MEHDİ, MESİH, KUTUP VE ABDAL İNANÇLARINA ELEŞTİREL YAKLAŞIM

Mehdi, mesih, kutup, abdal gibi kavramların halk arasında yayılması, aslında dindışı bir projenin yürütülmesi ile yakından ilgilidir. Projeyi yürütecek kişiye kısaca kutsal üstat adını verebiliriz. Kutsal üstat, kimi zaman tanrı rolüne, kimi zaman tanrının alt kategorisine büründürülmüş, olağanüstü güçler taşıyan, yerine göre gaybî konuları bilen bir lider konumundadır. Bu liderin etrafındaki kişilere, projeyle bağlantılı roller verilebilmektedir. Bir kişiyi kutsal üstat konumuna taşıyabilmek için, halka hurafelere dayalı bilgiler öğretilmekte ve bu bilgilerin peygamber ya da vahiy kökenli olduğu yönünde deliller sergilenmektedir. Makalemizde bu delillerin ve proje yürütücüsü kutsal üstadın asılsızlığını, bu alanda sağlam vahye dayalı bir bilginin bulunmadığını anlatmaya çalıştık. Örgütle ilişiği olmayan kişiler kutsal üstat ilan edilmişse bu üstatlardan örgütle bağımlı olanlarını hakiki diğerlerini sahte ilan ederek kendi hurafelerine yer açmaya çalışan kişilerin hatta akademisyenlerin bulunmuş olması vahametin hangi düzeyine gelindiğinin göstergesidir. Babadan oğula geçen Hz. Muhammed'le ilgili maneviyat vardır deyip kutsal üstatlarına pay çıkarmaya çalışanlar muhalif kutsal üstatlara maneviyattan pay kaptırmayıp onları sahte ilan etmektedirler. Maneviyatın babadan oğula intikali bağlamında hakiki varis-i Muhammedî olanların Hz. Peygamberle görüşmeleri mümkündür iddiası bir hurafe olup bu hurafeye sahip çıkanlar FETÖ'nün kalkış noktasına zemin hazırlamışlardır. Eğer bunu doğru kabul edecek olursak Hz. Nuh'un isyankâr oğlunu hangi kategoriye dâhil edeceğiz? "Mehdi", "Mesih", "Kutup" "Abdal", zannî haberler batağı üzerine inşa edilmiş kavramlardır. Kısaca makalemiz bu tür kavramlar üzerinden din sömürüsü yapanların ve örgüt kuranların eleştirisine yönelik içerik taşımaktadır

A CRITICAL APPROACH TO THE BELIEFS OF THE MAHDI, CHRIST, QUTB AND ABDAL

The spread of concepts such as Mahdi, Messiah, Qutb, Abdal among the people is closely related to the fact that a secular project is being carried out. We can name the one who is going to run the project, “ the Holy Master”. The Holy Master is a leader with extraordinary powers, occasionally acting as God, sometimes subordinate to God. The people around this leader can be assigned to roles that are related to the project. In order to get a person to the position of a holy master, people are taught superstitions that are claimed to be teachings of the prophet or originated from divine revelation. In our work we tried to show baselessness of these so-called evidences and falsity of the holy master.If those who has no connection with the organisation has been announced as holy master, and masters who have a relation with the organisation declared as genuine and others fake, by those who try to make a room for their superstitions even some academics, this reveals how serious is the situation. Those who claim that there’s spirituality that is transferred from father to son and try to give a share to their masters and they declare other masters as fake. The claim that genuine successors of Muhammed can meet with the Prophet in person is a superstition and those who supports this superstition paved the way for FETÖ. If we accept this claim in which category shall we put rebellious son of the Prophet Noah? “Mahdi”, “Masih”, “Qutb”, “Abdal” are conceptions that build on suspicious information. Briefly, in this article, we’re criticising those who abuses the religion and establish organisations through these conceptions

___

  • Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî (ö. 1162/1749) (1352h). Keşfu’lHafâ, 2.baskı, Beyrut, I-II.
  • Ahmed B. Hanbel, eş-Şeybânî (ö.241) (1982). Müsnedü Ahmed b. Hanbel, Çağrı Yayınları, İstanbul, I-VI.
  • Ahmed Emin(ö.1374/1954) (1936). Duha'l-İslâm, 10.baskı, Mısır, I-III.
  • Akay, Hasan (1995). İslâmî Terimler Sözlüğü İTS, Genişletilmiş 2.baskı, İşaret Yayınları, İstanbul.
