OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇEVRE EĞİTİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ: DURUM ÇALIŞMASI

Çevre eğitimi, insanın doğaya egemen olma çabasının neticesinde ortaya çıkan çevre bozulmasını gidermeyi amaçlayan yeni bir eğitim alanıdır. Çevre eğitimi bireylerde biliş, duyuş ve davranış değişikliği kazandırma konusunda önem taşımaktadır. Sürdürülebilirlik için toplumların en önemli sorumluluklarından biri, çocuklara çevrelerinin korunmasına yönelik tutum, değer, bilgi ve gerekli olan becerileri kazandırmaktır. Okul öncesi dönemde çevre eğitiminin öneminin farkedilmesine rağmen yaygınlaşması son yıllarda gerçekleşmiştir. Türkiye’de de yaşam alanlarının yok olması ve çevre sorunlarının artış göstermesiyle tüm yaş gruplarına yönelik çevre eğitimi sunmaya yönelik girişimler devam etmektedir. Sunulan bu eğitimlerin özellikle okul öncesi döneme yönelik hazırlanan programların yeterli olmadığı görülmektedir. Çevre eğitimi, okul öncesi dönemde doğal ortamlarda ve bilinçli öğretmenler tarafından verildiğinde verimli olmaktadır. Araştırmalar okul öncesi eğitim programının ve okul öncesi öğretmenlerinin çevre eğitimi konusunda yeterli olmadığı ortaya koymaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi dönemde çevre eğitimine ilişkin görüşleri hakkında derinlemesine bilgi elde etmek, okul öncesi dönemde çevre eğitimindeki yetersizlikleri belirlemek ve okul öncesi öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik farkındalıklarını arttırmaktır. Araştırmanın örneklemini Kırklareli ilinin Babaeski ilçesindeki tüm anaokullarındaki ve anasınıflarındaki okul öncesi öğretmenlerinden, araştırmaya katılmayı kabul eden 14 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği aracılığıyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi tekniklerinden kategori analizi kullanılarak incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre katılımcıların çevre eğitimi hakkındaki bilgilerinin yetersiz olduğu ve çevre eğitimi uygulamalarını kısıtlayan pek çok olumsuz etkenin olduğu tespit edilmiştir.

VIEWS OF PROSPECTIVE PRESCHOOL TEACHERS ABOUT ENVIRONMENTAL EDUCATION IN PRESCHOOL PERIOD: A CASE STUDY

Environmental education is a new field of education that emerges as a result of the perception that environmental degradation caused by human efforts to dominate nature can be compensated by itself. Environmental education is the main way of creating the necessary cognitive, affective and behavioral changes in the person. One of the most important tasks of every community for sustainable living is to equip children with attitudes, values, knowledge and skills necessary to protect their environment. Environmental education in preschool period has become widespread in recent years, even though it has great importance in terms of individual and social care. In parallel with environmental problems in Turkey, environmental education continues to grow and develop in all age groups. It seems that the programs prepared for the 5- 6 year old group in which preschool education is continuing in these age groups are still not enough. As seen in the literature, environmental education is efficient in natural environments in preschool period and when given by qualified, conscious teachers. In environmental education, the environment, the educational program and the role of the teacher are very important. Previous research suggests that the preschool education program and preschool teachers are not good at environmental education. The aim of this study is to get in-depth knowledge regarding knowledge of views of prospective preschool teachers’ about environmental education in preschool period, to identify the inadequacies of environmental education in the preschool period and to raise awareness of preschool teachers about environmental education.The sample of the research composed of 14 preschool teachers who accept to participate in the research from all kindergartens in Babaeski district of Kırklareli province. The data were collected through a semi-structured interview form and analyzed by content analysis technique. According to the findings of the research, it was determined that the information about the environmental education of participant preschool teachers is inadequate and there are many negative factors that restrict the environmental education practices.

