Kapitalist Toplumsal İlişkilerde Dönüşüm – Dönüşümün Katalizörü Olarak Salgın

Covid 19 salgını tüm dünya genelinde birçok radikal kararın alınmasına neden oldu. Bu kararlar ve alınan tedbirler sadece sağlık alanını değil tüm toplumsal işleyişi etkilemiştir. Gerek mevcut düzenin askıya alınması gerekse yeni pratiklerin oluşması her alanda yeni çalışmaların yapılmasını gerektirmiştir. Bu çalışma ise -henüz erken dönem olarak adlandırılabilecek dönemde- salgının etkileri ve alınan tedbirlerin kapitalist toplumsal işleyiş/oluşun hangi sorunlarına nasıl çözüm ürettiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bunu yaparken salgın ve salgın sonrasına odaklanmaktan öte, salgın öncesinde birikim sisteminin temel sorunları nelerdi, hangi düzenlemelere ihtiyaç vardı gibi sorulara cevap verilmektedir. Böylece salgının sistemin işleyişine nasıl bir etkisi olduğu ve dönüşüm sürecini nasıl hızlandırdığı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Cevap aranan temel sorulardan biri; salgın kapitalist toplumsal işleyişin dönüşümünü hızlandıraran bir katalizör görevi görmüş müdür? Bu amaçla tarihsel materialist yaklaşım ile sermayenin uluslararasılaşmasının geldiği aşama itibariyle sermaye birikim sürecinin temel sorunları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Dördüncü Sanayi Devrimi ile birlikte endüstriyel robotlaşma sürecindeki rekabet ve aşırı otomasyonun ortaya çıkartacağı işsizlik sorunu irdelenmiştir. Böylece gelecekte daha az işgücü ve daha yoğun sermaye ile üretim yapar hale gelen sistemin temel sorunlarından birinin düzenli gelirden yoksun kalan insanların durumunun nasıl sürdürülebilir kılınacağı olduğu tespit edilmiştir. Çeşitli verilerle endüstriyel robotlaşma yarışının hangi boyutlara geldiği ve bu robotlaşma sürecinin ne kadar insanı işinden edeceği ortaya koyulmuştur. Diğer taraftan Dördüncü Sanayi Devrimi ile giderek artan robotik teknolojiler, yapay zeka ve bu teknolojilerin kullanıldığı “Akıllı Fabrikalar” ile artık üretimin daha az insan emeğine ihtiyaç duyması sadece niteliksiz işlerde değil aynı zamanda yüksek nitelik gerektiren işlerde de azalmaya neden olacağı ortaya koyulmuştur. Sınıf içi ve sınıflar arası çatışmanın artacağı bu süreçte, uluslararası işbölümünde de değişiklikler olmaktadır. Endüstriyel robot kurulumunda önde giden ülkeler, “Katmanlı Üretim” yapabilen akıllı fabrika altyapıları ile dünyanın yeni sanayileşmiş ülkeleri olacaktır. Düşük vasıflı istihdam olanakları daralmaya devam edecek ve aşırı otomasyon piyasaya sürüldükçe artan orta ölçekli iş imkanları da savunmasız hale gelecektir. Toplumsal uzlaşının sağlanması için “Refah devleti” nin yeniden göreve çağırılması ve devletin gelirlerinin arttırılması söz konusu olacaktır. Bu süreçte salgının kapitalist sistem açısından ortaya çıkarttığı sonuçların, sistemin ihtiyaç duyduğu dönüşümler ile örtüşmekte olduğu ve süreci hızlandıran bir katalizör olarak işlev gördüğü tespit edilmiştir. Salgının ilerleyen dönemlerinde verilerin artması ile bu gelişmeler farkı ülke örnekleri ile yeni çalışmalarda ortaya koyulabilecektir.

