ÖĞRETMEN ADAYLARIN KİTAP OKUMA TUTUM VE KONUŞMA ÖZ YETERLİK ALGILARI
Okuma ve konuşma becerileri toplum hayatında oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Okumak, insanın yeni fikirler ortaya çıkarmasına yardımcı olur, anlama ve muhakeme becerilerini geliştirir. Bu sebeple okuma becerisi bir alışkanlık haline gelmelidir. Konuşma becerisi toplum olarak yaşayabilmenin en büyük gerekliliğidir. Çünkü insanlar arası ilişkiler konuşma ile sağlanmaktadır. Söz konusu iki beceri de toplum hayatının belirleyicilerindendir. Bu çalışmanın amacı, gelecek nesilleri yetiştirecek olan öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının ve konuşma öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesini ayrıca kitap okuma alışkanlığı tutumları ile konuşma öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin tespit edilmesidir. Çalışmada tarama modeli kullanılmış olup, örneklemi Ordu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan 1.sınıf Fen Bilgisi, İlköğretim Matematik, Okul Öncesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Sınıf, Türkçe öğretmeni adayı 205 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanması amacıyla “Öğretmen Adaylarına Yönelik Konuşma Öz Yeterlik Ölçeği” ve “Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis H-Testi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları ve konuşma öz yeterlik algıları cinsiyete ve öğrenim görülen bölüme göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca okuma alışkanlığı tutumu ve konuşma öz yeterliği algıları arasında pozitif bir ilişki olduğu görülmektedir.
READING ATTITUDE AND SPEECH SELF-EFFICACY PERCEPTIONS OF PROSPECTIVE TEACHERS
Reading and speaking skills are very important in society. Reading helps people develop new ideas, improves understanding and reasoning skills. For this reason, reading skills should become a habit. Speaking skill is the greatest necessity of living as a society. Because interpersonal relationships are provided by conversation. Both skills are the determinants of community life. The aim of this study is to examine the attitudes of prospective teachers who will train future generations to reading habits and speech self-efficacy perceptions according to various variables, and also to determine the relationship between reading attitudes and speech self-efficacy perceptions. The survey model is used in the study and the sample is composed of 205 students from 1st grade Science, Primary School Mathematics, Pre-School, Guidance and Psychological Counseling, Primary School, Turkish Teacher Education students studying at Ordu University Faculty of Education. "Speech Self- Efficacy Scale for Teacher Candidates" and "Attitude Scale for Teacher Candidate's Reading Habits" were used to collect the data. Descriptive statistics, for independent groups; t-test, one way analysis of variance, Mann Whitney U Test, Kruskal Wallis H-Test and Pearson Moments Multiplication Correlation technique were used in the analysis of the data. As a result of the study, it was determined that prospective teachers' attitudes towards reading habits and speaking self - efficacy perceptions showed statistically significant differences according to gender and education department. There is also a positive relationship between reading habit attitude and speech self-efficacy perceptions.
___
- Akın, E. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının konuşma öz yeterliliklerinin çeşitli değişkenler
açısından incelenmesi Siirt Üniversitesi Örneği. Route Educational and Social Science
Journal, 3(1), 75-90.
- Arı, E. ve Demir, M. K. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma
alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128.
- Arslan, A. (2013). Okuma Becerisi ile İlgili Makalelerde Cinsiyet değişkeni. Uluslararsı Türkçe
Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2) 251-265.
- Arslan, Y., Çelik, Z. ve Çelik, E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik
tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 113-
124.
- Aslantürk, E. ve Saracaloğlu, A. S. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının
Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 11(1), 155–176.
- Aykaç, M. ve Çetinkaya, G. (2013). Yaratıcı drama etkinliklerinin Türkçe öğretmen adaylarının
konuşma becerilerine etkisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/9 Summer 2013, p. 671-682, ISSN:
1308-2140, www.turkishstudies.net, ANKARA-TURKEY.
- Başaran, M. ve Erdem, İ. (2009). Öğretmen Adaylarının Güzel Konuşma Becerisi İle İlgili Görüşleri
Üzerine Bir Araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-754.
- Batur, Z., Gülveren, H. ve Bek, H. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir
Araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
2010(5).
- Biçer, A. ve Ercan, Z. G. (2017). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlığını Etkileyen
Faktörlerin İncelenmesi (Trakya Üniversitesi Örneği). Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 7(1), 42-55.
- Bozpolat, E. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının
değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Zeitschrift für die Welt
der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 411-428.
- Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin
belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 567-576.
- Çiftçi, S., ve Taşkaya, S. M.(2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öz Yeterlik ve İletişim Becerileri
Arasındaki İlişki. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 921-928.
- Demir, S. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Tutum Ve Alışkanlıkları Üzerine Bir
Değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(4).
