OKLAMA YÖNTEMİNİN 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN “İSİM TAMLAMALARI” KONUSUNDA AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIK DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Bir dilin ses, biçim ve cümle yapısını inceleyip kurallarını tespit eden bilim dalına dil bilgisi denilmektedir. Dil bilgisi ile öğrenciler, dilin özellik ve inceliklerini öğrendiklerinden öğrencilerin temel dil becerilerini edinmelerini kolaylaştırmaktadır. Dil bilgisi öğretiminde metinle öğrenme, tümevarım, tümdengelim, çözümleme gibi pek çok yöntem ve teknik kullanılmaktadır. Araştırmanın konusu olan oklama yöntemi de dil bilim temelli bir yöntemdir. Efrasiyap Gemalmaz tarafında geliştirilen ve Gemalmaz’ın derslerinde bizzat uyguladığı bu yöntem tümevarımcı bir yaklaşıma sahiptir ve dilin kurallarını anlamayı, genel yapısını ortaya koymayı sağlaması bakımından önemlidir. Araştırmanın amacı oklama yönteminin 6. sınıf öğrencilerinin “isim tamlamaları” konusunda akademik başarı ve kalıcılık düzeylerine etkisini belirlemektir. Araştırmanın örneklemi, 2017-2018 eğitim-öğretim döneminde 6. sınıfa devam eden ve tesadüfi örneklem yolu ile seçilmiş 120 kişiden oluşmaktadır. Araştırma, karma araştırma yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Bu yöntemde nitel ve nicel veriler birlikte ya da sıralı olarak toplanıp analiz edilmektedir. Araştırmanın nicel boyutunda ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel yöntem, nitel boyutunda ise görüşme ve gözlem yöntemleri uygulanmıştır. Nicel veriler araştırmacı tarafından geliştirilen İsim Tamlamaları Başarı Testi (α=0,91), nitel veriler yarı yapılandırılmış gözlem formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen nicel bulgular bir istatistik programı yardımı ile t-testi, aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde ve frekans gibi analiz yöntemleri kullanılarak nitel bulgular ise içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda isim tamlamaları konusunda hem akademik başarı hem kalıcılık açısından oklama yönteminin uygulandığı deney grubu lehine istatistiki olarak anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Gözlem ve görüşme yolu ile elde edilen bulgular da bunu destekler mahiyettedir.

EFFECT OF OKLAMA (ARROW) METHOD ON SIXTH GRADERS’ ACADEMIC ACHIEVEMENT AND LEVELS OF RETENTION IN "NOUN PHRASES"

Linguistics is the scientific study that examines language and its structure including its grammar, syntax and phonetics. Through grammar, students learn the features and subtleties of a language and acquire basic language skills. Many methods and techniques such as text learning, induction, deduction and analysis are used in language teaching. The oklama (arrow) method, which is the subject of this study, is a linguistic-based method. Developed and implemented by Efrasiyap Gemalmaz, the oklama (arrow) method adopts an inductive approach and aims to understand the rules of a language and to reveal its general structure. The aim of this study is to determine the effect of oklama (arrow) method on sixth graders’ academic achievement and levels of retention in noun phrases. Study sample consists of 120 sixth graders recruited using random sampling in the 2017-2018 academic year. The research was conducted using a mixed research method. In this method, qualitative and quantitative data are collected and analyzed together or sequentially. In the quantitative dimension of the study, pre- test and post-test (a semi-experimental method with a control group) were used while in the qualitative dimension, interview and observation methods were used. Quantitative data were collected using a Noun Phrases Achievement Test (α = 0.91) developed by the researcher. Quantitative data were collected using semi-structured observation and interview forms. Quantitative data were analyzed using t-test, arithmetic mean, standard deviation, percent and frequency while qualitative data were analyzed using content analysis. Results show a statistically significant difference in both academic achievement and retention in noun phrases between the experimental and control groups in favor of the former. Observation and interview results also confirm this finding.

