OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ OKUMA ALIŞKANLIĞI PROFİLİ (TRAKYA ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Bilim ve teknolojinin insan hayatında sürekli değişimleri zorunlu kıldığı günümüzde insan hem mesleki hem de sosyal hayatında sürekli bir eğitime ihtiyaç duymaktadır. Teknolojinin bu kadar hızlı gelişmesi bilgi kaynaklarını çeşitlendirmiş, bilgiye erişimi kolaylaştırarak hızlandırmış, hızlı tükenmesini ve eskimesini sağlamıştır. Günümüzde okumak bir ihtiyaç ve yükümlülük haline gelmiştir. Özellikle iş ve kariyer gelişiminde, değişime ayak uydurmak için yaşam boyu eğitim bir zorunluluk hâlini almış, bunun da ancak sürekli okuma ile sağlanabileceği, bu nedenle okumanın bireyin yaşamında alışkanlığa dönüştürülmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Okuma alışkanlığı aile ile başlayıp okul ile devam eden ve gelişen bir süreç izlemektedir. Bu süreçte üniversite yaşamı bu alışkanlığının gelişmesinde, kalıcı hale gelmesinde ve sonraki nesile aktarılmasında önemli bir dönüm noktasıdır. Çocuğun hayatında karşılaşabileceği ilk öğretmen olması vesilesiyle okul öncesi öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarını incelemek ve desteklemek büyük önem arz etmektedir. Bu araştırma okul öncesi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya Trakya üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Öğretmenliğinin I ve II öğretimine devam eden ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 389 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarına ilişkin demografik bilgiler, "Genel Bilgi Formu" ile öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumları, Susar Kırmızı (2012) tarafından geliştirilen "Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutum Ölçeği" ile elde edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS istatistik programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okul öncesi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumunun orta düzeyde olduğu ve kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumunun kitap okuma sıklığına, günlük kitap okuma süresine, okuma zamanını yeterli bulup bulmamaya, bugün okumaya ayrılan zamanının üniversite öncesine göre farklı bulup bulmamaya göre istatistiksel açıdan anlamlı faklılık gösterdiği bulunmuştur ( p< .001, p

READING HABIT PROFILE OF PRESCHOOL TEACHER CANDIDATES (TRAKYA UNIVERSITY CASE)

This study was carried out in order to detect reading habit attitudes of preschool teacher candidates. “Relational screening” model was used for the study, which was performed with 389 teacher candidates studying at Trakya University Education Faculty Primary Education Preschool Teaching Department. Participating in the study on a voluntary basis, the teachers were given “General Information Form” designed by the study authors and “Scale for Reading Habit Attitudes of Teacher Candidates” developed by Susar Kırmızı (2012). Data from scale on attitudes of teacher candidates towards reading habit was analyzed with SPSS-16 program. LSD test was used in order to detect the group that caused any significant difference between mean scores. Variance analysis was used for the scale mean scores according to factors such as reading frequency, daily reading duration, their view on the adequacy of reading duration, increase in amount of time spared for reading compared to pre-university period and the last book purchasing time. The study findings show that attitude of teacher candidates toward reading habit is moderate and this attitude differs significantly according to factors such as reading frequency, daily reading duration, their view on the adequacy of reading duration, increase in amount of time spared for reading compared to preuniversity period ( p< .001, p

PDF

___

Abıdın, M. J.Z.,Pour-Mohammadı, M. ve Jesmın, A. (2011). A Survey of Online Reading Habits of Rural Secondary School Students in Malaysia. International Journal of Linguistics. 3 (1), 1-18, http://dx.doi.org/10.5296/ijl.v3i1.1045 Erişim Tarihi:(20.03.2013)
Akanda, A. K. M., E.A., Hoq, K. M. G. ve Hasan, N. (2013). Reading Habit of Students in Social sciences and arts: A case study of Rajshahi University, Chinese Librarianship: an International www.iclc.us/cliej/cl35AHH. Journal, 35,60-71, Erişim Tarihi:(20.10.2014)
Annamalaı, S. ve Munıandy, B. (2013). Reading Habit and Attitude among Malaysian Polytechnic Students. International Online Journal of Educational Sciences, 5(1): 32-41, ISSN: 1309- 2707, Erişim Tarihi: (21.01.2016), http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex- 1423904251.pdf.
