J. (2012). Sosyoloji. Vildan Akan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Manav, F. (2016). Nasreddin Hoca Fıkraları ile Ortaöğretimde Psikoloji Öğretimi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (36), 324-338. adresinden 21.09.2017’de erişildi.
  • Marshall, G. (2014). Sosyoloji Sözlüğü. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • MEB. (2009). Ortaöğretim Sosyoloji Dersi Öğretim Programı. adresinden 05.06.2017’de erişildi.
  • Newman, D. M. (2013). Sosyoloji Günlük Yaşamın Mimarisini Keşfetmek. Ali Arslan (Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Öner, G., Ünsal, S., Meşe, N. N. ve Korkmaz, F. (2014). Orta Öğretim Sosyoloji Dersinde Örnek Bir Basamaklı Öğretim Uygulaması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13 (1), 229-243. adresinden 22.09.2017’de erişildi.
  • Özbudun, S. (2009). Âdet. Kudret Emiroğlu ve Suavi Aydın (Yay. Haz.), Antropoloji Sözlüğü içinde (s. 12-13). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Özer, İ. (2003). Toplumsal Gelişme/Değişme. İhsan Sezal (Ed.), Sosyolojiye Giriş içinde (s. 559- 589). Ankara: Martı Kitap ve Yayınevi.
  • Öztürk, Ç. (2007). Coğrafya Öğretiminde Edebî Metinlerin Kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, (2007), 70-78. adresinden 14.09.2017’de erişildi.
  • Şen, G. (2013). Sosyoloji Öğretiminde Mnemonik Sistem ve Romalı Evi Tekniği Türk Ailesinin Tarihsel ve Sosyal Değişiminin Diziler Üzerinden Analizi Örneği. Uluslararası Katılımlı VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Yeni Toplumsal Yapılanmalar: Geçişler, Kesişmeler, Sapmalar Bildiri Kitabı I, (Editör: Muammer Tuna) içinde (405-418). Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
  • Şentürk, Ü. (2012). Tüketim Toplumu Bağlamında Boş Zamanların Kurumsallaştırdığı Bir Mekân: Alışveriş Merkezleri (AVM). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), adresinden 22.04.2017’de erişildi. 63-77.
  • Taşyürek, N. (2010). Reklam ve Reklamın Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Bir Alan Araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Topakkaya, A. (2009). Aristoteles’te Adalet Kavramı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (6), 628-633. adresinden 22.04.2017’de erişildi.
  • Topsümer, F. ve Elden, M. (2015). Reklamcılık Kavramlar, Kararlar, Kurumlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Urhan, V. (2016). Siyaset Felsefesinde Adalet, Eşitlik, Özgürlük. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat adresinden 22.04.2017’de erişildi. Felsefe Dergisi, (26),
  • Usta, N. (2008). Nasreddin Hoca Nüktelerine Sosyolojik Bir Yaklaşım. Niyazi Usta (Yaz.), Din ve Toplum Yazıları içinde (s. 117-125). Ankara: Platin Yayınları.
  • Wagenfeld-Heintz, M. (2001). Developing The Sociological Imagination Through Videos. Michigan Sociological 8a00a2f93e5> adresinden 13.07.2017’de erişildi. (Fall 2001), 66-76.
  • Yıldırım A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Zencirkıran, M. (2016). Sosyoloji. Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım.
  • Ziya Gökalp. (2015). Türk Medeniyeti Tarihi. Ali Duymaz (Haz.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Turkish Studies (Elektronik)-Cover
  • ISSN: 1308-2140
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: Mehmet Dursun Erdem
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÖĞRETMEN ADAYLARININ BAKIŞ AÇISINDAN TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN SORUNLARI VE BU SORUNLARA YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

FURKAN ÖZDEMİR, ABDULLAH KAPLAN

ÖĞRENCİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN BAKIŞ AÇISIYLA BARIŞ

ÖMÜR GÜRDOĞAN BAYIR, NUR LEMAN BALBAĞ, TUBA ÇENGELCİ KÖSE

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SINIF YÖNETİMİNDE YAŞADIĞI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

ŞULE KIRBAŞ, Ayşe ATAY

EKOLOJİK SİSTEMLER KURAMI ÇERÇEVESİNDE YÖNETİCİLERİN KARAR VERME DAVRANIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

CANAN DEMİR YILDIZ, Burhanettin DÖNMEZ

MANEVİ ANLAM İLE MANEVİYAT İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

RUKİYE ŞAHİN, YUSUF SARIKAYA, MUSTAFA BALOĞLU

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİ VE ÖN LİSANS ÇOCUK GELİŞİMİ PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN FEN ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

SERAP AKTEMUR GÜRLER, MUZAFFER ALKAN, NUR AKCANCA, HİCRAN ALKAN

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARININ FİZİKSEL KOŞULLARININ İNCELENMESİ: KIRŞEHİR İLİ ÖRNEĞİ

Ayşegül SELİMHOCAOĞLU

YABANCI DİL AĞIRLIKLI BEŞİNCİ SINIF İNGİLİZCE PROGRAMINA YÖNELİK İHTİYAÇLARIN BELİRLENMESİ

Serdar ERDEM, BANU YÜCEL TOY

ZİHİNSEL ENGELLİ OKULLARINDA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ PROGRAMINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

YUNUS EMRE KARAKAYA, Emin Tamer YENER, ÇETİN TAN, FATİH MEHMET UĞURLU

THE INFUSION OF ARGUMENTATION IN CHEMISTRY EDUCATION: THE CASE WITH DAILY LIFE PHENOMENA RELATED TO GASES

AYBÜKE PABUÇCU