Sinan GİRGİN, HATİCE VATANSEVER BAYRAKTAR

ÖĞRETMENLERİN YÖNETİCİYE DUYDUKLARI ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı resmî ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan öğretmenlerin yöneticiye duyduklarıörgütsel adalet algısının ne düzeyde olduğu ve çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırma tarama modeline uygun olarak düzenlenmiştir. Araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde, İstanbul ilinin Bakırköy, Bağcılar ve Küçükçekmece ilçelerinde bulunan resmi ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan 386 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Veriler kişisel bilgi formu ve örgütsel adalet ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veri analizi sonuçlarına göre öğretmenlerin örgütsel adalet düzeylerinin hem alt boyutlarda hem de toplam puanda "orta düzeyde'' olduğu görülmüştür. Örgütsel adalet alt boyutlarıyla ilgili olarak en yüksek ortalamanın "etkileşim adaleti'' alt boyutuna ve en düşük ortalamanın ise "dağıtım adaleti'' alt boyutuna ait olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin örgütsel adalet algı düzeyleri cinsiyet ve yaş değişkenlerine göre incelendiğinde anlamlı bir fark bulunamamıştır. Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları mesleki kıdem değişkenine göre incelendiğinde en yüksek puan ortalamalarının 16 yıl ve üzeri tecrübeye sahip öğretmenlere ait olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları çalışılan kurum değişkenine göre incelendiğinde en yüksek ortalamanın ilkokul öğretmenlerinde, en düşük ortalamanın ise lise öğretmenlerine ait olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları eğitim bölgesi değişkenine göre incelendiğinde en yüksek ortalamanın Bakırköy ilçesinde görev yapan öğretmenlere, en düşük ortalamanın ise Bağcılar ilçesinde görev yapan öğretmenlere ait olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları branş değişkenine göre incelendiğinde; dağıtım adaleti alt boyutlarına ilişkin algıları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ancak, öğretmenlerin branşlarına göre prosedür ve etkileşim adaleti alt boyutlarına ilişkin algıları ve genel örgütsel adalet algıları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Sayısal ders grubu öğretmenlerinin prosedür ve etkileşim adaleti alt boyutlarına ilişkin algıları ve genel örgütsel adalet algıları daha yüksektir. Sözel grubu öğretmenlerinin ise sayısal ve mesleki ve teknik öğretmenlerinkine oranla daha düşüktür

STUDY OF PERCEIVED ORGANIZATIONAL JUSTICE OF ADMINISTRATORS BY TEACHERS

This study aims to show the extent of the perceived organizational justice of administrator by teachers working in public primary, secondary and high schools trust in administrators and whether or not it varies depending on different variables. The study was designed using survey model.The study was conducted on 386 teachers working at public primary, secondary and high schools in the districts Bakırköy, Bağcılar and Küçükçekmece in the european Side of the province Istanbul in the second semester of the school year of 2015-2016. The data were collected by using a personal data form and organizational justice tools. The results of data analysis showed that the levels of organizational justice of teachers were at “moderate level” in terms of sub-dimensions and total score. It appeared that for organizational justice sub-dimension, the highest mean was for the sub-dimension “interactional justice” while the lowest was for the sub-dimension “distribution justice”. Analyzing the levels of perceived organizational justice in terms of gender and age showed no significant difference. In the analysis made for organizational justice perceived by teachers by professional seniority, the highest score appeared to be for the teachers having a professional seniority of 16 years and above. An analysis of the perceived organizational justice of teachers by organization worked suggested that the highest mean was for primary school teachers while the lowest was for high school teachers. When the organizational justice perceived by teachers was analyzed by region of educational organization, it appeared that the highest mean was for the teachers working in Bakirkoy while the lowest was for those who work in Bagcilar. The analysis of the perceived organizational justice of teachers by field of study showed no significant difference between their perceptions of the sub-dimension distributional justice. However, by the field of study of teachers, a significant difference was found out between their perceptions of the sub-dimensions procedural justice and interactional justice and their overall perception of organizational justice. The perceived procedural justice and interactional justice and the overall perception of organizational justice by teachers of math subjects were higher. Those of the teachers of non-math subjects were lower relative to the teachers of math and technical subjects.

