ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN VATAN KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFORLA BELİRLENMESİ

Bu araştırma, ortaöğretim öğrencilerinin vatan kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel algıları, metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Konya ili İsmil Anadolu İmam Hatip Lisesi ve Karatay Fen Lisesi, Afyonkarahisar ili Dazkırı Anadolu Lisesi, Gaziantep ili Nuriye-Vasıf Onat Kız Anadolu Lisesi, İstanbul ili Gazi Meslekî ve Teknik Anadolu Lisesi ve Aksaray ili Taşpınar Anadolu Lisesinde 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında öğrenim gören toplam 463, 11. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Bu araştırma, nitel araştırma desenlerinden birisi olan olgubilim deseni kapsamında konu hakkında derinlemesine bilgi elde etmek amacıyla plânlanmıştır ve çalışmanın olgusunu da “vatan” kavramı oluşturmaktadır. Araştırma verileri “Vatan ... gibidir/benzer. Çünkü; ...” ifadesinin öğrenciler tarafından tamamlanmasıyla elde edilmiştir. Verilerin analiz edilmesi ve yorumlanmasında, içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, öğrenciler vatan kavramına ilişkin olarak toplam 77 adet geçerli metafor üretmiştir. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri bakımından 12 farklı kavramsal kategori (aidiyet bağının ifadesi olarak vatan, bir bünyenin ifadesi olarak vatan, birleştirici bir unsurun ifadesi olarak vatan, gereksinimin ifadesi olarak vatan, hayat kaynağının ifadesi olarak vatan, kimliğin ifadesi olarak vatan, kutsallığın ifadesi olarak vatan, sağlamlık ve bölünmezliğin ifadesi olarak vatan, sevdanın ifadesi olarak vatan, sığınma yerinin ifadesi olarak vatan, tutunulacak bir yer ifadesi olarak vatan ve uğrunda ölmeye değer bir unsurun ifadesi olarak vatan) altında toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin genel manada vatan kavramını zihinlerinde doğru olarak yapılandırdıkları gözlenmiştir.

DETERMINING THE PERCEPTIONS OF THE HIGH SCHOOL STUDENTS ABOUT THE CONCEPT OF HOMELAND THROUGH THE METAPHORS

This research was conducted to reveal the mental perceptions of high school students about the concept of homeland through metaphors. The study group of research consists of 463 11 th grade students in 2017- 2018 academic year from the following schools; Konya İsmil Anatolian İmam-Hatip (religious vocational) High School, Karatay Science High School, Afyonkarahisar Dazkırı Anatolian High School, Gaziantep Nuriye- Vasıf Onat Anatolian Girls’ High School, İstanbul Gazi Vocational and Technical Anatolian High School and Aksaray Taşpınar Anatolian High School. This research was planned to obtain deep information about the subject within the context of the pattern of phenomenology, which is one of the qualitative research designs, and the phenomenon of this study is the concept of "homeland". The data of the research was obtained by students’ completing the statements like “Homeland is like / similar to a ... Because; ...”. The data obtained in this study were analysed by using the content analysis technique. According to the findings of the study, students produced a total of 77 valid metaphors about the concept of homeland. These metaphors were then grouped under 12 different conceptual categories (homeland as an expression of sense of belonging, homeland as an expression of habit of body, homeland as an expression of a unifying element, homeland as an expression of necessity, homeland as an expression of source of life, homeland as an expression of identity, homeland as an expression of holiness, homeland as an expression of solidarity and indivisibility, homeland as an expression of love, homeland as an expression of refuge area, homeland as an expression of a place to hold and homeland as an expression of an element worth dying for) in terms of their common characteristics. As a result of the research, it was observed that the students constructed the concept of homeland correctly in their minds.

PDF

___

Ablak, S. ve Aksoy, B. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Mekânı Algılama Becerisine İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 13/11 Spring 2018, p. 1-32, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13234, Ankara-Turkey.
Akkuş, A., Meydan, A. ve Buldur, A. D. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının “100. Yılda Çanakkale” Kavramına İlişkin Görüşleri. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 7(24), 11-29.
Aladağ, C. (2003). Orta Öğretimde Coğrafya Öğretmeni Profili ve Öğretmen Görüşleri Işığında Müfredat Değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Arsal, S. M. (2018). Milliyet Duygusunun Sosyolojik Esasları- Milliyet Duygusunun Sosyolojik, Psikolojik ve Tarihî Temelleri Üzerine Araştırmalar (5. Basım). İstanbul: Ötüken.
Besceli, N. (2013). Thomas Mann ve Haruki Murakami’ de karşılaştırmalı bir metafor, “Kuyu”. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Cambridge Dictionary. (2018). Translation of “metaphor” - English-Turkish dictionary. Cambridge Dictionary. 1 Haziran 2018 tarihinde https://dictionary.cambridge.org/tr/ adresinden erişildi.
Coşkun, M. (2010). Lise Öğrencilerinin “İklim” Kavramıyla İlgili Metaforları (Zihinsel İmgeleri). Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 5/3 Summer 2010, p. 919-940, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1255, Ankara-Turkey.
Çifçi, T. ve Dikmenli, Y. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Vatan Algısı ve Geçmişe Dönük Değişimi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/3 Winter 2016, p. 847-860, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9286, Ankara-Turkey.
Darıcı, Z. (2014). Feridüddin-i Attar’ın Mantıku’t-Tayr İsimli Eserinde Metaforik Üslub. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Er Türküresı̇ n, H. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Vatan Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yoluyla Belirlenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(10), 30-41.
Forceville, C. (1994). Pictorial Metaphor in Advertisements. Metaphor and Symbolic Activity, 9(1), 1-29.
Forceville, C. (2002). The Identification of Target and Source in Pictorial Metaphors. Journal of Pragmatics, 34(1), 1-14.
Gökalp, Z. (1996). Türkçülüğün Esasları (3. Baskı). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
Gömleksiz, M. N. ve Öner, Ü. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Vatan Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/2 Winter 2016, p. 1409-1420, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9455, Ankara-Turkey.
Hardal, M. (2016). Ortaöğretim Öğrencilerinde Şehitlik Algısının Metaforlarla İncelenmesi. International Journal of Humanities and Art Researches, 1(1), 100-117.
Hoşgören, M. Y. (2010). Jeomorfoloji’nin Ana Çizgileri I (7. Baskı). İstanbul: Çantay kitabevi.
Keskin, M. (1991). Ziya Gökalp’te Vatan Kavramı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(4), 443-452.
Lakoff, G. ve Johnson, M. (2015). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil. (G. Y. Demir, Çev.) İthaki Yayınları (1. Baskı). İstanbul: İthaki Yayınları.
MEB. (2018). Ortaöğretim Coğrafya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx. Eriş. T: 10/02/2018.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (Second Edition.). California/ London /New Delhi: SAGE Publishing.
Özkan, R. ve Taşkın, M. A. (2014). İlköğretim Öğrencilerinin Vatan Olgusuna İlişkin Algılarının Belirlenmesi. Journal Of History School, 7(XVII), 889-906.
Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Öğretmen Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 131-155.
Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (55), 459-496.
Taşağıl, A. (2018). Türk Model Devleti - Gök Türkler (2. Basım). İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
TDK. (1974). Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü. http://www.tdk.gov.tr/index.php. Eriş. T: 10/02/2018.
Uyan Dur, B. İ. (2016). Metafor ve Ekslibris. EX-LIBRIST- Uluslararası Ekslibris Dergisi, 3(5), 122- 128.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş 10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.