Arı, E. ve Demir, M.K. (2013).İlköğretim Bölümü Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi.Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128. Ana Dili Eğitimi www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423869368.pdf. Erişim Tarihi: (21.01.2016),
Arslan, Y.,Çelik, Z. ve Çelik, E. (2009).Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/1578966786.pdf. Erişim Tarihi: (21.05.2014). Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 113-124.
Aslantürk, E. (2008).Sınıf Öğretmenlerinin ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma İlgive Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Atman, D.S.,Çat, A., Gökbulut, Ö. ve Mudu, Y. (2012). Erken çocukluk döneminde okuma alışkanlığı kazandırmada TOKİ Göksu Anaokulu örneği: “Okuyorum Doyuyorum Projesi”. 3.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 05-07 Ekim, Ankara
Aydın-Yılmaz, Z. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. İlköğretim Online, 5(1), online.org.tr/vol5say1/v5s1m1.PDF. Erişim Tarihi: (03.04.2013), http://ilkogretim
Bınarbaşı, F. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarının İncelenmesi.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
Bircan, İ. ve Tekin, M. (1989). Türkiye’de Okuma Alışkanlığının Azalması Sorunu ve Çözüm Yolları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 393-410.
Bozpolat, E. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi. (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Journal of World of Turks, (03.04.2013).http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423939656.pdf.
Büyüksavaş- Kuran, Ş. ve Ersözlü, Z.N. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Çocuk Edebiyatına İlişkin Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-17. Erişim Tarihi: (20.03.2014), http://efdergi.yyu.edu.tr/makaleler/cilt_VI/haziran/15_2009_s_buyukkavas.pdf
Çat, A. ve Aydoğan, Y. (2012). 5-6 yaş çocuklarının dil gelişimi ile annelerin okuma alışkanlıkları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 3.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 05-07 Ekim, Ankara.
Çocuk Vakfı. (2006). Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi.Çocuk Edebiyatı Okulu.İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları
Demir, T. (2009).İlköğretim II. kademe öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma.(Gazi Üniversitesi örneği), Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 4(3), 717-745 (Prof. Dr. Hamza Zülfikar Armağanı), ISSN:1308-2140, Doi Number: 10.7827/TurkishStudies.703.Erişim Tarihi: (21.05.2013), http://www.turkishstudies.net.
Dılshad, M.,Adnan, A. ve Akram, A. (2013) Gender Differences in Reading Habits of University Students: An Evidence from Pakistan. PakistanJournal of Social Sciences, 33(2),311-320. Erişim Tarihi: (21.05.2013), http://www.bzu.edu.pk/PJSS/Vol33No22013_07.pdf.
Dökmen, Ü. (1994).Okuma Becerisi, İlgisi ve Alışkanlığı Üzerine Psikososyal Bir Araştırma. İstanbul: MEB Yayınları.
Ekici, S. (2014) Ankara’daki Anaokullarının Okuma Alışkanlığına Hazırlık Yeterlilikleri Açısından Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Ergün, M. ve Gündüz, A.(2011).Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Okul Öncesi Çocuk Kitaplarını Değerlendirmesi. Journal Of Educational And Instructional Studies In The World (Dünya’daki Eğitim ve Öğretim Çalışmaları Dergisi) 1(1), 2146-7463. ISNN: 2146- 7463
Erkan, S.,Tuğrul, B., Üstün, E., Akman, B., Şendoğdu, M., Kargı, E., Boz, M. ve Güler, T. (2002) Okulöncesi Öğretmenliği Öğrencilerine Ait Türkiye Profil Araştırması. H.Ü. Eğitim Fakültesi http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/957-published.pdf
Ersoy, A. (2007) Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü son sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 24-26 Ekim 2007, Ankara içinde (ss.179-184). Ankara: H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
Esgin, A. ve Karadağ, Ö. (2000). Üniversite Öğrencilerinde Okuma Alışkanlığı. Popüler Bilim, 82: 19-23, Eylül.
Evcioğlu, İ. (1995). Okuma İlgileri Güdüsü ve Alışkanlığını Geliştirme. Çağdaş Eğitim, 216, 42- 44.
