MEZUNİYET AŞAMASINA GELMİŞ REHBER VE PSİKOLOJİK DANIŞMAN ADAYLARININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMLERİ

Bu çalışmanın amacı; mezuniyet aşamasına gelmiş rehberlik ve psikolojik danışman adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerini ilgili literatürün belirlediği minimum kriterlere kıyasla inceleyip bazı değişkenler açısından değerlendirmektir. Yapılan bu çalışma 2017-2018 güz akademik döneminde yürütülmüş olup örneklemi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde özel bir üniversitenin Eğitim Fakültesinde mezuniyet aşamasına gelmiş son sınıf 104 Rehberlik ve Psikolojik Danışman adayından oluşmaktadır. Araştırmada Türk dil ve kültürüne adapte edilmiş olan ve eleştirel düşünme eğilimini yedi farklı boyutta ölçen ‘Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimi Envanteri’ kullanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, katılımcıların ölçülen eleştirel düşünme eğilimlerinde göze ilk çarpan bulgu gerçeği arama, sistematik düşünme ve meraklılık alt boyutlarına ilişkin hiç bir katılımcının yüksek kategorisine girememiş olmasıdır. Diğer yandan açık fikirlilik, analitik düşünme, eleştirel düşünme özgüven algısı ve yargı olgunluğu boyutlarında eğilimi yüksek olan katılımcı sayısının 12 kişiyi geçmemiş olması dikkat çekmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğunun eğilimlerinin orta kategorisine girdiğini ve diğer yandan analitik düşünme, meraklılık ve eleştirel düşünme özgüven algısı alt boyutlarında ise katılımcıların diğer boyutlara kıyasla daha yetersiz oldukları gözlemlenmiştir. Çalışmada gönüllük esasına bağlı olarak yer alan rehber ve psikolojik danışman adaylarının eleştirel düşünme eğilimine ilişkin genel performanslarının ise büyük oranla kuşkulu kategorisine girdiği, az miktarda bir katılımcının ise yeterli kategorisine girdikleri izlenmiştir. Katılımcıların eleştirel düşünme eğilimlerinin ölçülen tüm boyutlarda literatürün bir psikolojik danışman için belirlediği minimum ölçütlerin altında kaldığını göstermiştir. Gerçeği-arama, açık fikirlilik, analitik düşünme, sistematik düşünme, eleştirel düşünme özgüven algısı, yargı olgunluğu ve meraklılık boyutlarına ilişkin eğilimlerinin beklendik düzeyden düşük çıkmış olmasının sebepleri farklı boyutlarıyla tartışılmış ve literatür bağlamında değerlendirilerek bu çalışmanın tartışma ve sonuç kısmında yer almıştır.

CRITICAL THINKING DISPOSITIONS OF NEWLY GRADUATED GUIDANCE AND PSYCHOLOGICAL COUNSELORS

The aim of this research is to evaluate critical thinking these positions of already graduated counselors by means of comparing their performances regarding the minimum standards set by the related literature in terms of some important variables. The current research has been carried out in the fall semester of 2017-2018 academic year and has been established by 104 Counseling and Psychological Guidance students who are already graduated from a private university’s education faculty in Turkish Republic of Northern Cyprus. California Critical Thinking Disposition Inventory, which was adapted into Turkish language and culture, has been utilized to gather data from the participants. The first thing came into the view when the results were evaluated was that none of the participants fall into the high category in terms of truth-seeking, systematicity and curiosity subscales of the CCTDI. On the other hand, only 12 participants displayed high performances in open mindedness, analyticity, critical thinking self- confidence and maturity of judgment subscales of CCTDI. It was also observed that the majority of participants’ dispositions fell into medieval category and that their performances in analytic thinking, curiosity and critical thinking self confidence were more insufficient in comparison to other dimensions of critical thinking disposition. The general performances of the participants who were voluntarily participated in the current research were observed to be low in a greater percentage and only a small percent of participants’ performances were sufficiently high. The findings showed that the participants scored significantly lower in all scales of CCTDI in comparison to the standards set by the literature for a guidance and psychological counselor. The reasons behind the findings of this research were discussed and possible solutions with suggestions were provided in this report.

