ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE, OKUL YÖNETİCİLERİNİN FARKLILIKLARIN YÖNETİMİ VE ÇATIŞMA ÇÖZME BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Okul, farklı kişi veya grupları içinde barındıran sosyal bir sistemdir. Okulda farklı görüşlere sahip insanlar aynı amaca hizmet etmek için çalışırlar. Bazen farklılıklar çatışmalara neden olabilir. Okul yöneticisinin farklılıkları yönetme ve çatışma çözme becerileri konusunda yetkinliği, okulun etkililiği açısından önemlidir. Bu araştırmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin farklılıkların yönetimi ve çatışma çözme becerilerinin incelenmesidir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 467 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Farklılıkların Yönetimi Ölçeği” ve “Örgütsel Çatışma Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; okul yöneticileri çatışma çözme becerilerinden en çok “tümleştirme” sırasıyla “uzlaşma”, “kaçınma”, “ödün verme” ve “hükmetme” becerilerini kullanmaktadırlar. Tümleştirme stratejisinde amaç; haklı ya da haksız tarafı belirlemek değil, çatışmanın temel sebeplerini bularak onları tamamen ortadan kaldırmaktır. Bu bakımdan okul yöneticilerin çatışma çözme becerileri pozitif olarak değerlendirilmiştir. Okul yöneticileri, farklılıkların yönetiminde daha çok “yönetsel uygulamalara” öncelik vermektedirler. Yani okul yöneticilerinin farklılıkları yönetme konusunda çok iyi olmadıkları görülmüştür. Okul yöneticilerinin çatışma çözme becerilerine yönelik öğretmen görüşleri cinsiyet, branş ve kıdem değişkenlerine göre bir değişiklik göstermezken; okul türüne göre farklılık göstermektedir. Okul yöneticilerinin farklılıkların yönetimine ilişkin öğretmen görüşleri, cinsiyet ve branşa göre farklılık göstermezken; kıdem ve okul türüne göre farklılık göstermektedir. Okul yöneticilerinin farklılıkları yönetme becerilerinin onların çatışma çözme becerilerinin bir yordayıcısı olduğu anlaşılmıştır.

INVESTIGATION OF ADMINISTRATION AND CONFLICT RESOLUTION SKILLS OF DIFFERENCES OF SCHOOL ADMINISTRATORS BY TEACHER'S VISION

The school is a social system that houses different people or groups. People with different views in the school work to serve the same purpose. Sometimes differences can cause conflicts. The competence of the school administrator in managing differences and conflict resolution skills is important in terms of school effectiveness. The purpose of this study is to examine school managers 'management of conflicts and conflict resolution skills according to their teachers' views. . The survey model is used in the study. The sample of the research is composed of 467 teachers. As the data collection tool, "Diversity Management Scale" and "Organizational Conflict Scale" are used. According to the findings of the research; school administrators use the most "integration" and respectively "consensus", "avoidance", "compromise" and "domination" from conflict resolution skills. The purpose of the integration strategy is; it is not to determine the just or unfair side, but to find out the basic causes of the conflict and remove them altogether. In this respect, school managers' ability to solve conflicts is evaluated as positive. School administrators give priority to "managerial practices" in the management of differences. So school administrators are not very good at managing differences. While the teachers' views on the conflict management skills of the school administrators do not change according to the variables of gender, branch and seniority; they differ according to the school type. Teachers' opinions regarding the management of differences of school administrators do not differ according to gender and subject; they vary according to seniority and school type. School administrators have come to the conclusion that their ability to manage differences is a predictor of their conflict resolution skills.