Gallık, J. D. (1999). Do They Read for Pleasure? Recreational Reading Habits of College Students, Journal of Adolescent and Adult Literacy. 42, 480-488.
Geçgel, H. ve Burgul, F. (2009).Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Okuma İlgi Alanları (Çanakkale Örneği). Tarihi:(21.05.2013),http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tubav/article/viewFile/1013000074/101 3000096 Bilim Dergisi Yıl: 2(3), 341-353 Erişim
Gholıpour, J. (2012). A Study on the Reading Habits of Students in Department of Persian Language and Literature of Tabriz University. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 26(4), 769- 779, Erişim Tarihi (21.01.2016), http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/355/347
Gökçe, E. (2011). İlköğretim öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları. 3.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 05-07 Ekim, Ankara.
Gürcan, H. İ. (1999). Okuma Alışkanlığı İle Kitap Yayımcılığının Kültürel İletişim ve Teknolojisine Bağlı Sorunları Karşısında Türkiye Koşulları Temelinde Bir Model Önerisi, Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No 1113.
Hastıngs, C. ve Henry, J. (2006). Reading is a closed book to today's children. Erişim Tarihi: (20.03.2013). today'schildren.
Hopper, R. (2005). What are Teenagers Reading? Adolescent Fiction Reading Habits and Reading Choices, Literacy, 39,113–120.
İnan, D.D. (2005).İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıklarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul .
İlgar, L.,İlgar, Ş. ve Topaç, N. (2015) Okul öncesi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına ilişkin görüş ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 41: 99-116 ISSN: 1300-8889 Erişim Tarihi: (21.01.2016), http://e- dergi.marmara.edu.tr/maruaebd/article/viewFile/5000138886/5000127527
İpşiroğlu, Z. (1997). Eğitimde Yeni Arayışlar. İstanbul: Adam Yayınları.
Karakoç, M. (2005). Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma ilgi ve Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Karaşahin, M. (2009) İlköğretim Ve Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okuma Kültürlerinin Değerlendirilmesi. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (Earged) Ankara, 2009
Karım, A.,Hasan A. ve Shahrıza, N. (2007). Reading Habits and Attitude in the Digital Age: Analysis of Gender and Academic Program Differences in Malaysia, The Electronic Library, http://umpir.ump.edu.my/5/1/Reading_habits_and_attitude_at_digital_age_-_amelia_2.pdf. (Erişim Tarihi 6.10.2013).
Keleş, Ö. (2006).İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinde Kitap Okuma Alışkanlığının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Keskin, N. (2015) Pamukkale Üniversitesi Buldan Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlıkları. Electronic Journal Of Vocational Colleges- Kasım 2015 14. Bürokon http://www.ejovoc.org/makaleler/november_2015/pdf/32.pdf. Sayısı 445, Erişim Tarihi (05.01.2016).
Knoester, M. (2010). “Independent Reading and the ‘Social Turn’: How Adolescent Reading Habits and Motivation Relate to Cultivating Social Relationships”. Networks: 12(1),1-13. Erişim http://journals.library.wisc.edu/index.php/networks/issue/view/38 Tarihi: (07.07.2014).
Koca N.,Ulus F., Okay S. ve Taş, M. (2011). Spor Tutkusu ve Spora Olan Düşkünlüğün Okuma Davranışı ve Kütüphane Kullanımına Yansımaları. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. Erzurum
Kolaç, E. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuyucu Profilleri. Anadolu Üniversitesi VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (27-29 Nisan 2007)
Konan, N. ve Oğuz, V. (2009). Öğretmenlerin okuma alışkanlıkları. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 1-3 Ekim 2009. İzmir: Ege Üniversitesi.
Konan, N. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin okuma alışkanlıkları.Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Educational Administration: Theory and Practice, 19(1), 31-59,Erişim Tarihi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/kuey/article/viewFile/5000050482/5000047740 (21.01.2016)
Korkmaz, İ. (2007). Üniversite birinci sınıfta okuyan öğrencilerin lise döneminde kitap okuma durumlarının incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research. 27,127-138.
Kuş, Z. ve Türkyılmaz, M. (2010). Sosyal Bilgiler ve Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Durumları: (İlgi, Alışkanlık ve Okuma Stratejilerini Kullanım Düzeyleri). Türk Kütüphaneciliği http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/viewFile/503/496 24(1), 11-32, Erişim Tarihi: (20.03.2013).