PDF

___

Akkök, F. ve Watts, T.G. (2004). Mesleki bilgi, rehberlik hizmetleri türkiye ülke raporu. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Aladağ, M. (2014). Psikolojik danışman eğitiminin farklı düzeylerinde bireyle psikolojik danışma uygulaması süpervizyonunda kritik olaylar. Ege Eğitim Dergisi, 2(15),428-475.
American Counseling Association (2014). ACA Code of ethics http://www.counseling.org
American Educational Research Association (AERA), American Psychological Association (APA), & National Council on Measurement in Education (NCME). (1999). Standards for educational and psychological testing. Washington, DC: Author.
Anastasi, A. ve Urbina, S. (1997). Psychological testing, USA, NY: Prentice-Hall.
Aslan, A.E. (2015). Psikolojik danışman eğitimine farklı bir bakış. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9-28.
Atıcı, M. ve Çam,S. (2013). Okullarda RPD uygulamaları dersine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39),106-119.
Ay, Ş. ve Akgöl, H. (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim, 1(2), 65-75.
Baş, G. (2011). Türkiye’de eğitim programlarında yapılandırmacılık: dün, bugün, yarın. Eğitişim Dergisi, 32.
Benesch, S. (1993). Critical thinking: A learning process for democracy. TESOL Quarterly, 27(3), 545-548.
Bilgin, M. (2000). Psikolojik danışma ve rehberlik eğitiminde çağdaşlaşma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 21-36.
Block, J.H. & Block, J. (1980). The role of ego-control and ego-resiliency in the organization of behavior. In W. A. Collins (Ed.), Development of Cognition, Affect, and Social Relation: The Minnesota Symposia on Child Psychology, Vol. 13. Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum.
Chomsky, N. (2011). Hopes and prospects. Chicago: Haymarket Books.
Dewey, J. (1910). How we think. Boston: D. C. Heath.
Doğan, S. (2000). Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberliğin Durumu ve Geleceğe İlişkin Yönelimler. Eğitim ve Bilim Dergisi, 25,(118),3-8.
Dost, M.T. ve Keklik, İ. (2012). Alanda Çalışanların Gözünden Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanının sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23),389- 407.
Egan, G. (2011). Psikolojik Danışma Becerileri. (Çev. Ö. Yüksel). İstanbul: Kaknüs.
Eldeleklioğlu, J. (1999). Karar stratejileri ile ana baba tutumları arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11), 7-13.
Ennis, R. H. (1993). Critical thinking assessment. Theory into Practice, 32(3), 179 186.
Ennis, R.H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educational Leadership, 42, 44-48.
Ernst, J. A. ve Monroe, M. (2006). The effects of environment-based education on students’ critical thinking skills and disposition toward critical thinking. Environmental Education Research, 12, 429-443.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. Millbrae, CA: California Academic Press.
Facione, P. A. ve Facione, N. C. (1992). The California critical thinking disposition inventory. Millbrae, CA: California Academic Press
Facione, P. A., Facione, N. C. ve Giancarlo, C. A. (1997). The motivation to think in working and learning. In E. Jones (Ed.), Preparing competent college graduates: Setting new and higher expectations for student learning (pp. 67 79). San Francisco, CA: Jossey-Bass Publishers.
Facione, P. A., Facione, N. C. ve Giancarlo, C. A. (2000).The disposition toward critical thinking: Its character, measurement, and relationship to critical thinking skill. Informal Logic, 20(1), 61-84.
Facione, P. A., Giancarlo, C. A., & Facione, N. C. (1995). The disposition toward critical thinking. Journal of General Education, 44(1), 1-25. Feenberg, A. (1991). Critical Theory of Technology. Oxford: Oxford University Press.
Felt, U. (2007). Taking European Knowledge Society Seriously. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities. Online at http://cps.fns.uniba.sk/veda/files/european-knowledge-society_en.pdf
Feltham, C. (2010). Critical thinking in counceling and psychotherapy. California: Sage Publications.
Freire, P. (1974). Education for critical consciousness. New York: Continuum.