- Demir, T. (2009). İlköğretim II. Kademe Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir
Araştırma (Gazi Üniversitesi Örneği). Turkish Studies - International Periodical For the
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/3, s.717-745, ISSN:
1308-2140, www.turkishstudies.net, ANKARA-TURKEY.
- Dilekmen, M., Başçı, Z. ve Bektaş, F. (2008). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Becerileri.
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 223-231.
- Dökmen, Ü. (1994). Okuma becerisi, ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko-sosyal bir araştırma. Milli
Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Durmuş, E. ve Baş, K. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına
İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
Cilt 16, (USBES Özel Sayı II), 1240-1254.
- Er, O. ve Demir, Ö. (2013). Konuşma becerisinin Türkçe öğretmenleri tarafından kullanılabilirliğine
ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies -
International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,
Volume 8/1 Winter 2013, p.1417-1436, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net,
ANKARA-TURKEY.
- Esgin, A. ve Karadağ, O. (2000). Üniversite öğrencilerinde okuma alışkanlığı. Popüler Bilim Dergisi.
82, 19–23.
- İşcan, A., Karagöz, B. ve Almalı, M. (2017). Öğretmen Adaylarının Sözlü Anlatım Dersine ve Sözlü
Anlatıma Yönelik Tutumları Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri
Dergisi, (8), 42-63.
- Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Katrancı, M. (2014). Öğretmen Adaylarının Konuşma Becerisine Yönelik Öz Yeterlik Algıları.
Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 174-195.
- Katrancı, M. ve Melanlıoğlu, D. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma öz yeterlik ölçeği:
eçerlik ve güvenilirlik çalışması. International Journal of Social Science, 6(6), 651-665.
- Kılcıgil, E., Bilir, P., Özdinç, Ö., Eroğlu, K. ve Eroğlu, B. (2009). İki farklı üniversitenin beden
eğitimi ve spor yüksekokulu Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin
değerlendirilmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 19-28.
- Koçak, B., Çermik, F., Polat, S. ve Şahin, N. (2016). Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma
Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat
Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 395-411.
- Koçak, B., Kurtlu, Y., Ulaş, H. ve Epçaçan, C. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Eleştirel
Düşünme Düzeyleri ve Okumaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. EKEV Akademi
Dergisi, 61, 211-228.
- Kurudayıoğlu, M. (2013). Konuşma Eğitimi. İstanbul: Kriter Yayınları.
- Maden, S. (2011). Rol kartlarının konuşma eğitimindeki başarı ve tutum üzerine etkisi. Çankırı
Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 23-38.
- MEB. (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme
Genel Müdürlüğü.
- Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının sözlü ve yazılı anlatım becerilerine ilişkin öz yeterlik algıları.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 18-42.
- Ortaş,
İ.
(2011).
Okuma
Alışkanlığı
Nasıl
http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/ibrahim_ortas_okuma_aliskanliği.pdf
09.04.2018 tarihinde ulaşılmıştır.
Kazandırılır.
adresinden
- Özdemir, O., Özdemir, M. ve Kaya, B. (2015). Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma
Alışkanlıklarının İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 219-233.
- Özerbaş, M. A., Bulut, M. ve Usta, E. (2007). Öğretmen adaylarının algıladıkları iletişim becerisi
düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi
(KEFAD), (8/1), 123-135.
- Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N. ve Serin, O., (2003). Üniversite Öğrencilerinin Okuma İlgileri ve
Okuma Alışkanlıklarım Etkileyen Faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi. 4(12), 149-158.
- Saracaloğlu, A. S.,Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen Adaylarının İletişim ve
Problem Çözme Becerileri ile Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 167-185.
- Susar-Kırmızı, F. (2012). Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeği:
geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies - International Periodical For The
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/3, Summer 2012, p. 2353-
2366, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, ANKARA-TURKEY.
- Taş, U. E., Arıcı, Ö., Ozarkan, H. B. ve Özgürlük, B. (2016). PISA 2015 Ulusal Raporu. Ankara:
Milli Eğitim Bakanlığı.
- Temizkan, M. (2009). Metin türlerine göre okuma eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2017). Konuşma eğitimi sözlü anlatım. Ankara: Pegem
Akademi.
- Temizkan, M. ve Sallabaş, M. E. (2009). Öğretmen adaylarının okuma ve yazmaya yönelik
tutumlarının karşılaştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 155-176.
- Yangil, M. K. (2017). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıklarının
Değerlendirilmesi. Kesit Akademik Dergisi, 3(1), 218-229.
- Yelok, V. S. ve Sallabaş, M. E. (2009). Öğretmen Adaylarının Sözlü Anlatım Dersine ve Sözlü
Anlatıma Olan Tutumlarının Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 581-
606.
- Yılmaz, İ. ve Çimen, Z. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının iletişim beceri düzeyleri. Atatürk
Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 3- 14.
- Yin, R. K. (2011). Qualitative Research from Start to Finish. New York: Guilford Press.
- Zıllıoğlu, M. (1996). İletişim Nedir? İstanbul: Cem Yayınevi.