OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARININ PROBLEM DAVRANIŞLARI İLE EBEVEYNLERİNİN ÖZNEL İYİ OLUŞ DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırma, okul öncesi dönem çocuklarının problem davranışları ile ebeveynlerinin öznel iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, Çorum il merkezinde yer alan bağımsız anaokullarına devam eden çocuklar ile ebeveynleri oluşturmuştur. Her sınıftan rasgele seçilen on çocuk ve anne babası toplam 273 çocuk ile anne ve babaları araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Kişisel Bilgi Formu", "Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği (Problem Davranış Ölçeği Bölümü)" ve "Öznel İyi Oluş Ölçeği" kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20 paket programı ile analiz edilmiş ve ilişkisel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Ebeveynlerin öznel iyi oluş düzeyleri ve çocukların problem davranış düzeyleri "Alt- Üst %27"lik dilimler kullanılarak belirlenmiştir. Ebeveynlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile çocukların problem davranış düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi için korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda; ebeveynlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile çocukların içe yönelim problem davranışları arasında anlamlı bir ilişki olduğu, ebeveynlerin öznel iyi oluş düzeyleri azaldıkça çocukların içe yönelim problem davranışlarının arttığı saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda, eğitimcilere, ebeveynlere ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur

A STUDY INTO THE RELATION BETWEEN THE PROBLEMATIC BEHAVIOURS OF PRESCHOOL CHILDREN AND SUBJECTIVE WELL-BEING LEVELS OF PARENTS

The current study was carried out to investigate the relation between the problematic behaviours of preschool children and subjective well-being levels of parents. The population of the research was made up of the children attending to an independent kindergarten in the provincial centre of Çorum and their parents. The sampling of the research was made up of 273 children and their parents in total, 10 children and their mothers selected randomly in each class. As a data collection tool, “Personal Information Form”, “The Scale for Kindergarten and Nursery Behaviour (Problematic Behaviour Scale Part)” and “Subjective WellBeing Scale” were used. The data gathered were analysed in the package program of SPSS 20 and relational research method was used. The subjective well-being levels and problematic behaviour levels of children were determined using “Ranges of 27% parts”. Correlation analysis was made in order to determine the relation between the problematic behaviours of preschool children and subjective well-being levels of parents. At the end of the research, it was found that there was a significant relation between the problematic behaviours of preschool children and subjective well-being levels of parents and that as the subjective well-being levels of parent decreased, there became an increase in the internalizing problem behaviours at children. Depending on these results, some recommendations were given to educators, parents and researchers

___

Aykaç, F. (2016). Mobbing, öznel iyi oluş ve mesleki doyum: psikolojik danışmanlar üzerinde bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Yüksek Lisans Programı, Tokat.
Babaroğlu, A. (2016). Çocuk psikolojisi ve ruh sağlığı. 4. Baskı, Ankara: Vize Yayıncılık.
Baytemir, K. (2014). Ergenlikte ebeveyn ve akrana bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide kişilerarası yeterliğin aracılığı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Ankara.
Boysan, M. (2012). Üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemalar, başa çıkma stilleri ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilere yönelik bir model sınaması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı, Ankara.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. 2. Baskı, Ankara: Pegem A.
Canbulat, N., & Cihangir Çankaya, Z. (2014). Evli bireylerin öznel iyi olma düzeylerinin yordanması. Ege Eğitim Dergisi, 15 (2) : 556-576.
Çağlayan Tunç, A. (2015). Sporun üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı ve öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Konya.
De Neve, J. E., Diener E., Tay L., & Xuereb C. (2013). The objective benefits of subjective wellbeing. The London School of Economics and Political Science, http://eprints.lse.ac.uk/51669/1/dp1236.pdf (Erişim Tarihi: 22.04.2017).
Diener, E. (2006). Guidelines for national indicators of subjective well-being and ill-being. Journal of Happiness Studies, 7 (4): 397-404.
Diener, E., & Biswas- Diener, R. (2003, February 4-5). Findings on subjective well-being and their implications for empowerment. Paper presented at the workshop on "Measuring Empowerment: Cross-Disciplinary Perspectives", Washington DC., http://siteresources.worldbank.org/INTEMPOWERMENT/ Resources/486312- 1095970750368/529763-1095970803335/diener.pdf (Erişim Tarihi: 27.04.2017)
Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54: 403-425. Diener, E., & Suh, E. (1997). Measuring quality of life: economic, social, and subjective indicators. Social Indicators Research, 40: 189–216.
Diener, E., Suh, E., & Oishi, S. (1997). Recent findings on subjective well-being. Indian Journal of Clinical Psychology, http://209-197-41-56. Unassigned. ntelos.net/images/stories/library/Stennett_Psychology_Articles/Recent%20Findings%20on %20Subjective%20Well-Being.pdf (Erişim Tarihi: 18.04.2017).
Doğan, T., & Sapmaz, F. (2012). Kişilerarası ilişki tarzları ve öznel iyi oluş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (3): 585-601.
Doğan, T., & Eryılmaz, A. (2013). İki boyutlu benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 107-117.