Lone, F. A. (2011). Reading Habits of Rural and Urban College Students in the 21st Century. Library http://digitalcommons.unl.edu/libphilprac/586. and Practice. Erişim Tarihi: (20.03.2013).
Odabaş H.,Odabaş Z.,Y. ve Polat, Ç. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği. Bilgi Dünyası.9(2):431-465
Oguz, E,.Yıldız, A. ve Hayırsever, F. (2009). Assessing Reading Habits of Future Classroom Teachers in the Context of Their Socio- Demographic Features.World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering 3(7), 1499-1502.Erişim Tarihi: (20.03.2013) http://waset.org/publications/2801
Ortaş, İ. (2011). Okuma alışkanlığı nasıl kazandırılır? Kitap Okuru Bir Toplum muyuz? 1-8 Erişim Tarihi: (02.04.2013). http://turkoloji.cu.edu.tr/genel/ibrahim_ortas_okuma_aliskanligi.pdf,
Özbay, M. (2006). Okuma eğitiminde çevre faktörü. Eurasian Journal of Educational Research, 24, 161-170.
Özbay, M.,Bağcı, H. ve Uyar, Y. (2008). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 117–136.
Roberts, D.F. ve Foehr, U.G. (2004). Kids and Media in America. Cambridge/ NewYork: Cambridge Univ. Press. ISBN: 0 521 82102-9, ISBN: 0 521 52790-2. Erişim Tarihi: (02.04.2013). www.cambridge.org.
Saracaloğlu, A. S.,Bozkurt, N. ve Serin, O. (2003).Üniversite Öğrencilerinin Okuma İlgileri ve Okuma Alışkanlıklarım Etkileyen Faktörler.Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12),149-158.
Saracaloğlu, A.S.,Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri İle Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2),166-185.
Semerci, Ç. (2002). Türk Üniversitelerinde Beden Eğitimi ve Spor Bölümü Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Eğitim ve Bilim, 2(125): 36-43.
Sevmez, H. (2009). Türkçe Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlığı ve Kütüphane Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. SÜ Eğitim Fakültesi Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Shankar, P.R. Dubey, A.K.,Mıshra P. ve Upadhyay, D.K. (2008). Reading Habits and Attitude Toward Medical Humanities of Basic Science Students in a Medical College in Western Nepal, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18855234
Sukhram, D. P. ve Hsu, A. (2012). Developing reading partnerships between parents and children: a reflection on the reading together program. Early Childhood Education Journal, 40, 115– 121.
Susar-Kırmızı, F. (2012).Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması), Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7(3), 2012, p. 2353-2366, ISSN:1308-2140. DOİ Number: 10.7827/TurkishStudies.3372 Erişim Tarihi: (20.03.2013). www.turkishstudies.net.
Sünbül, A. M.,Çalışkan, M., Yılmaz, E., Çintaş, D., Alan, S., Demirer, V. ve CERAN, D. (2010). Lise öğrencileri kitap okuma alışkanlıkları: Konya İli Araştırma Raporu. Konya: Selçuk Üniversitesi Matbaası.
Şahiner Y. (2005). İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Okuma Alışkanlıkları ve Bu Alışkanlıkları Etkileyen Faktörler. “Elmadağ İlçesi Örneği”. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Üngüren, E. ve Doğan, H. (2010). Turizm Eğitimi Alan Lise Öğrencilerin Okuma Alışkanlıklarının Belirlenmesi.e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 5(1), 228- 247. http://www.newwsa.com/download/gecici_makale_dosyalari/NWSA-2188-1-5.pdf Tarihi (20, 04, 2013),
Yılmaz, B. (1998). Okuma Alışkanlığı Sorunu İle Bir Mücadele Örneği ve Türkiye İçin Öneriler. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 12(3), 252-258.
Yılmaz, M. (2008).Türk Dili ve Edebiyatı Bolumu Öğrencilerinin Okuma Profili Üzerine Bir İnceleme.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Cumhuriyet Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Yılmaz, B.,Köse, E. ve Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 23(1), 22-51. http://www.bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/dosyalar/2164-4214-1-PB.pdf