PDF

___

Açıkgöz, A. (2009). Okul Yöneticilerinin Çatışma Yönetim Stilleri İle Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algısı Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Bolu.
Altınkurt, Y., &Yılmaz, K. (2010). Değerlere Göre Yönetim ve Örgütsel Adalet İlişkisinin Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Algılarına Göre İncelenmesi, Educational Administration:Theory and Practice, 16(4), 463-484.
Atalay, İ. (2005). Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Afyon.
Aytaş, F. (2005). Genel Lise, Anadolu Lisesi ve Fen Lisesinde Çalışan Yönetici ve Öğretmenlerin Kendi İş Doyumlarına İlişkin Algıları, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Bolu.
Baş, T. (2001). Anket: Anket Nasıl Hazırlanır, Nasıl Uygulanır, Nasıl Degerlendirilir. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Baş, G.,& ŞENTÜRK, C. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Güven Algıları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 29- 62.
Bıes, J.B.,&Shapıro, D.L. (1987). Interactional Fairness Judgments: The Influence of Causal Accounts. Social Justice Research, 1: 199-218.
Çakmak, K. Ö. (2005). Performans Değerlendirme Sistemlerinde Örgütsel Adalet Algısı ve Bir Örnek Olay Çalışması, Yayımlanmamış yüksek lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
Çelik, M. (2007). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı.Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Erzurum.
Cömert, M., Demirtaş, H., Üstüner, M., &Özer, N. (2008). Lise Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 7(13), 3-22.
Doğan, H. (2002). İşgörenlerin Adalet Algılamalarında Örgüt İçi İletişim Ve Prosedürel Bilgilendirmenin Rolü. Ege Akademik Bakış, 2(2), 71-78.
Doğan, A. (2008). İlköğretim Kurumlarında Örgütsel Adaletin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi (Elazığ İli örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Elazığ.
Eker, G. (2006). Örgütsel Adalet Algısı Boyutları ve İş Doyumu Üzerindeki Etkileri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İzmir.
Ertaş, H. (2014). Belediye Personelinin Örgütsel Adalet Algıları Üzerine Bir Araştırma: Konya Örneği, Turkish Studies, 9(8), 467-482.
Folger, R.,&Cropanzano, R. (1998). Organizational Justice and Human Resource Management. London: Sage Publications.
Günbayı, İ. (1999). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu, Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
İnce, M., &Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Karaman, P. (2009). Örgütsel Adalet Algısı İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
Kahraman, Ü.,&Çankaya, İ. (2015). İlkokullarda Performans Yönetimi Uygulamaları ve Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişki, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/7 Spring 2015, p. 519-540, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8138, ANKARA-TURKEY
Kılıç, Y. (2013). Lise Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet ve İş Doyumu Algıları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Elazığ.
Kılıç, Y.,&Demirtaş, Z. (2015). Lise Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 46-58.
Koç, H.,&Yazıcıoğlu, İ. (2011). Yöneticiye Duyulan Güven ile İş Tatmini Arasındaki İlişki: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt.12, Sayı1., ss.46-57.
Meziroğlu, M. (2005). Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeylerinin Ölçülmesi, (Zonguldak İli Örneği), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Zonguldak.
Moorman, R. H. (1991). Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behavior: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?.Journal of Applied Psychology, 76, 845-855.
Öztekin, A. (2002). Yönetim Bilimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Pillaı, R.,Chester A. S., &Erıc S. W. (1999). Fairness Perceptions and Trust as Mediators for Transformational and Transactional Leadership: A TwoSample Study. Journal of Management, Vol.25, No.6, ss.897- 933.
Polat, S. (2007). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Polat, S., &Celep, C. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,(54), 307-331.
Selekler, Z. O. (2007). Öğretmenlerde Örgütsel Adalet ve Psikolojik Sözleşme İhlal Algısı, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kocaeli.
Scandura. T. A. (1999). Rethinking Leader-Member Exchange: An Organizational Justice Perspective. Leadership Quarterly, 10:25-40.
Titrek, O. (2009). Okul Türüne Göre Okullardaki Örgütsel Adalet Düzeyi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2), 551–573.
Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Malatya.
Yürür, Ş. (2008). Örgütsel Adalet İle İş Tatmini ve Çalışanların Bireysel Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Analizine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,13(2), 295-312.
Yılmaz, E. (2006).Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.
Yılmaz, K., &Taşdan, M. (2009). Organizational Citizenship And Organizational Justice İn Turkish primary schools. Journal of Educational Administration, 47(1), 108-126.