Transformation in Capitalist Social Relations: Covid 19 Pandemic as the Catalyst of Transformation

Covid-19 pandemic paved the way for taking several radical decisions all across the world. These decisions and the measures which were subsequently taken affected not only the area of healthcare but also the entire societal order. Both putting the existing order on hold and creating new practices required the undertaking of new efforts in all areas. This study aims to analyze the effects of the pandemic, how the measures taken against the pandemic produced solutions to the problems of the capitalist societal order/organization and which problems these measures addressed in the period which still could be deemed as the early stage. In so doing, by going beyond just focusing on the pandemic and post-pandemic period, the answer is given to questions such as what the fundamental problems of the capital formation system were and what regulations were needed prior to the pandemic. Thus, efforts were made to explore what sort of an effect the pandemic had on the functioning of the system and how the pandemic accelerated the transformation process. One of the fundamental questions, the answer of which was sought, was if the pandemic served as a catalyst which sped up the transformation of the capitalist societal order. To this end, efforts were made to reveal the fundamental problems of the process of capital formation in light of the current stage of internationalization of the capital. The unemployment issue which would arise from the competition and excessive automation in the process of industrial robotisation along with the Fourth Industrial Revolution was examined. Thus, it was ascertained that one of the fundamental problems of the system which would be producing in a less labor-intensive and more capital-intensive mode in the future would be how the sustainability of the economic situation of people without a regular income would be assured. Through multiple sources of data, the dimensions reached by the industrial robotisation race and how many people would lose their jobs due to this robotisation process were demonstrated. On the other hand, it was indicated that this production mode, which required less labor in combination with robotic technologies, the artificial intelligence growing steadily alongside the Fourth Industrial Revolution and ‘Smart Factories’ employing these technologies, would pave the way for decrease not only in unskilled jobs but also in the number of jobs requiring high-level qualifications. In this process in which the conflicts within each class and between classes will grow, certain changes occur also in the international division of labor. With smart factories capable of layered production, the countries getting ahead in the installation of industrial robots will be the new industrialized countries of the world. Employment opportunities for low-skilled labor force will continue to shrink, and the medium-scale job opportunities which increase as excessive automation is introduced to the market will also remain vulnerable. Calling the ‘Welfare State’ again into action and raising the revenues of the state will be in place for ensuring that the societal consensus is reached. In this process, results produced by the pandemic for the capitalist system overlap with transformations required by the system, and act as a catalyst which speed up the process.