  • Ali el-Kârî, Ali b. Muhammed (ö.1014/ 1606) (ts.). Risâle-i Mehdi, Yrsz.
  • ÂSİ, Hasan (1994). et-Tasavvufü’l-İslâmî, 1.baskı, Beyrut.
  • Atay, Hüseyin (1997). Kur’an’a Göre Araştırmalar I-III, 2.baskı, Ankara.
  • Aytekin, Halil, (2013). “Şeytanın Yılı’nda Satanist Örgüt Ve Yeni Dünya Düzeni” Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Fall 2013, Vol. 8 Issue 10, s. 132.
  • Azîmâbâdî, Ebu't-Tayyib Muhammed Şemsü'l-Hak (ö.1911) (1969). 'Avnü'l-Ma'bûd Şerhu Sünen-i Ebî Dâvûd (Nşr. Abdurrahman Muhammed Osman), 2.baskı, Medine, I-XIV.
  • Bagavat Gita Hint Efsânesi (1995). çev. Sevda Çalışkan, 1.baskı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
  • Bağdâdî, Abdulkâhir b. Tâhir b. Muhammed (ö.429/1037) (1991). Mezhepler Arasındaki Farklar (el-Fark Beyne'l-Fırak), çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara.
  • Bedevî, Abdurrahman (1973). Mezâhibu’l-İslâmiyyîn, 1.baskı, Beyrut, I-II.
  • Berzencî, Allame Muhammed b. Resûl el-Hüseynî (ö.1103/1691) (1989). Kıyamet Alâmetleri el- İşâatü li Eşrâtıssâati, çev. Nâim Erdoğan, Pamuk Yayınları 6.baskı, İstanbul
  • Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâil (ö.256/870) (1296). El-Câmiu’s-Sahîh, Mısır, I-VIII.
  • Cami, Abdurrahman (898/1492) (1980). Nefehatü’l-Üns, çev. Lâmiî Çelebi, Marifet Yayınları, İstanbul.
  • Dânî, Ebû Amr Osman b. Said el- el-Mukri (ö.444/1052) (1995). es-Sünenü'l-Vâridetü fi'l-Fiteni ve Gavâilihâ ve's-Sâati ve Eşrâtihâ, nşr. el-Mubârekfûrî, Rızâullah b. Muhammed İdrîs, 1.baskı, Riyad, VI.
  • Ebû Dâvud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî (ö.275/888) (ts). es-Sünen, nşr. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, Mektebetü’l-Asriyye, I-IV, Beyrut.
  • Ebû Reyye, Mahmud(ö.1390/1970) (1988). Muhammedî Sünnetin Aydınlatılması, trc. Muharrem Tan, Yöneliş Yayınları, İstanbul.
  • Ebû Selim, Muhammed İbrahim (1981). el-Hareketü'l-Fikriyye fi'l-Mehdiyye, 2.baskı, Beyrut.
  • Ferid Vecdi, Muhammed Ferid b.Mustafa Vecdi (ö.1954) (1967). Dâiretü Maarifi'l-Kur'ân, Nşr.
  • Daru'l-Maarif, Beyrut, I-X.
  • Fığlalı, Ethem Rûhi (1986). Çağımızda İtikâdî İslâm Mezhepleri, 3.baskı, Selçuk Yayınları, Ankara.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi (1981).”Mesih ve Mehdi İnancı Üzerine”, AÜİFD, Ankara, XXV/179-210.
  • Güngör, Erol (1987). İslâm Tasavvufunun Meseleleri, Ötüken Neşriyat, 2.baskı, İstanbul.
  • Hakim en-Neysaburi (ö.405/1014) (ts.). el-Müstedrek, Nâşir: Mektebetü'n-Nasri'l-Hadîseti, Riyad, II-IV.
  • Harman, Ömer Faruk (1997). “Hz. İsâ”, İslâm’da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, İstanbul, II/423- 430.
  • Hatib El-Bağdadî (463/1071) (ts.). Tarihu’l-Bağdad, Beyrut, III.
  • Hatip, Abdü'l-Kerîm (1980). el-Mehdi'l-Muntazar vemen Yentezırûnehû, 1.baskı, Nşr. Daru'l-Fikri'lArabî, Abideyn.
  • Hitti, Philip K.(ö.1978) (1994).Tarihu'l-Arap, 9.baskı, Beyrut.