PDF

___

Aksan, D. (2007). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
Alyılmaz, C. (1994). Orhun Yazıtlarının söz dizimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Alyılmaz, C. (2001). Prof. Dr. Efrasiyap Gemalmaz'ın hayatı ve eserleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 17, ss.1-8.
Alyılmaz, C. (2017). Prof. Dr. Efrasiyap Gemalmaz’ın 80. yaşı dolayısıyla. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 1980-2011.
Arık, M. (2006). Aka Gündüz'ün hikayelerinden hareketle kelime gruplarının Türkçe eğitimi açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arık, T. (1996). Geleneksel dilbilgisi, dağılımsal dilbilim ve dil öğretimi. Dil Dergisi. S.40, ss.45- 48.
Bulut, S., Ekici, C. ve İşeri A. İ. (1999). Bazı olasılık kavramlarının öğretimi için çalışma yapraklarının geliştirilmesi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 15, ss.129-136.
Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler: öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: Pegama.
Coştu, B., Karataş, Ö. ve Ayas, A. (2003). Kavram öğretiminde çalışma yapraklarının kullanılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı 14, ss.33-48.
Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2014). Karma Yöntem Araştırmaları (Çev. Ed. Yüksel Dede ve Selçuk Beşir Demir). Anı: Ankara
Çakmak, S. (2014). Muharrem Daşdemir ve oklama yöntemiyle Türkçenin yapısal işlevsel söz dizimi adlı eseri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı: 3/2 ss. 337-344.
Çeçen, M., A. (2007). Metne dayalı dil bilgisi öğretimi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Çiftlik Akçakaya, T. (2011). Dil bilgisi öğretimine ilişkin kavram yanılgılarını gidermede çalışma yapraklarının etkililiği: Kelime türleri örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Daşdemir, M. (1995). Tarık Buğra’nın romanlarında söz dizimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Daşdemir, M. (2000). Dedem Korkut kitabının söz dizimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Demir, C. (2007). Türkiye Türkçesi gramerlerinde isim tamlaması sorunu ve bir tasnif denemesi. Ege Üniversitesi Türk Dünyası İncelemeleri, 7(1), 27-54.
Demircioğlu, H., Demircioğlu, G. ve Ayas A. (2004), Kavram yanılgılarının çalışma yapraklarıyla giderilmesine yönelik bir çalışma. Milli Eğitim Dergisi. Sayı 163, ss.121-131.
Durukan, E. (2010). Türkiye Türkçesinde sözcük grupları ve öğretimi üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 43, ss.145-166.
Erdem, İ. ve Çelik, M. (2011). Dil bilgisi öğretim yöntemi üzerine değerlendirmeler. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, terature and History of Turkish or Turkic. Volume 6/1, pp. 1057-1069
Ergin, M. (2007). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basın/Yayım/Dağıtım.
Erol, E. (2014). Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın 'Aganta Burina Burinata' romanının kelime kadrosunun tespiti ve Türkçe öğretimi bakımından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gemalmaz, E. (1996). Türkçede isim tamlamalarının derin yapısı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 4, s.167.
Gemalmaz, E. (1997). Derin Yapı (deep structure) İlişkilerinin Gösteriminde Kullanılacak Bir Yöntem: “Oklama”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 8’den ayrı basım, 3-8.
Güfta, H. ve Kan, M., O. (2011). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitabının dil ile ilgili kültür ögeleri açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. C. 8, S. 15, ss. 239 – 256.
Güneş, B. (2011). Efrasiyap Gemalmaz, Türkçenin Derin Yapısı, (Yay. Hzl. Cengiz Alyılmaz- Osman Mert), Belen Yayıncılık, Ankara 2010, XXVI+574 s. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 6/1, pp.1894-1899.
Kara, F. (2001). Gençliğe Hitabe’deki isim ve sıfat tamlamaları. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 17, ss.69-73
Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: TDK.
Korkut, Ü. (2002). Ömer Seyfettin'in on iki hikayesinde Türk dilinin eğitimi ve öğretimi açısından kelime gruplarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
MEB (2000). İlköğretim okulu ders programları Türkçe yazı programı 6-7-8. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB.
MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: MEB.
Onan, B. (2005). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretiminde Dil Yapılarının Anlama Becerilerini (Okuma/Dinleme) Geliştirmedeki Rolü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Saka, A., Akdeniz, A. R. ve Enginar İ. (2002). Biyoloji öğretiminde duyularımız konusunda çalışma yapraklarının geliştirilmesi ve uygulanması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı. ODTÜ, Ankara.
Saussure, F. (2001). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev.: Berke Vardar), İstanbul: Multilingual.
Sever, S. (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. 3. Baskı. Ankara: Anı.
Şahin, L. (2014). Sait Faik Abasıyanık'ın Mahalle Kahvesi isimli eserindeki hikâyelerin kelime grupları ve Türkçe eğitimi bakımından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Tiryaki, A. (2003). Türkiye Türkçesi gramerinde ad tamlaması sorunu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vanlı Akpınar, F. (2006). Sait Faik Abasıyanık'ın Son Kuşlar isimli eserindeki hikayelerin kelime grupları ve Türkçe eğitimi bakımından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yağdıran, E. (2005). Ortaöğretim 9. sınıf fonksiyonlar ünitesinin çalışma yaprakları, vee diyagramları ve kavram haritası kullanılarak öğretilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Yıldız Çiçekler, C. (2007). 6-7 yaş çocuklarının resimlerden oluşturdukları öykülerdeki dil yapıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.