Molla Velî’nin Vefât-ı Nebî’si

Dini türler arasında özellikle, Hz. Muhammed ile ilgili olan türlere daha çok ilgi gösterilmiştir. Onun hayatı kişiliği, hadisleri, gazaları ve mucizeleri Türk şairleri için tükenmez bir ilham kaynağı olmuştur. Hz. Muhammed’in vefatı ile ilgili olayların anlatıldığı eserlere Vefât-ı Nebî ismi verilir. Vefât-ı Nebî’ler genellikle, peygamberin hayatının anlatıldığı eserlerin, özellikle ‘mevlid’lerin veya bazı dini konulu eserlerin içinde ayrı bir bölüm olarak karşımıza çıkar. Çalışmaya konu olan eser, Molla Veli adına kayıtlı olan bir Vefât-ı Nebî’dir. Eser, Eski Anadolu Türkçesi’nin karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Türk edebiyatındaki pek çok şair gibi Molla Veli de Süleyman Çelebi’nin mevlidinden etkilenmiştir. Kullanılan kelime kadrosu ve ifade tarzı, dönemle ilgili yapılacak çalışmalara kaynaklık edecek niteliktedir. Dini-destansı anlatım tarzıyla kaleme alınan Vefât-ı Nebî’de her ne kadar okuyucuyu bilgilendirme, aydınlatma kaygısı ön planda olsa da şairin yer yer edebi zevki yakaladığı görülmüştür.

Vefât-ı Nebî of Molla Velî

Among the religious works, the ones about Prophet Mohamed are much more paid attention. His life, personality, hadiths, holy wars, and his miracles have inspired Turkish poets. The works on Prophet Mohamed’s dead are called as Vefât-ı Nebî. Vefât-ı Nebî is generally included as a separate section in the works on Prophet’s life, especially in mawlids or in religious works. The work studied in this paper is a Vefât-ı Nebî recorded on behalf of Molla Veli. It has the characteristics of Old Anatolian Turkish Language. Like most of poets of Turkish literature, Molla Veli was also influenced by mawlid of Suleiman Çhelebi. The vocabulary index and way of speech has the quality of guidance for the works on its time period. In Vefât-ı Nebî written in religious-epic narrative style, even though the author’s aim of enlightening is dominant, it is also seen that he succeeded literary aesthetics from time to time.

PDF

___

ASLAN Namık, “Manzum Dinî Destanlar ve Kirdeci Ali‟ye Ait Olduğu Söylenen İki Destan Metni (Güvercin ve Geyik Destanları)”, Erciyes Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı 20/1, Kayseri 2006.
AVŞAR Ziya, “Gölge Avıyla Boşalan Bir Sadak: Mahallîleşme”, Turkish Studies- Edebiyatımızda Mahallileşme ve Türkî-i Basit Özel Sayısı, (Summer 2009)
BALDEMİR İsa (1996). Vefât-ı Nebi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
COŞAN Esad, “İslâmî Türk Edebiyatında Ukkâşe Hikâyesi”, A.Ü.İ.F. Dergisi, , C.26, Ankara 1983.
ÇELEBİOĞLU Âmil, “Türk Edebiyatında Manzum Dinî Eserler”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul 1998.
DEMİR Necati ve ERDEM M.Dursun, Hz. Ali Cenkleri, Destan Yayınları, C.1, Ankara 2007.
GÜLER Fatma Turhal (1996). Şeyyâd Hamza’nın Vefât-ı Hazret-i Muhammed Aleyhi‟s-selam Adlı Mesnevisi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
KAPLAN Mahmut, Klasik Türk Şiirinde Hz. Muhammed, Etkileşim Yayınları, İstanbul 2010
KARAMAN Hayrettin vd, http://www.diyanet.gov.tr, Türkiye Diyanet Vakfı Kur‟an-ı Kerim Meali (07.03.2012)
KÖKSAL M.Fatih, Mevlid-nâme, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2011.
KUT Günay, Sehi Bey-Heş Behişt, Harvard 1978.
LEVEND Agâh Sırrı, Ümmet Çağı Türk Edebiyatı, Ankara 1962.
ÖZCAN Hüseyin, Hâvernâme, Horasan Yayınları, İstanbul 2008.
PEKOLCAY Neclâ, İslâmî Türk Edebiyatı, Kitabevi Yayınları, İstanbul 1996.
ŞENTÜRK Ahmet Atilla, XVI. Asra Kadar Anadolu Sahası Mesnevilerinde Edebi Tasvirler, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2002
TİMURTAŞ Faruk Kadri, Mevlid (Vesîlet-ün-Necât) , Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1970.
YENİTERZİ Emine, Divan Şiirinde Na't, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1993.