  • İbn Hacer, Ahmed Şihâbuddîn b.Hacer el-Heytemî (ö.974/1567) (ts.). el-Kavlü'l-Muhtasar fî Alâmâti'l-Mehdî'l-Muntazar, nşr. Mustafa Âşûr, Riyad.
  • İbn Haldun(ö.809/1406) (1989). Mukaddime, trc. : Zakir Kadiri Ugan, İstanbul, II.
  • İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b.Yezîd el-Kazvinî( ö.275/888) (1952-53). Sünen, I-II, Fuad Abdulbâki neşri, Mısır.
  • İlhan, Avni (1976). Mehdîlik, İzmir.
  • İlhan, Avni (1997). “İslâm'da Kurtarıcı İnancı”, İslâm'ın Bugünkü Meseleleri, Türk Yurdu Yayınları, Ankara.
  • İslâmî Bilgiler Ansiklopedisi (1981). Yayınlıyanlar: Ezel Erverdi, Ahmet Debbağoğlu, İsmail Kara, Dergah Yayınları, İstanbul, I.
  • İzmirli İsmail Hakkı(ö.1366/1946) (1341). Hakkın Zaferleri, İstanbul.
  • Kâdî Abdülcebbar (1966). Ebü'l-Hasan Abdülcebbar b. Ahmed, Tesbitu Delaili'n-Nübüvve, nşr. Abdülkerim Osman, Beyrut, I-II.
  • Kaya, Korhan (1997). Hint Mitolojisi Sözlüğü, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
  • Keşmirî, Muhammed Enverşah, el-Hindî(ö.1325/1907) (1982). Tasrîh bimâ Tevâtere fî Nüzûli'lMesîh (nşr. Abdulfettah Ebû Gudde), 4.baskı, Dâru's-Selâm, Kahire.
  • Kılavuz, Ahmet Saim (1997). “Sahih Âhâd Hadisin İtikatta Delil Olması Üzerine Değerlendirme”, Sünnetin Dindeki Yeri (Tartışmalı İlmî Toplantılar Dizisi), Ensar Neşriyat, İstanbul.
  • Kırbaşoğlu, M.Hayri (1997).İslâm Düşüncesinde Sünnet, 3.baskı, Ankara Okulu Yayınları, Ankara.
  • Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr (ö.671/1273) (1985). et-Tezkire fî Ahvâli'lMevtâ ve Umûri'l-Âhira, 1.baskı, Beyrut.
  • Küçük, Abdurrahman (1992). Dönmeler Tarihi, genişletilmiş 2.baskı, Ankara.
  • Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed İbn Muhammed (ö.333/945) (2004). Te'vîlâtü Ehli's-Sünne (thk. Fatma Yusuf el-Haymi), c. I-V, Menşuratü Mervan Rıdvan Daûbûl, 1.baskı, Beyrut.
  • Mâturîdî, Ebû Mansûr, (ts). Te'vîlâtü Ehli's-Sünne (Te'vîlatu'l-Kur'an), yazma, Raşid Ef. Ktp. No: 47.
  • Mehran, Muhammed Beyyumî (1995). el-İmâmetü ve Ehlü'l-Beyt, Beyrut, I.
  • Mervezî, Ebû Abdillah Nu'aym b.Hammad (ö.288/901) (1991). Kitâbu'l-Fiten (Tahkîk: Semir b.Emin ez-Züheyrî), 1.baskı, Kahire, I-II.
  • Muhsin Abdulhamit (1981). İslam’a Yönelen Yıkıcı Hareketler, çev. M. Saim Yeprem ve Hasan Güleç, 3.baskı, DİBY, Ankara.
  • Muttaki El-Hindî (1988). Alâeddin Ali el-Müttaki el-Hindî, Kitabu’l-Burhan fi Alâmeti’l-Mehdi Âhiri’z-Zaman, Thk. Casim b.Muhammed b. Mehlil el-Yâsin, Kuveyt, II.
  • Mübarekfurî, Ebu'l-Ali Muhammed Abdu'r-Rahman b. Abdu'r-Rahîm (1353/1935) (1965-1385).
  • Tuhfetü'l-Ahvezî bi Şerhi Câmii't-Tirmîzî, Nşr. Abdurrahman Muhammed Osman, 2.baskı, Kâhire.
  • Müslim, Ebu'l-Hüseyn Müslim b. el-Haccac (ö.261/875), (ts). Sahîhu Müslim, nşr. Muhammed Fuad Abdulbaki, Beyrut: Daru İhyai’t-Türasi’l-Arabi, I-V.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Ali b. Şuayb(ö.279/892) (1930). Sünenu Nesâî, Mısır, I-VIII.
