NEŞET ERTAŞ TÜRKÜLERİNİN CÜMLE YAPISI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yeni Türk Dili alanının önemli bir kısmını da sentaks ( söz dizimi ) konusu oluşturmaktadır. Sentaktik incelemenin bir alt bölümü olan yapısal inceleme, cümlelerin kurulumunda ne tür cümle yapılarının kullanıldığını tespit etmeye yarayan önemli bir başlıktır. Bu bağlamda manzum eserler üzerinde yapılmış fazla çalışma bulunmamaktadır. Tüm bu belirtkeler ışığında, Türk Dili ve Edebiyatı alanında Neşet ERTAŞ ve onun eserlerinde kullandığı cümlelerin yapısal incelenişi konusunda bir çalışma yapılmamış olması bu çalışmanın hem amacını hem de ortaya çıkış kaynağını ortaya koymaktadır. Erol Parlak’ın “Garip Bülbül - Neşet Ertaş” adlı eseri çalışmamızın temel kaynağını oluşturmaktadır. İncelememiz üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Neşet Ertaş’ın hayatı, edebi kişiliği, yaptığı çalışmalarla ilgili bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde yapısal açıdan cümle çeşitleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde sanatçının tüm şiirleri derlenmiş, alfabetik sıralamayla sıralanmış ve içeriğindeki cümleler incelenmiştir. Araştırmanın bu bölümünde çalışmadaki sayfa yoğunluğunu artırmamak için on eser üzerinden uygulanan inceleme modeli gösterilmiştir. İnceleme modeli olarak; şiir üzerinde çalışma yapıldığı için manzum yapılar kurallı düz cümleler haline getirilmiş ve orijinal eserdeki dize sırasına göre sıralamaları ve sayfa numaraları parantez içerisinde belirtilmiştir. Sıralama yapılan cümleler ögelerine ayrılıp cümle yapıları irdelenip tespiti yapılmıştır. Tekrar eden cümleler değerlendirmeye alınmamıştır. Her bir şiirin sonunda saptanan rakamsal veriler yer almaktadır. Sonuç kısmında, incelenen bu cümlelerin genel yapısı hakkında saptanan bilgiler verilerek inceleme tamamlanmıştır.

EXAMINATION OF NEŞET ERTAŞ TURKUS IN TERMS OF SENTENCE STRUCTURE

A significant part of the New Turkish Language area is also the subject of syntax (syntax). Structural analysis, a subdivision of the syntactic study, is an important topic for determining what kinds of sentence structures are used in the construction of sentences. In this context, there are not many studies on verse works. In the light of all these indicators, the study of Neset ERTAŞ in the field of Turkish Language and Literature and the censuses he used in his works has not been done yet. This research reveals both its purpose and its origins. Erol PARLAK's "Garip Bülbül - Neşet Ertaş" is the basic resource of our work. Our research consists of three parts. In the first part Neşet Ertaş's life, literary personality and information about his studies are given. In the second part, the sentence types are explained in structural terms. In the third chapter, all the poems of the artist are compiled, sorted in alphabetical order and their sentences are analyzed. In this part of the study, the study model, which is applied on ten works, is shown in order not to increase the page density in the study. As an examination model; As poetry has been studied, verse forms have been converted into regular sentences, and the sequence and the page numbers according to the order of the strings in the original work are indicated in parentheses. The sentence structures were analyzed and determined. The odd-numbered statements were not evaluated. At the end of each poem is the numerical data set. In the conclusion section, the information about the general structure of these sentences examined was given and the examination was completed.

___

  • Akman H. (2006). Gönül Dağında Bir Garip “Neşet Ertaş”, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Aktan B. (2009). Türkiye Türkçesinin Söz Dizimi, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Atabay N.,ÖZEL S., ÇAM A. (1981). Türkiye Türkçesinin Sözdizimi, Ankara: TDK Yayınları.
  • Banguoğlu T. (1990). Türkçenin Grameri, Ankara: TDK Yayınları.
  • Bilgegil M.K. (2008). Türkçe Dilbilgisi, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
  • Bozkurt A. (1985). Bozkırın Tezenesi Belgeseli, Ankara: TRT Devamlılık Stüdyoları Arşivi.
  • Delice H.İ. (2012). Türkçe Sözdizimi, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • Deny J. (1941), Türk Dili Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Dizdaroğlu H. (1974). Tümce Bilgisi, Ankara: TDK Yayınları.
  • Ediskun H. (1992). Türk Dilbilgisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Ergin M. (1998). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınları.
  • Gaddar Z. (2017), “Irk Bitig’in Söz Dizimi Özellikleri”, Eurasian Conference on Laguage&SocialSciences, Antalya; ECLS Bildiriler Kitabı, 24-31.
  • Gencan T. N. (2001). Dilbilgisi, Ankara: Ayraç Yayınevi.
  • Gülensoy T. (2000). Türkçe El Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Karahan L. (2000), “Yapı Bakımından Cümle Sınıflandırmaları Üzerine”, Türk Dili, Ankara: TDK Yayınları.
  • Karahan L. (2012). Türkçede Söz Dizimi, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Korkmaz Z. (2010), Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
  • Özcan Ö. (2001). Neşet Ertaş Yaşamı ve Bütün Türküleri, İstanbul: Simurg Yayıncılık.
  • Parlak E. (2013). Garip Bülbül Neşet Ertaş Hayatı – Sanatı – Eserleri, İstanbul: Demos Yayınları.