KAMU VE ÖZEL BANKALARDA ÇALIŞAN KADINLARIN CAM TAVAN ALGILARININ STRES DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Problem: Kadınların çalışma hayatlarında sayılarının artmasına rağmen, liderlik pozisyonlarında sayıları sınırlı kalmaktadır. Kariyer basamaklarını tırmanmalarını engelleyerek cinsiyet ayrımcılığının varlığını hissettiren bu durum cam tavan sendromu olarak karşımıza çıkmaktadır. Cam tavan algısının birey üzerinde birçok olumsuz sonucu vardır. Sonuçlardan birisi de hiç şüphesiz strestir. Bu nedenle çalışmanın amacı; kadın çalışanların cam tavan algılarının stres düzeylerine olan etkisini belirlemektir. Metot: Bu maksatla, Malatya, Elazığ, Bingöl ve Tunceli illerinde faaliyet gösteren 13 kamu ve özel banka merkez şubelerinde görev yapan kadın çalışanların (n=259) katılımıyla veriler toplanmıştır. Veriler anova, t testi ve çoklu regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar: Yapılan analiz sonucunda, banka şubelerinde görev yapan kadın çalışanların cam tavan algılarının stres düzeylerini pozitif yönlü ve anlamlı bir şekilde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca, kadın çalışanların cam tavan algılarının özel veya kamu bankalarına göre farklılaşmadığı görülmüştür. İlave olarak özel banka çalışanlarının stres düzeylerinin kamu bankası çalışanlarına göre anlamlı bir şekilde daha fazla olduğu görüşmüştür. Öneriler: Kadınların kendilerine; "kimseden himaye beklemeden, ayakları üzerinde durmaları gerektiği" önerilebilir. Sahip olmaları gereken özgüveni ise öğrenilmiş güçlülükle kazanabilirler. İnsan kaynakları ilkelerinden eşitlik ilkesi gereğince yükselmede, cinsiyet nedeniyle ayrımcılık yapılmaması ve hiçbir kişi ya da gruba ayrıcalık tanınmaması gerekmektedir. Çalışanların cinsiyet ayrımı gözetmeksizin uygun yükselme olanakları sağlayacak görevlere getirilmeleri önerilebilir. Kadın çalışanlara iş ve kariyerinde yol gösterecek ve kariyer yolunda kendisini bekleyen zorlukları daha kolay aşmalarında destek verilmelidir

PERCEPTION OF GLASS CEILING EFFECT ON STRESS LEVEL OF WOMEN WORKING IN STATE AND PRIVATE BANKS

Problem: Despite the increasing number of woman in the business life, their numbers in the leader positions are limited. Preventing their move up in the career step gender discrimination comes up as a glass ceiling syndrome. Glass ceiling perception has many negative effects on a individual. One of the results or this effect is surely stress. The aim of this study is to find out the effects of the glass ceiling perceptions of women on their stress levels. Method: For this purpose, data was gathered from the women employees (n=259) of 13 central state and private banks functioning in Malatya, Elazığ, Bingöl and Tunceli cities. Data are searched by anova, t test and multiple regression analyses. The results of the analysis: The glass ceiling perceptions of the women employees working at those banks have a positive and significant effect on their stress levels. Moreover, no difference has been found between the glass ceiling perceptions of women working at state and private banks. Yet, it is among the findings that the stress levels of the employees working at private banks are significantly higher than the ones working at state banks. Proposals: It can be proposed that, the need for “standing up on their own legs without anybody else’s support.” On the other hand, self-confidence that they should have gained with difficulties. Being one of the human resources management principles, equality requires not to discriminate due to gender and not to give privilege to any person or a group during promotion. The workers should be assigned to positions that will provide chances of promotion without gender discrimination can also be proposed. Women employees should be given support which will give them guidance and help in achieving the tasks in their work and carrier

