ERHAN ÖRSELLİ, VEYSEL BABAHANOĞLU, ZEKERİYA BİLİCİ

KAMU POLİTİKALARINDA YENİ AKTÖRLER: CUMHURBAŞKANLIĞI POLİTİKA KURULLARI VE OFİSLERİ

Uzun bir parlamenter hükümet modeli tecrübesi bulunan Türkiye’nin parçalanmış bir siyasi tablo ile istikrarı yakalaması pek de mümkün olmamıştır. Zaman zaman hangi hükümet modeli uygulanırsa daha demokratik, istikrarlı ve hızlı karar alınabileceği tartışılmış, bu tartışmalarla birlikte başkanlık sisteminin Türkiye’de uygulanabilirliği gündemdeki yerini almıştır. İstikrarsız, kısa süreli, birden fazla hükümet ortağının bulunduğu deneyimlere sahne olan Türk siyasal yaşamında kronik sorunlara yol açarak yönetsel manada krizlere neden olan parlamenter sistemin yerine farklı ve alternatif hükümet modellerinin uygulanabilirliği özellikle 2007 yılında yaşanan 367 krizi ile birlikte tekrar gündeme gelmiştir. 2016 yılının sonlarında Adalet ve Kalkınma Partisi ile Milliyetçi Hareket Partisi’nin anayasa değişikliği konusunda özelde de Cumhurbaşkanlığı hükümet Sistemi üzerinde anlaşması ve akabinde TBMM’den 18 maddelik anayasa değişikliğinin kabul edilmesi sonucu; 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen referandumda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi oylanmış ve kabul edilmiştir. 24 Haziran 2018 tarihindeki cumhurbaşkanlığı seçimi ile birlikte sistem uygulamaya başlanmıştır. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde öncelenen sistem değişikliğinden sonra, çeşitli amaçlarla politika kurulları ve ofisler kurulmuştur. Böylece siyasetin ve yönetimin merkezine cumhurbaşkanlığı alınarak kamu politikalarının belirlenmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinde cumhurbaşkanlığının etkinliği ve rolü artırılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı ortaya çıkan politika kurulları ve ofislerin kamu politikalarında yeni bir aktör olarak etkinliklerini, etkilerini ve rollerini incelemek olarak belirlenmiştir. Çalışma nitel bir yöntemle oluşturulmuştur.

NEW ACTORS IN PUBLIC POLICIES: PRESIDENTIAL POLICY BOARDS AND OFFICES

When the political history of Turkey is examined, it is seen that different governmental systems have been applied. During its long parliamentarian government model experience, Turkey had failed to establish political stability because of its fractured political landscape. It is true that there were debates on how to establish a more democratic and stable political landscape in a quick way. During those debates, there were talks which were about executive-presidential government system were suitable to country or not. In Turkish political history, there had been many unstable and short-lived coalition governments which created some chronical problems in political and administrative system of the country under the parliamentary system. In order to overcome these problems, especially after the “crisis of 367” in 2007, the arguments about the implementation of a different and alternative government system have become the very first topics of the agenda of the country. At the ends of 2016, the Justice and Development Party and the Nationalist Movement Party signed an agreement on the constitutional amendment, in particular the Presidential Government System; The Presidential Government System was voted and accepted in the referendum on 16 April 2017. The system was started to be implemented with the presidential election on 24 June 2018. After the system change that firstly aimed in the presidential government system, policy boards and offices were established for various purposes. Thus, the role of the presidency in the determination, implementation and evaluation of public policies has been increased by taking presidency to the center of politics and management. In this context, the aim of the study is to examine the activities, impacts and roles of policy boards and offices as a new actor in public policies. Qualitative approach is used.