PDF

___

Buhan, B. (2006). Okul öncesinde görev yapan öğretmenlerin çevre bilinci ve bu okullardaki çevre eğitiminin araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Fegebank, B. (1990) Environmental Education; a Task for Home Economist, Journal of Consumer Studies and Home Economics, Vol:14; 185-191.
Durmuşçelebi, M. (2017). Eğitimde Araştırma Yöntemleri. 1. Baskı. Onur Köksal (Ed.). Nitel Araştırma. (s.257-295). Konya: Eğitim.
Fjortoft, I., & Sageie, J. (2000). The naturel environment as a playground for children: Landscape description and analysis of a natürel landscape. Landscape and Urban Planning, 48(1/2), 83- 97.
Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin ve çevre eğitimine karşı görüşlerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 34(151). 30-43.
Gülay, H., & Ekici, G., (2010). MEB Okul Öncesi Eğitim Programının Çevre Eğitimi Açısından Analizi, Türk Fen Eğitimi Dergisi. 7(1), 74-84.
Gülay, H.,& Öznacar, M. D. (2010). Okul Öncesi Dönem Çocukları İçin Çevre Eğitimi Etkinlikleri. (1.Baskı). Ankara: Pegem.
Güler, T. (2010). Okul Öncesi Dönemde Fen Eğitimi. 1. Baskı. Berrin Akman, Gülden Uyanık Balat, Tülin Güler (Ed.), Çevre Eğitimi. (s.181-201) Ankara: Pegem Akademi
Güzelyurt, T.,& Özkan, Ö., (2017). Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi Uygulama Örneği: Merhaba Kozalak ve Kozalağın Sesi Etkinlikleri. Turkish Studies. 12(28): 416. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12519.
Hart R. A. (2016). Çocukların Katılımı Kuram ve Uygulamada Toplum Gelişimi ve Çevre Korunmasında Genç Yurttaşları İçermek. 1.Baskı. Kılınç T.Ş. (Ed.) Ankara: Nobel
Hayta, A. B. (2006). Çevre Kirliliğinin Önlenmesinde Ailenin Yeri ve Önemi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),7 (2), 359-376.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel. Larijani, M. & Yeshodhara, K. (2008). An empirical study of environmental attitude among higher primary school teachers of India and Iran, Journal of Human Ecology, 24(3), 195-200.
Lob, R. E.,& Gesing, H. (1991). Umwelterziehung ganzheitlicher und umfassender Bildungsauftrag für die Grundschule. In Gesing, H. & Lob, R. E. (Hrsg.), Umwelterziehung in der Primarstufe. Heinsberg.
Lynn M. M., & Karen E. D. (1999) The Children's Attitudes Toward the Environment Scale for Preschool Children, The Journal of Environmental Education, 30(2), 23-30, DOI: 10.1080/00958969909601867
Oltman, M. (Ed.). (2002). Natural wonders: a guide to early childhood for environmental educators. Minnesota: MN Early Childhood Environmental Education Consortium.
Oweini A., & Houri A. (2006). Factors affecting environmental knowledge and attitudes among Lebanese college students, Applied Environmental Education and Communication 5, 95- 105.
Özdemir O. (2007). A New Environmental Education Perspective: “Education For Sustainable Development”. Education and Science. 32, 145
Özdemir O. (2016). Ekolojik Okuryazarlık ve Çevre Eğitimi. 1.Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
Palmberg I. E., & Kuru J. (2000). Outdoor activities as a basis for environmental responsibility, The Journal of Environmental Education 31 (4), 32-6.
Phenice, L. A.,& Griffore, R. J. (2003). Young children and the natural world. Contemporary Issues in early childhood, 4(2), 167-171.
Soydan, S., Samur, A. Ö., Koçyiğit, S., & Kiremit, H. Ö. (2013). Çocuk ve Çevre. (2. Baskı). Ankara: Vize.
Stapp, W. B. (1969). The concept of environmental education. Environmental Education, 1 (1), 30- 31.
Thomas, J. (2007). Early connections with natüre support children’s development of science understanding. Exchange, 57-60.
Uludağ, M. (2012). Erken Çocukluk Gelişimi ve Eğitimi. 2.Baskı. Yeşim Fazlıoğlu (Ed.), Çevre Eğitimi. (s.317-342). Ankara: Paradigma.
Yurt, Ö., Kandır, A., & Kalburan, N. C. (2012). Okul öncesi öğretmenleri ile öğretmen adaylarının çevresel tutumları yönünden karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 317-327.