PDF

___

Acker, J. (2009). From Glass Ceiling to Inequality Regimes, Sociologie du Travail, 51, 199-217.
Adler, N. (1993). An International Perspective on the Barriers to the Advancement of Women Managers, Applied Psychology: An International Review, 42(4), 289-300.
Adler, N. J. (1986/1987). Women in Management Worldwide, International Studies of Management&Organization, 16(3/4), 3-32.
Akova, O. ve Işık, K. (2008). Otel İşletmelerinde Stres Yönetimi: İstanbul’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 17-44.
Anafarta, N., Sarvan, F. ve Yapıcı, N. (2008). Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma, Akdeniz İİBF Dergisi, 15, 111-137.
Antoniou, A. S. G., Davidson, M. J. ve Cooper, C. L. (2003). Occupational Stress, Job Satisfaction and Health State in Male and Female Junior Hospital Doctors in Greece, Journal of Managerial Psychology, 18(6), 592-621
Atameriç, A. (2012). İşyerindeki Stres Düzeyinin Çalışanların Tükenmişlik Algıları Üzerindeki Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Atan, E. (2011). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Kadın Okul Yöneticilerinin “Cam Tavan”a İlişkin Algılarının İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Barutçugil, İ. (2002). İş Hayatında Kadın Yönetici, Kariyer Yayıncılık, İstanbul.
Batıgün, D. A. ve Şahin, N. H. (2006). İş Stresi ve Sağlık Psikolojisi Araştırmaları İçin İki Ölçek: ATipi Kişilik ve İş Doyumu, Türk Psikiyatri Dergisi, 17(1), 32-45.
Belt, V. (2002). A Female Ghetto? Women’s Carreers in Call Centres, Human Resource Management Journal, 12(4), 51-66.
Bielby, W. T. (2000). Minimizing Workplace Gender and Racial Bias, Contemporary Sociology, 29(1), 120-129.
Çelikten, M. (2004). Okul Müdürü Koltuğundaki Kadınlar: Kayseri İli Örneği, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 91-118.
Cihannar, Z. A., Abbassi, Z. ve Ujan, I. U. (2011). Gender Discrimination in Workforce and Its Impact on the Employees, Pak. J. Commer. Soc. Sci., 5(1), 177-191.
Cotter, D. A., Hermsen, J. M., Ovadia, S. ve Vanneman, R. (2001). The Glass Ceiling Effect, Social Forces, 80(2), 655-682.
Dündar, G. (2010). Kariyer Geliştirme, İnsan Kaynakları Yönetimi, 5. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
Erbaşı, A., Ünüva, O., ve Aratbanka, T. (2012). Çalışanlarının Performansını Etkileyen Örgütsel Stres Faktörlerinin Ve Memnuniyet Düzeylerinin Tespiti, Verimlilik Dergisi, 3, 98-114.
Fırat, N. ve Kaya, F. (2015). Yurtta veya Ailesinin Yanında Kalan Öğrencilerin Sosyal Destek Düzeyleri ve Stresle Başa Çıkma Stillerinin İncelenmesi, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/7 Spring 2015, p. 407-426, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8140, ANKARA-TURKEY.
Gatrell, C. J. ve Cooper, C. L. (2007). (No) Cracks in the Glass Ceiling: Women Managers, Stress and the Barriers to Success, The Handbook on Women in Business and Management, Edward Elgar, Cheltenham, 57-77.
Goodman, E., Zammuto, R. F. ve Gifford, B. D. (2001). The Competing Values Framework: Understanding the Impact of Organizational Culture on The Quality of Work Life, Organizational Development Journal, 19(3), 58-68.
Hao, S., Hong, W., Xu, H. Zhou, L. ve Xie, Z. (2015). Relationship between Resilience, Stress and Burnout among Civil Servants in Beijing, China: Mediating and Moderating Effect Analysis, Personality and Individual Differences, 83, 65-71.
Imam, A., Shah, F. T. ve Raza, A. (2014). Mediating Role of Job Stress Between Workplace Discrimination (Gender Discrimination-Glass Ceiling) and Employee Attitudinal Outcomes (Job Satisfaction and Motivation) in Banking Sector of Pakistan, Middle_East Journal of Scientific Research, 19(3), 401-411.
Irmak, R. (2010). Cam Tavan Sendromu-Bir Hastane Uygulaması, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Jackson, J.C. (2001). Women Middle Managers’ Perception of the Glass Ceiling, Women in Management Review, 16(1), 30-41.