PDF

___

Arslantaş, İ. H. ve Özkan, M. (2012 ). Okul müdürlerinin çatışma çözmede yapıcı–yıkıcı olmaları ile öğretim liderliği arasındaki ilişki. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(11), 231-240.
Aydın, M. (2010). Eğitim yönetimi, kavramlar, kuramlar, süreçler, ilişkiler; örgütsel davranış (9. Baskı). Ankara: Hatipoğlu.
Balay, R. ve Sağlam, M. (2004). Eğitimde farklılıkların yönetimi ölçeğinin uygulanabilirliği. Süleyman Demirel Üniversitesi. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(8):31-46
Balcı, A. (1993). Etkili Okul, kuram uygulama ve Araştırma. Ankara: Yavuz Dağıtım
Baloğlu, N. (2011). Dağıtımcı liderlik uygulamaları: eklektik bir tasarım çalışması. Journal of Kırsehir Education Faculty, 12(4), 163-181.
Balyer, A. ve Gündüz, Y. (2010). Yönetici ve öğretmenlerin okullarında farklılıkların yönetimine ilişkin algılarının incelenmesi. MarmaraÜniversitesi.Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,32, 25-43.
Başaran, İ. E. (2004), Yönetimde İnsan İlişkileri: Yönetsel Davranış [Homan Relations in Management: Managerial Behaviour], 3.Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Begeç, S. (2004). Farklılıkların yönetimi ve genel kurmay başkanlığı barış için ortaklık Merkezinde yapılan bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Bhadury, H.; Mighty, E. J. And Damar, H. (2000), Maximizing workforce diversity in project teams: A network flow approach. The International Journal of Management Science (28), 143-153.
Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (3.baskı). Ankara: Ankara Üniversite Basımevi.
Creswell, J. (2003). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (2nd ed.).
Çetin, N. ve Bostancı, A.B. (2012). İlköğretim okullarında okul yöneticilerinin öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme durumu. Sakarya University Journal of Education, 1(2),6- 15.
Demir, Y. (2011). Farklılıkların yönetimi. Karınca Dergisi. Yıl 76. Sayı 890.
Demirdağ, S. (2016). İlkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki: ücretli öğretmen görüşleri. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish. 11/3. 879-894
Ergül, H. F. ve Kurtulmuş, M. (2014). Farklılıklarınyönetimi ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 298-312.
Eren, E. (1991), Yönetim ve Organizasyonu, IÜ İşletme Fakültesi Yayını, İstanbul.
Ertürk, M. (1994). Organizasyonlarda çatışma, çatışma nedenleri, çatışmanın yöntemi ve Erciyes üniversitesinde bir anket uygulaması. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(27),121-147.
Fettahlıoğlu, Ö. O. ve İnce M. (2013). Çalışma yaşamında farklıkların yönetimi uygulamalarının iş doyumuna etkisi: tekstil sektöründe alan araştırması. KSÜ İİBF Dergisi. 3 (1), 77-88.
Gümüşeli, A. İ. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinin çatışma yönetimi stilleri ile öğretmenlerin iş doyumları arasındaki ilişki. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(1):30–36.
Gümüşeli A. İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
Hays-Thomas, R. (2004). Why Now? The Contemporary Focus on Managing Diversity. The Psychology and Management of Workplace Diversity (ss. 3-30) (Editörler: Stockdale, M. S., Crosby, F. J.). USA: Blackwell Publishing.
Hubbard, E. E. (2004). The manager’s pocket guide to diversity management. Published By: Harward Press. 22 Amherst Road Amherst, U.S. And Canada
İnandı, Y., Tunç, B. ve Gündüz, B. (2013). Okul yöneticilerinin özyeterlik algıları ile çatışmayı çözme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 275-294.
Karcıoğlu, F.,Kâhya, C. ve Buzkan, K. (2012). Çatışma yönetim stratejisinin tahmin edicileri olarak örgütsel kültür tipleri, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi. 26(1), 77-90.
Karip, E. (2013). Çatışma yönetimi (5.Baskı). Ankara: Pegem A.
Kaya, O. (1998). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerle aralarında çıkan çatışmaları yönetme biçimleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Kılıç, S. (2006). Özel okul öğretmenlerinin çatışma yaklaşımları ile çatışmayı yönetme stilleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Konak, M. ve Erdem M. (2015). Öğretmenlerin görüşlerine göre ilkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (21)1, 69-91.
Kreitz, P. A. (2008). Best practices for managing organizational diversity. Journal of Academic Librarianship, 34 (2), 101-120.