PDF

___

Bina, C. ve Yaghmaian, B. (1991) Post-war Global Accumulation and the Transnationalisation of Capital, Capital & Class, (43): 107-130.
Cebeci, A (2012) Bilmediğimiz Kapitalizm, Gizli Elin Kurumsallaşması: YOİKK, SAV Yayınları
Cebeci, A. (2013). 2000’li Yıllarda Türkiye’deki Kamu Yönetimi Değişimini Çözümlemek. Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 15(2), 175-206.
Chiacchio, F., Petropoulos, G. ve Pichler, D. (2018), “The Impact of Industrial Robots on EU Employment and Wages: A Local Labour Market Approach”, Bruegel Working Paper, Issue 2.
Ercan, F. (1996) Üretken Sermayenin Uluslararasılaşması ve Uluslararası Yeniden Yapılanma Sürecinde Batı-Afrika:Ekonomik Yapı ve Ekonomik Gelişme(1960-1985). Öneri Dergisi, I (4), 133-141. https://doi.org/10.14783/maruoneri.710724
Fukuyama, F. (2006). Devletin İnşası 21. Yüzyılda Dünya Düzeni ve Yönetişim, Remzi Kitapevi
Hampsher-Mork, I. (1987). The Political Philosophy of Edmund Burke, Londra: Longman
Khan, M.A. (1980), The Harris-Todaro Hypothesis and the Heckscher-Ohlin-Samuelson Trade Model: A Synthesis, Journal of International Economics. 10 (4), 527-547. https://doi.org/10.1016/0022-1996(80)90004-5
Marx, K. (1974). Kapital Ekonomi Politiğin Eleştirisi Üçüncü Cilt, A.Bilgi (çev), Sol Yayınları Marangos, J. (2009), The Evolotion of the Term ‘Washington Consensus, Journal of Economic Surveys Vol. 23, No. 2, 350–384.
Oğuz, Ş. (2015), Rethingking Globalization as Internationalization of Capital: Implications for Understanding State Restructuring, Science & Society, 79 (3), 336-362. https://doi.org/10.1521/siso.2015.79.3.336
Öztürk, Ö. (2006), Emperyalizm Kuramları ve Sermayenin Uluslararasılaşması, Praksis, (10): 271- 309.
Palloix, C. (1977) The Self-Expansion of Capital on a World Scale, Review of Radical Political Economy, II (2): 1-28.
Petras, J.& Veltmeyer, H. (2006). Çok Uluslu Şirketler Yargılanıyor: Yabancı Şirketlerin Tahribatları, Ö.Akpınar (çev), Kalkedon Yayınları.
Riccucci, N.M. (2001), The Old-Public Management Versus The New Public Management: Where Does The Public Administration Fit In?.Public Administration on Review, 62 (2), 172-175. https://doi.org/10.1111/0033-3352.00019
Tekgül, D.& Cin, M.F. (2015). Neoklasik Paradigma Olarak Washington/Post Washington Uzlaşısının Yükselişi ve Düşüşü:Post-Keynezyen Alternatif Yaklaşım. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (2), 247-262.
Toffler, A. (1991). Powershift:Knowledge, Wealth, and Violence at the Edge of the 21st Century, Bantam Books.
Weiss, L. (1997). Globalisation and the Myth of The Powerless State. New Left Review, 225.
Yaghamian, B. (1998). Globalization and the State: The Political Economy of Global Accumulation and Its Emerging Mode of Regulation, Science and Society, 62(2), 241-265.
Boston Consulting Group, “The Robotic Revolution: The Next Great Leap in Manufacturing”, https://www.bcg.com/publications/2015/lean-manufacturing-innovation-robotics-revolution-nextgreat-leap-manufacturing.aspx (Erişim tarihi: 30.06.2020)
Cumhuriyet Gazetesi, “Pandemi İlanından Sonra Özel Hastanelerde İşler Karıştı” https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/pandemi-ilanindan-sonra-ozel-hastanelerde-islerkaristi-1729877 (Erişim Tarihi: 25.06.2020)
International Money Fund, “World Economic Outlook Update: A Crises Like No Other, An UncertainRecovery” https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2020/06/24/WEOUpdateJune2020 (Erişim Tarihi: 27.06.2020)
Nie, W. (2017).Why America Would Lose a Trade War With China?, https://www.imd.org/research-knowledge/articles/why-america-would-lose-a-trade-warwith-china/ (Erişim Tarihi: 29.06.2020)
Oxford Economics, “How Robots Change The World”, http://resources.oxfordeconomics.com/howrobots-change-the-world (Erişim Tarihi: 30.06.2020)
Project Syndicate, “The Post Covid State” https://www.project-syndicate.org/onpoint/fourpossible-trajectories-after-covid19-daron-acemoglu-2020-06?barrier=accesspaylog (Erişim Tarihi: 30.06.2020)
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, “Robot Vergisi, Yeni Nesil Bir Maliye Politikası Aracı”, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2020/03/015-Yeni-nesil-maliye-Pol-Arac%C4%B1RobotVergisi.pdf (Erişim Tarihi: 30.06.2020)
T.C. Cumhur Başkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, http://www.sbb.gov.tr/
Türkiye’nin Endüstiri 4-0 Platformu, “Davos’ta Gündem: Endüstri 4.0” https://www.endustri40.com/davosun-gundemi-endustri-4-0/ (Erişim Tarihi: 27.06.2020)
Türkiye’nin Endüstiri 4-0 Platformu, “İnsan Çalışanlara Karşı Robot İşçi Yoğunluğu”, https://www.endustri40.com/insan-calisanlara-karsi-robot-isci-yogunlugu/ (Erişim Tarihi: 28.06.2020)
UBS, White Paper for the World Economic Forum, “Extreme automation and connectivity: The global, regional, and investment implications of the Fourth Industrial Revolution” https://www.ip-watch.org/weblog/wp-content/uploads/2017/09/ubs-vierte-industriellerevolution-2016-01-21.pdf (Erişim Tarihi: 27.06.2020)
UNDP, “The Need For Universan Basic Income”, https://www.undp.org/content/undp/en/home/blog/2020/the-need-for-universal-basicincome.html (Erişim Tarihi: 30.05.2020)
World Health Organization, “Emergencies, Preparedness, Response: What is Pandemic?” https://www.who.int/csr/disease/swineflu/frequently_asked_questions/pandemic/en/ (Erişim Tarihi: 29.06.2020)
http://www.robottechnic.com/otomotiv-robotlari.html#.XviKmG0zbIU (Erişim Tarihi: 28.06.2020)