Kalkın, G., Erdem, H. ve Tikici, M. (2015). Cam Tavan Algısı İle Örgütsel Vatandaşlık İlişkisi: Yükseköğrenim Kurumlarında Görev Yapan Çalışanlar Üzerinde Bir Araştırma, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 125-144.
Kara, H. ve Sezici, E. (2013). Girişimci Kadın Yöneticilerin Stres Altında Kendini Denetleme Becerileri: Bu Konuda Düzenlenen Bir Anket Çalışmasının Sonuçları, The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 669-695.
arahan, A., Gürpınar, K. ve Özyürek, P. (2007). Hizmet Sektöründeki İşletmelerin Örgüt İçi Stres Kaynakları: Afyon İl Merkezindeki Hastanelerde Çalışan Cerrahi Hemşirelerinin Stres Kaynaklarının Belirlenmesi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 27-44.
Kephart, P. ve Schumacher, L. (2005). Has the ‘Glass Ceiling’ Cracked? An Exploration of Women Entrepreneurship, Journal of Leadership&Organizational Studies, 12(1), 2-15.
Krishnan, H. A. ve Park, D. (2005). A Few Good Women-on Top Management Teams, Journal of Business Research, 58, 1712-1720.
Linehan, M., ve Scullion, H. (2001). European Female Expatriate Careers: Critical Success Factors, Journal of European Industrial Training, 25(8),.392-419.
Liu, S. (2013). A Few Good Women at the Top: The China Case, Business Horizons, 56, 483-490.
McCrady, B. S. (2012). Overcoming the Glass Ceiling: Views from the Cellar and the Roof, Behavior Therapy, 43, 718-720.
Negiz, N. ve Yemen, A. (2011). Kamu Örgütlerinde Kadın Yöneticiler: Yönetici ve Çalışan Açısından Yönetimde Kadın Sorunsalı, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 195-214.
Özdemir, L. ve Erkul, H. (2005). Yöneticilerin Kariyer Geliştirme Çalışmalarının Değerlendirilmesi: Malatya İli Örneği, 4. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 15-16 Eylül, Sakarya.
Özünlü, D. (2013). Cam Tavan Sendromunun Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
Özyer, K. ve Azizoğlu, Ö. (2014). İş Hayatında Kadınların Önündeki Cam Tavan Engelleri İle Algılanan Örgütsel Adalet Arasındaki İlişki, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 95-106.
Romero, A. M., Gallego, R. C. (2012). Lifelong Learning for Women in the Network Society, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 2487-2495.
Scholarios, D. ve Taylor, P. (2011). Beneath the Glass Ceiling: Explaining Gendered Role Segmentation in Call Centres, Human Relations, 64(10), 1291-1319.
Seçer, B. (2009). Kadınların Sendikalara Yönelik Tutumları İle Cinsiyet Ayrımcılığı Algılarının Sendika Üyesi Olma İsteğine Etkisi, Çalışma ve Toplum, 4(23), 27-60.
Sharif, M. Y.(2015). Glass Ceiling, the Prime Driver of Women Entrepreneurship in Malaysia: A Phenomenological Study of Women Lawyers, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 169, 329-336.
Shortland, S. (2014). Women Expatriates: A Research History, Research Handbook on Women in International Management, ed. Kate Hutching ve Snejia Michailova, Edward Elgar Publishing Inc, UK, 18-46.
Taşkın, E. ve Çetin, A. (2012). Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısının Cam Tavanı Aşma Stratejilerine Etkisi: Bursa Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 19- 34.
Tharenou, P., Latimer, S., ve Conroy, D. (1994). How Do You Make It to the Top? An Examination of Influences on Women’s and Men’s Managerial Advancement, Academy of Management Journal, 37(4), 899-931.
Van Der Boon, M. (2003). Women in International Management: An International Perspective on Women’s Ways of Leadership, Women in Management Review, 18(3), 132-146.
Vatansever Bayraktar, H. ve Yılmaz, K. Ö. (2016). Sınıf Öğretmenlerinin Çatışma Çözme Becerileri İle Stresle Başa Çıkma Becerileri Arasındaki İlişki, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/3 Winter 2016, p. 2333-2354, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9308, ANKARA-TURKEY.
Yang, Y. (2011). Gender and Engineering Career Development of Hotel’s Employees in China, Systems Engineering Procedia, 1, 365-371.
Yerlikaya, E. E. ve İnanç, B. (2007). Algılanan Stres Ölçeği’nin (ASÖ) Türkçe Çevirisinin Psikometrik Özellikleri, IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 17-19 Ekim, İzmir.