Duman, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş ve benlik saygısının stresle başa çıkma tarzlarıyla ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, İstanbul.
Dursun, P. (2012). The role of meaning in life, optimism, hope, and coping styles in subjectıve wellbeing. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, School of Social Sciences, Ankara.
Eker, Ö. (2016). Lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılıkları ile öznel iyi oluşlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Psikoloji Bilim Dalı, İstanbul.
Erbaş, M. M. (2012). Öğretmen adaylarının mükemmeliyetçilik düzeylerinin red duyarlılığı ve öznel iyi oluş düzeylerine göre incelenmesi. Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Samsun.
Eryılmaz, A., & Ercan, L. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (36), 139-151.
Fiorelli, J. A., & Russ, S. W. (2012). Pretend play, coping, and subjective well-being in children. American Journal of Play, 5 (1): 81-103.
Garcia, D., Sagone, E. Caroli, M., & Nima, A. (2017). Italian and Swedish adolescents: differences and associations in subjective well-being and psychological well-being. PeerJ 5:e2868, https://peerj.com/articles/2868.pdf (Erişim Tarihi: 24.04.2017).
Goodman, S. H., Rouse M. H., Connell A. M., Broth M. R., Hall C. M., & Heyward D. (2011). Maternal depression and child psychopathology: a meta-analytic review. Clin Child Fam Psychol Rev, 14(1):1-27.
Gündoğdu, R., & Yavuzer, Y. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öznel iyi oluş ve psikolojik ihtiyaçlarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (23): 115 – 131.
Güngör Aytar, A., Aksoy, A., & Kaytez, N. (2014). Anne kişiliği ve çocuğun mizaç özelliği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (3): 237-251.
Handa, S., Martorano, B., Halpern, C., Pettifor, A., & Thirumurthy, H. (2014). The impact of the Kenya CT – OVC on parents’ wellbeing and their children. Florence: UNICEF Office of Research, http://www. siecon.org/online/wp-content /uploads/2014/10/Martorano-et-al.- 369.pdf (Erişim Tarihi: 20. 04. 2017).
Hashemi, M., Dehghani, L., Foroghipour, H., Kianpour, T., Roonasi, A., & Salehian, M. H. (2012). Effect of selected physical activities on behavior problems among 3- 6 years old children. European Journal of Experimental Biology, 2 (4): 1129-1133.
İşleroğlu, S. (2012). Lise öğrencilerinde öznel iyi oluşun benlik saygısı, sosyal yetkinlik beklentisi ve duyguları ifade etme eğilimine göre yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, İzmir.
Kara, D. Ö. (2016). Gelişimsel yetersizlik ve normal gelişim gösteren çocukların annelerinin aile yaşam kalitesi, evlilik uyumu ve öznel iyi oluşlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Aile Danışmanlığı Tezli Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
Kartal, M. A. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öznel iyi oluş ve iletişim beceri düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Samsun.
Kermen, U. (2013). Üniversite öğrencilerinin ihtiyaç doyumu ve öznel iyi oluş düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Bolu.
Lee, J. R., Kim, G., Yi, Y., Song, S., & Kim, J. (2017). Classifying Korean children’s behavioral problems and their influencing factors: a latent profile analysis. İnternational Journal of Child Care and Education Policy, 11 (6), https://ijccep.springeropen.com/articles/10.1186/s40723-016-0026-2 (Erişim tarihi: 28. 04. 2017).
Malkoç, A. (2011). Öznel iyi oluş müdahale programının üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, İstanbul.
McGrath, P., & Elgar, F. (2015). Behavioral problems, effects of socio-economic status on. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2nd edition 2: 477-480. https://www.researchgate.net/publication/ 274511283_Effects_of_SocioEconomic_Status_on_Behavioral_Problems (Erişim Tarihi: 24.04.2017).
Mikucka, M. (2015). How does parenthood affect life satisfaction in Russia? Munich Personal RePEc Archive, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/65376/1/ MPRA_paper_65376.pdf (Erişim Tarihi: 22.04.2017).
Musick, K., Meier, A., & Flood, S. (2014). How parents fare: mothers’ and fathers’ subjective wellbeing in time with children. California Center for Population Research On-Line Working Paper Series, http://papers.ccpr.ucla.edu/ papers/PWP-CCPR-2014-010/PWP-CCPR-2014- 010.pdf (Erişim Tarihi: 24.04.2017).
Newland, L. A., Giger, J. T., Lawler, M. J., Carr, E. R., Dykstra, E. A., & Roh, S. (2014). Subjective well-being for children in a rural community. Journal of Social Service Research, 0: 1–20, http://www.tandfonline.com/doi/pdf /10.1080 /01488376.2014.917450 (Erişim Tarihi: 26.04.2017).
Nigar, F. (2014). Ortaokul öğrencileri ile yatılı bölge ortaokul öğrencilerinin öznel iyi oluş ve temel psikolojik ihtiyaçlar düzeyinin karşılaştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programı, Tokat.
Oktay, A. (2002). Yaşamın sihirli yılları: okul öncesi dönem. 3. Baskı, İstanbul: Epsilon Yayınları.