  • Öz, Mustafa (1995). “İmâmiyye Şiasında Onikinci İmam ve Mehdi İnancı”, MÜİFD, İstanbul.
  • Öz, Mustafa (1995).İmâmiyye Şiasında Onikinci İmam ve Mehdi İnancı, MÜİFVY, İstanbul.
  • Özcan, Hanifi (1993). “Mâturîdîde Bilgi Problemi”, MÜİFD, İstanbul.
  • Parsâ, Muhammed (ö.791/1389) (1988). Tevhîde Giriş Faslu’l-Hıtâb li Vasli’l-Ahbâb, çev. Ali Hüsrevoğlu, Erkam Yayınları İstanbul.
  • Reşid Rızâ, Muhammed (1974). İslâmda Birlik ve Fıkıh Mezhepleri, çev. A.Hamdi Akseki, Notlar ekliyerek sadeleştiren: Hayreddin Karaman, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
  • Reşid Rızâ, Muhammed(ö.1354/1935) (1912-1928). Mecelletü'l-Menar, Mısır, I-XXVIII.
  • Sa'd Muhammed Hasan (1953). el-Mehdiyyetü fi'l-İslâm münzü Akdemü'l-Usûr hatta'l-Yevm, 1.baskı, Mısır.
  • Sarıkçıoğlu, Ekrem, (1997). Dinlerde Mehdi Tasavvurları, Sidre Yayınları, Samsun.
  • Sefârinî, Muhammed (ö.1188/1774) (1986). Ahvâlü Yevmi'l-Kıyâmeti ve Alâmetiha'l-Kübrâ, 2.baskı, Beyrut.
  • Sena, Cemil (1993). Hazreti Muhammed'in Felsefesi, 6.baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Serdaroğlu, Ahmet, (1968). “Mehdi Hakkında”, DİBD, Mayıs-Haziran, C.7, Sayı:72-73, s.127.
  • Sülemî, Yusûf b. Yahyâ b. Ali b. Abdilazîz el-Makdisî, (ö.685/1286) (1979). Ikdü'd-Dürer fî Ahbâri'l-Muntazar, Thk.: AbdulfettahMuhammed el-Hulv, 1.baskı, Kâhire.
  • Süyûtî, (ts). Urfü'l-Verdî fî Ahbâri'l-Mehdî, Varak:8a, Raşid Efendi Ktp. No:975/1.
  • Süyûtî, Celâlüddin Abdurrahman b. Ebi Bekr(ö.911/1505) (ts). Kitabu’l-Keşf yazma , Konya Yusuf Ağa Ktp., No:312/2.
  • Tahtâvî, Muhammet İzzet (1987). en-Nasrâniyyetü ve’l-İslâm, 2.baskı, Nşr. Mektebetü’n-Nûr, Mısır.
  • Tantâvî Cevherî (ö.1940) (1350h.). el-Cevâhir fî Tefsîri’l-Kur’ân-i Kerîm, 2.baskı, Mısır, I-XXVI.
  • Tirmizi, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevra(ö. 279/892), (1975). Sünenu't-Tirmizî, nşr. İbrahim Atva Avz, (Mısır: Şirketü Mektebe ve Mabaatü Mustafa el-Babi el-Halebi,), I-V.
  • Toprak, Süleyman (1997). “Mehdi”, İslâm’da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, İstanbul, III.
  • Tümer, Günay (1992). “Brahmanizm”, VI/329-331, 357, İstanbul.
  • Uludağ, Süleyman (1988). “Abdal”, DİA, I/59-60, İstanbul.
  • Usluer, Fatih, (2010). “Hurûfîlikte On İki İmam ” Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Winter2010, Vol. 5 Issue 1, s. 1386- 1387.
  • Vâbil, Yûsuf b.Abdullah (1996). Eşrâtu's-Saah, 7.baskı, Riyad.
  • Yılmaz, H. Kâmil (1996). Tasavvufla İlgili Sorular-Cevaplar Ebû Nasr Serrâc Tûsî’nin elLüma’sının İslâm Tasavvufu adındaki tercümesiyle birlikte basılmıştır, Altınoluk Yayınları, İstanbul.
  • Yılmaz, Orhan, (2017). “Mehdi İnancına Kaynakklık Teşkil Eden Hadislerin Değerlendirmesi” Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Winter2017, Vol. 12 Issue 2, s. 279.