Ninnilere bağlam merkezli bir yaklaşım

Anonim halk şiiri türlerinden biri olan Türk halk ninnilerinin, ayrı bir nazım türü olarak ele alınmasını sağlayan en büyük faktörlerden biri, kadınlar tarafından icra ediliyor olmasıdır. Dış ve içyapı özellikleri, icra bağlamları kadın tarafından şekillendirilen ninnilerin, türsel nitelikleri bu sayede ortaya çıkmaktadır. Ninnilerin de diğer sözlü türler gibi yaratıldıkları sosyo-kültürel ortamlardan bağımsız düşünülmesi mümkün olmadığından bu çalışma daha ziyade, Türk halk ninnilerin kadın cinsiyetinden nasıl etkilendiğini irdelemeye yöneliktir. Ninnilerin anlamlandırılmasında kadının toplumsal cinsiyet rolünde ortaya çıkan değişimleri ve annenin ataerkil yaşam biçimi içinde kendini dile getiriş biçimini görmek zorunludur. Bu amaçla ninniler, sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamlarında ayrı ayrı değerlendirilecek; ninnilerde kadının icrasını etkileyen dolayısıyla da ninnilerin türsel niteliklerini belirleyen oluşumlar üzerinde durulacaktır. Sözlü kültürde dilden dile geleneksel kalıplarla birlikte aktarılan ninnilerin yazılı ve elektronik kültür ortamlarında aldıkları yeni biçimler üzerinde durulacak; ninni kitaplarının, kaset ve CD’lerinin ninni icrasına etkisi incelenecektir. Böylelikle Türk halk ninnilerinin farklı iletişim ortamlarında uğradıkları yapısal, tematik ve fonksiyonel farklılaşmalar değerlendirilecektir.

Context oriented approach to lullabies

Turkish folk lullabies which is one of the types of anonymous folk poetry in Turkish folk lullabies, to be addressed as a separate type of verse is one of the biggest factors is being performed by women . External and internal structural features and execution contexts of lullabies defined by women, , so that the features of a lullaby occur as genres. In this article, how to female gender influenced the Turkish folk lullabies, within the changing structure of the Turkish socio-cultural. Because lullabies which is created in socio-cultural environments is impossible to be considered independently. Moreover, analysing lullabies within changes the social sex role of women , to understand how mother describe her self in the patriarchal life. Lullabies will be evaluated separately in oral, written and electronic cultural environments. The factors what is affecting women performance and lullabies as a genre is determined.It will be focused on new forms of lullabies, wich have traditional patterns; lullaby books, tapes and CDs will be analysed the impact of the execution of lullabies.Thus, different communication environments experienced by Turkish folk lullabies, structural, thematic and functional differentiation will be evaluated.

___

  • ONG Walter J., Sözlü ve Yazılı Kültür, çev. Sema Postacıoğlu Banon, İstanbul, Metis Yayınları, 1999
  • KANDİYOTİ Deniz, Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar, çev. Aksu Bora vd. İstanbul, Metis Yayınları, 2007
  • NİRUN Nihat, Sosyal Dinamik Bünye Analizi, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, 1991
  • ÇELEBİOĞLU Amil, Türk Ninniler Hazinesi, İstanbul, Kitapevi Yayınları, 1995
  • ÇOBANOĞLU Özkul, Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara, Akçağ Yayınları , 2000
  • KOZ M. Sabri, Her Güne Bir Ninni, İstanbul; Yapı Kredi Yayınları, 2005
  • İMANÇER Dilek, “Feminizm ve Yeni Yönelimler”, Doğu- Batı, Ankara, Doğu- Batı Yayınları, cilt.19, 2002
  • ORTAYLI İlber, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul, Hil Yayınları, 1995
  • DOĞAN İrfan, İletişimi Anlamak, Ankara, Pozitif Matbaacılık, 2005
  • ÖZDEMİR Nebi, Medya Kültür ve Edebiyat, Ankara, Geleneksel Yayıncılık, 2008.
  • Kaynak Kişi 1. Ayşe Diker 35 Çiftçi, Marmaris 2 kız çocuk
  • Kaynak Kişi 2. Gülnaz Bulut 37 Ev hanımı Ankara 2 kız çocuk
  • Kaynak Kişi 3. Binnaz Uygun 63 Ev hanımı Aydın 2 kız 3 erkek torun
  • Kaynak Kişi 4. Tülay Yavaş 39 Muhasebeci Ankara-Polatlı 2 kız çocuk
  • Kaynak Kişi 5. Selda Şahin 36 Öğretmen İzmir 1 erkek çocuk.