Gibson, R.L. ve Mitcell, M.H. (1990). Introduction to counseling and guidance (6. Ed.). New York: MacMillian Publ. Comp.
Giroux, H. (1992). Border crossing. New York: Routledge.
Giroux, H. ve Kincheloe, J. L. (1992). Border crossing: Cultural workers and the politics of eduaction. Journal of Education, 174(1), 130-135.
Grosser, M. M., & Lombard, B. J. J. (2008). The relationship between culture and the development of critical thinking abilities of prospective teachers. Teaching and Teacher Education, 20, 1364-1375
Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve eleştirel düşünme öğretimine dair bazı yanılgılar. Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, 7(1),57-74.
Hackney, H. ve Cormier, S. (2008). Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri. Psikolojik yardım süreci el kitabı. (Çev. T. Ergene ve S. Aydemir- Sevim) Ankara: Mentis.
İskifoğlu, G. (2014). Cross- cultural equivalency of the California critical thinking disposition inventory. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(1),159-178.
İskifoğlu, G., ve Ağazade, A. S. (2013). Translation and validation of a Turkish version of the California Critical Thinking Disposition Inventory. Socail Behavior and Personality, 41(2), 187-196.
Jacobs, J. (2013). As education declines, so does civic culture: Graduates show little ability to reason, write clearly, and critique other points of view. The Wall Street Journal, p. A15.
Johnson, L. E. ve Reiman, A. J. (2007). Beginning teacher disposition: Examining the moral/ethical domain. Teaching and Teacher Education, 23, 676-687.
Korkut, F. (2007). Psikolojik danışmanların mesleki rehberlik ve psikolojik danışmanlık ile ilgili düşünceleri ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 187-97.
Lewin, K. (1935). A Dynamic Theory of Personality: Selected Papers. New York: McGraw-Hill.
Mallik, A. (2004). Technology and security in the 21st century: A demand-side perspective. U.S. NY: Oxford University Press.
McBridge, R. E., Xiang, P., & Wittenburg, D. (2002). Dispositions toward critical thinking: The preservice teachers’ perspective. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8(1), 29-40
Niles, S. G. ve Bowlsbey, J. H. (2013). 21. Yüzyılda Kariyer Gelişimi Müdahaleleri, (Çev. F. Korkut Owen), Ankara: Nobel.
Owen, F. K., Acar, T., Avcı, Ö. H., ve Kızıldağ, S. (2011). Psikolojik danışma ve rehberlik programlarının mezunlar tarafından değerlendirilmesi. Ankara: Pegem Akademi
Owen, F., Dost, M.T., Bugay A. ve Owen D.W. (2014). Psikolojik danışman eğitiminde mesleğe ilişkin kişisel eğilimler. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 300-317.
Owen, F.K. ve Owen, D.W. (2008). Okul psikolojik danışmanlarının rol ve işlevleri: yöneticiler ve psikolojik danışmanların görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1),207-221.
Pamuk, M. (2012). Psikolojik danışmanların psikolojik danışma uygulamalarına ve uygulamalarda kendi yeterliklerine ilişkin algıları. Yüksek Lisans Tezi.
Paul, R. ve Elder, L. (2008). The miniature guide to critical thinking concepts and tools. Foundation for Critical Thinking.
Pişkin, M. (2006). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin dünü, bugünü ve yarını.
Popper, K. (1935). The logic of scientific discovery (J. Freed & L. Freed, Trans.). London: Routledge.
Sclove, R. (2010). Reinventing technology assessment: A 21st century model. Washington, D.C. Woodrow Wilson.
Seferoğlu, S.S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30,193-200.
The American Philosophical Association Delphi Report. (1990). Critical Thinking: A statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment and Instruction. ERIC Doc. NO.: ED 315 423.
Tiryaki, M.G. (1997). Üniversite Öğrencilerinin Karar Verme Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı (yayımlanmamış).
Tümkaya, S. ve Aybek, B. (2008). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin sosyo- demografik özellikler açısından incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2),387-402.
Yeşilyaprak, B. (2009). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanının geleceği: Yeni açılımlar ve öngörüler. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(1),193-213.