Özbey, S. (2012). Ebeveynlerin evlilik uyumu ve algıladıkları sosyal destek ile altı yaş çocuklarının problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergis, 20 (1): 43- 62.
Özbey, S. (2010). Okul öncesi çocuklarda uyum ve davranış problemleriyle başa çıkmada ailenin rolü. Aile ve Toplum, 6 (22): 9- 18.
Özbey, S., & Alisinanoğlu, F. (2009). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60–72 aylık çocukların problem davranışlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6): 493-517.
Özbey, S. (2009). Anaokulu ve anasınıfı davranış ölçeğinin (pkbs–2) geçerlik güvenirlik çalışması ve destekleyici eğitim programının etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı, Ankara.
Özensel, B. (2004). Türk toplumunda çocuğun yetiştirilmesinde annenin rolü: Konya ili örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 2 (6), 77-96.
Öztürk, A. (2013). Uludağ üniversitesi eğitim fakültesi öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile tinsellik, iyimserlik, kaygı ve olumsuz duygu düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Bursa.
Parkes, A., Sweeting, H., & Wight, D. (2016). What shapes 7-year-olds’ subjective well-being? prospective analysis of early childhood and parenting using the growing up in Scotland study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 51: 1417–1428.
Pollmann- Schult, M. (2013). Parenthood and life satisfaction in Germany. Comparative Population Studies – Zeitschrift Für Bevölkerungswissenschaft, 38(1) : 85-108.
Reisoğlu, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarını yordamada beş faktör kişilik özellikleri, mizah tarzları ve duygusal zekânın rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi,
Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Trabzon.
Rizzo, M. C. (2013). Preschool behavior problems: antecedent factors of family structure, family change, and parenting behaviors. Unpublished master’s thesis, Department of Human Development and Family Studies, Colorado State University Fort Collins, Colorado.
Sancaktar, N. (2016). Yeni evlenen ve uzun süredir evli olan çiftlerin evlilikte problem çözme becerisi düzeylerinin öznel iyi oluş ve evlilik doyumu düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, İstanbul.
Sapmaz, F., & Doğan, T. (2012). Mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak iyimserlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (3): 63-69.
Satıcı, S. A. (2016). Üniversite öğrencilerinin affetme, intikam, sosyal bağlılık ve öznel iyi oluşları: farklı yapısal modellerin denenmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eskişehir.
Sesveren, S. (2015). Okul yöneticilerinin etkili liderlik özellikleri ile öznel iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftiş Planlama ve Ekonomisi Bilim Dalı, Kayseri.
Shala, M., & Dhamo, M. (2013). Prevalence of behavioural and emotional problems among two to five years old kosovar preschool children—parent’s report. Psychology, 4 (12): 1008-1013.
Shenaar-Golan, V. (2017). Hope and subjective well-being among parents of children with special needs. Child and Family Social Work, 22: 306–316.
Soylu, Y., & Kabasakal, Z. (2016). Evli kadınların yaşam doyumunun evlilik doyumu ve çalışma durumu ile ilişkilerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (4): 215- 221.
Şenol Durak, E. (2015). Çocuk ruh sağlığı. Yasemin Aydoğan, Gülümser Gültekin Akduman (Ed.), Çocuk Ruh Sağlığı içinde (1- 24). Ankara: Eğiten Kitap.
Toprak, H. (2014). Ergenlerde mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaç doyumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı, Sakarya.
Turney, K., & McLanahan, S. (2013). The academic consequences of early childhood problem behaviors. http://crcw.princeton.edu/workingpapers/WP12-17-FF.pdf (Erişim Tarihi: 22.04.2017).
Tülek, N. (2011). Evli bireylerin öznel iyi olma düzeylerinin yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, İzmir.
Türkmen, M. (2012). Öznel iyi oluşun yapısı ve ana baba tutumları, özsaygı ve sosyal destekle ilişkisi: bir model sınaması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5 (1) : 41-73.
Uçan, A. (2013). Cinsiyetleri farklı lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının toplumsal konum ile ilgili risk alma ve göç değişkenlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Mersin.
Ülker Tümlü, G., & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3 (3): 205-213.
Velderman, M., Bakermans- Kranenburg, M., Juffer, F., Van Ijzendoorn, M., Mangelsdorf, S., & Zevalkink, J., (2006). Preventing preschool externalizing behavior problems through videofeedback intervention in infancy. Infant Mental Health Journal, 27 (5): 466–493.
Wang, Y., & Jiang, Z. (2016). Effect of parenting styles and self-esteem on subject well-being among chinese medical students. International Forum of Teaching and Studies, 12 (2): 26-31.
Yaşar Ekici, F. (2014). Aile özellikleri ile okul öncesi eğitime devam eden çocukların problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (2): 70-108.
Yıldız, M. A. (2014). Ergenlerde anne-babaya bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve baş etme yöntemlerinin çoklu aracılık rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Mersin.
Yörükoğlu, A. (2011). Çocuk ruh sağlığı çocuğun kişilik gelişimi eğitimi ve ruhsal sorunları. Otuz birinci basım, İstanbul: Özgür Yayınları.