March, J. G. ve Simon, H. (1975), Örgütler, (çev. Ö. Bozkurt-O. Onaran), TODAİE Yayınları, Ankara.
Memduhoğlu, H. B. ve Akyürek, O. (2014). Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin görüşlerine göre anaokullarında farklılıkların yönetimi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1).175-189.
Memduhoğlu, H. B. (2011). Liselerde farklılıkların yönetimi: bireysel tutumlar, örgütsel değerler ve yönetsel politikalar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 37-53.
Memduhoğlu, H. B. (2010) Farklılıkların yönetimi: Yönetimde yeni yaklaşımlar (Edt: H.B. Memduhoğlu & K. Yılmaz). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. ss.199-228.
Memduhoğlu, H. B. (2008). Ulusal, küresel ve örgütsel bağlamda farklılıkları yönetme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Memduhoğlu, H. B. (2007). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre Türkiye’de kamu liselerinde farklılıkların yönetimi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Muter, Ş. (1999). Endüstri ilişkilerinde kültürel etkenler ve sendikaların yeni rolü. http://www.tisk.org.tr/isvederg/temm2000/endustr.htm adresinden erişildi.
Northouse, P. G. (2007). Leadership theory and practice. (3rd ed.) Thousand Oak, London, New Delhe, Sage Publications, Inc.
Önk, M. (2015). İlköğretim kurumu yöneticilerin liderlik tarzları ile çatışmayı yönetme stratejileri arasındaki ilişki (Ankara ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Özan, M. B. ve Polat, M. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin farklılıkların yönetimine yönelik algıları (Muş İli Örneği), E-International Journal of Educational Research, 4(4), 55-77.
Özbilgin, M. (2005). Global Diversity Management, An Evidence-Based Approach. Palgrave Macmillan. New York:
Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of Conflict Management, 13(3), 206-235.
Rahim, M. A. (1992). Managing conflict in organizations. Praeger: Connecticut.
Sonnenschein, W. (1997). The diversity toolkit: how you can build and benefit from a diverse workforce. New York: McGrawHill Companies.
Sungur, D. (2008). Eskişehir ili Yenikent eğitim bölgesi ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin çatışma yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları. Yayımlanmamış yükseklisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Sürgevil, O. ve Budak, G. (2008).İşletmelerin Farklılıkların Yönetimi Anlayışına Yaklaşım Tarzlarının Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 10 (4), 65-96.
Steger, M., Erwee, R., (2001). Managing diversity in the public sector: A case study of a small city council. International Journal Of Organisational Behaviour, 4(1), 77-95.
Tarakçı, A. U. (2009). Türk özel sektör yöneticilerinin çatışmaları çözmede kullandıkları stillerve bu stillerin öz yeterlilik algılamasıyla ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Thomas, R. R. (1990). From affirmative action to affirming diversity. Harvard Business Review. Volume: 68.
Tokat, S. (1999), Örgütlerde Çatışma ve Çatışmanın Yönetimi, Dumlııpınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s.1, ss.23-40.
Türkel, A. U. (2000). Toplam kalite bağlamında grup dinamiği ve çatışma yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Uzunçarşılı, Ü., Soydaş U. A. (2007). Farklılıkların yönetimi ve cinsiyet ayrımcılığı: iş dünyasında kadın olmak. İşgücünde farklılıkların yönetimi, (Editör: Dereli, B). İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
Varol, M. (1990), Örgütlerde gruplar ve örgütsel çatışma üzerine notlar, Erişim: 13.03.2017, http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/pdf/45/1/muharremvarol.pdf
Verma, V, K. (1998). Conflıct Management, The Project Management Institute Project Management Handbook, (Ed: Jeffrey Pinto). Erişim: 20.03.2017. http://www.iei.liu.se/pie/teio12/allmanna_filer/1.171778/conflManagementVerma.pdf
Yağcıoğlu, B. D. (1997). Örgütlerde çatışma düzeyleri ve çatışmanın ele alınış stilleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
Yaman, E., ve Türker, S. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin çatışma y ö n e t i m stratejileri v e öfke ifade düzeyleri arasındaki i l i ş k i . Akademik Bakış Dergisi, 23, 1-12.
Yukl, G. (1989). Managerial leadership: A review of theory and research. Journal of Management, 15(2), 251-289.