PDF

___

Akdoğan, A. A. (2011). “Türkiye’de Kamu Politikası Disiplininin Tarihsel İzleri”, Türkiye’de Kamu Yönetimi ve Kamu Politikaları, Ed. Filiz Kartal, 1. Basım, Ankara: TODAİE Yayınları, 75-98.
Akıncı, B. (2017). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Olası Demokratik ve Ekonomik Etkileri”, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/24, p. 1-16, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12179 ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
Alkan, H. (2018). Kurumsalcı Yaklaşım Işığında Yeni Siyasetin Analizi: Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Ankara: Liberte Yayınları.
Anderson, J. E. (2010). Public Policymaking, Seventh Edition, Elm Street Publishing Services, Boston: Wadsworth.
Arı, M. (2018). Yeni Anayasa Tartışmaları ve Hükümet Sistemi Arayışları, Politik Ekonomik Kuram, 2(1), 87-102.
Arslan, D. A. ve Arslan, G. (2018). “Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Temelinde Göçün Bireylerin Siyasi Tutum ve Davranışları Üzerindeki Etkisi: Mersin Örneği”, Journal of Human Sciences, 15(2), 1216-1248.
Ay Deniz, Ş. (2006). “İngiltere ile Karşılaştırmalı Olarak Türkiye’de Parlamenter Sistemin İşleyişi ve Hükümet Sistemi Tartışmaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(3), 133-157.
Babahanoğlu V. ve Örselli E. (2016). Kamu Politikası Türkiye’de Uyuşturucu İle Mücadelede Uygulanan Politikalar ve Toplumsal Algı, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
Bülbül, K. (2017). Etkin İstikrarlı Güçlü Bir Türkiye İçin Cumhurbaşkanlığı Sistemi, İstanbul: Tezkire Yayıncılık.
Demirkaya, Y. (2018). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetiminde Yeni Aktörler: Sivil Toplum Örgütleri”, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetiminde Değişim, Ed. Demirkaya, Y., İstanbul: Hiperyayın, 13-34.
Dilaveroğlu, A. (2017). “Kamu Politika Sürecinin Politik Çevre Bağlamında Değerlendirilmesi”, İşletme & Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(2), 37-51.
Dye, T. R. (1992). Understanding Public Policy, Seventh Edition, New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
Eren, V. ve Akıncı B. (2018). “Yasama ve Yürütme İlişkileri Açısından Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Başkanlık Sistemi’nin Karşılaştırılması”, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetiminde Değişim, Ed. Demirkaya, Y., İstanbul: Hiperyayın, 35-70.
Eren, V. ve Kahraman, Ö. F. (2018). “Kamu Politikası Perspektifinden Cumhurbaşkanlığı ve Parlamenter Sistem Karşılaştırması: Aktörler, Süreçler ve Sonuçlar”, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetiminde Değişim, Ed. Demirkaya, Y., İstanbul: Hiperyayın, 71- 98.
Eryılmaz, B. (2017). Kamu Yönetimi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Gönenç, M. L. (2018). “Uygulamada Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, TEPAV, http://www.tepav.org.tr (Erişim Tarihi: 06.10.2018).
Gül, H., Kamalak İ. ve Gül S. S. (2017). “Amerikan Başkanlık ve Fransız Yarı Başkanlık Sistemleri Işığında Türkiye’nin Yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümeti Sistemi”, Strategic Public Management Journal, 3(Özel Sayı), 101-120.
Gülener, S. ve Miş N. (2017a). Cumhurbaşkanlığı Sistemi, İstanbul: SETA Analiz, Sayı 190. Gülener, S. ve Miş, N. (2017b). “Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Anayasal Tasarımı”, Türkiye’de Siyasal Sistemin Dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Ed. Miş N. ve Duran B., İstanbul: SETA Kitapları, 58-81.
İzci, F. ve Sarıtürk, M. (2017). “Yeni Anayasa Değişikliği İle Getirilen Cumhurbaşkanlığı Sisteminin İdari Yapı ve İşleyişe Etkisi” Proceedings Book of 2nd International Scientific Researches Congress on Humanities and Social Sciences (IBAD-2017), 517-532.
Karatepe, Ş. vd. (2017). Sorularla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Ankara: Memur-Sen Yayınları, No: 24,
Kılınç, Z. A. (2015). “Başkanlık Sistemi ve Güçlü Tek Parti Hükümeti”, International Journal of Political Studies, 1(2), 12-24.
Köseoğlu, Ö. (2017). “Kamu Politikalarında Yeni Aktörler ve Değişen Roller”, Kriter Dergisi, 2(13) https://kriterdergi.com/siyaset/kamu-politikalarinda-yeni-aktorler-ve-degisen-roller, (Erişim Tarihi: 12.11.2018).
Kutlu, Ö., Örselli, E. ve Kahraman, S. (2018). “Üniversite Öğrencilerinin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Algısı: Konya Örneği”, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 6(14), 55-74.
Miş, N. ve Duran, B. (2017). “Türkiye’de Siyasal Sistemin Dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi”, Türkiye’de Siyasal Sistemin Dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Ed. Miş N. ve Duran B., İstanbul: SETA Kitapları, 15-51.
Örselli, E. ve Bayrakcı, E. (2018). “Vatandaşların Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Algısı: Konya Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59), 1023-1032.
Örselli, E. ve Bilici, Z. (2018). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Türkiye”, 1. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Kritik Tartışmalar Kongresi, 5-7 Ekim 2018, Seferihisar, İzmir.
Sobacı, M. Z., Miş, N., Köseoğlu, Ö. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Modeli ve Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı, SETA Perspektif, Sayı: 206.
Tosun, G. E. ve Tosun, T. (1999). Türkiye’nin Siyasal İstikrar Arayışı: Başkanlık ve Yarı Başkanlık Sistemleri, İstanbul: Alfa Yayınları.
Turan, M. (2018). “Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, Social Sciences Research Journal, 7(3), 42-91.
Yıldırım, H. (2017b). Parlamenter Sistem Krizleri ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, İstanbul: Pozitif Yayınları.
Yıldırım, T. (2017a). “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 23(2), 13-28.
Yıldız, M. ve Sobacı, M. Z. (2013). “Kamu Politikası ve Kamu Politikası Analizi Genel Bir Çerçeve”, Kamu Politikası Kuram ve Uygulama, (Der.) Yıldız, M. ve Sobacı, M. Z., 1. Baskı, Ankara: Adres Yayınları, 16-42.