KAMU KURUMLARINDA ETİK LİDERLİK ALGISI: KAMU GÖREVLİLERİNE YÖNELİK BİR UYGULAMA

Günümüzde küreselleşme ile siyasal, ekonomik, teknolojik, sosyal vb. alanlarda yaşanan gelişmeler, tüm sektörlerde olduğu gibi kamu sektöründe de bir dizi değişim ve dönüşüme sebep olmuştur. Bununla birlikte özellikle teknolojik alanda yaşanan gelişmeler, etik dışı davranışların boyutunda, niteliğinde ve miktarında değişimlere yol açmıştır. Böylece etik liderlik, etik dışı davranışları önlemede önemli hale gelmiştir. Dolayısıyla kamu çalışanları yöneticilerini etik bir lider olarak algıladığında, kamu sektöründe daha etik bir atmosfer oluşacağı umulmaktadır. Bu bağlamda mevcut araştırmanın amacı, kamu kurumu çalışanlarının, yöneticilerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeylerini farklı algılayıp algılamadığını belirlemektir. Araştırmanın örneklemi Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü birimlerinde çalışanlarından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmada analiz tekniği olarak parametrik hipotez testleri olan Anova ve t- testi ve LSD kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; araştırmaya katılan çalışanların yöneticilerini yüksek düzeyde etik lider olarak algıladıkları tespit edilmiştir. Çalışanların cinsiyet, yaş, eğitim durumu medeni durum ve kurumda çalıştıkları süre değişkenine göre etik liderlik algıları benzer bulunmuştur (etik liderlik davranışını algılamada, bahse konu değişkenler bakımından anlamlı fark bulunamamıştır). Bununla birlikte çalışanların çalıştığı birim ve maaş (aldığı ücret) değişkenlerine göre etik liderlik algılamalarında anlamlı fark tespit edilmiştir. Buna göre ortalamalar incelendiğinde, İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı birimlerinde çalışanların diğerlerine oranla daha düşük etik liderlik algısına sahip olduğu görülmüştür. Maaş değişkeni açısından farklılıklar incelendiğinde ise, 750-1500 TL arası ücret alan çalışanların diğerlerine oranla daha yüksek etik liderlik algısına sahip olduğu görülmüştür. En düşük etik liderlik algısı ise 1500-2500 TL arası maaş alan çalışanlar düzeyinde görülmüştür

ETHICAL PERCEPTION IN PUBLIC INSTITUTIONS: AN APPLICATION TOWARDS EMPLOYEES IN PUBLIC ORGANIZATIONS

Nowadays globalization and developments in political, economic, technological, social etc. fields have led to a series of changes and transformations in the public sector as in all sectors. Along with that, developments, especially in the technological environment, have led to changes in the size, quality and quantity of unethical behaviors. Thus, ethical leadership has become important in preventing unethical behavior. Therefore, when public employees perceive administrators as ethical leaders, it is hoped that a more ethical atmosphere will emerge in the public sector. In this contex, the aim of this study is to research whether the employees in public organizations perceive ethical leadership behaviour of their administrator in a different way in terms of demographical variables or not. The sample of the research comprises employees who work at Rectorship Department of Kocaeli University. Survey technique was used in the study. Anova, t-test and LSD technique are used as a analyze technique. As a result of research; It is determined that the employees who participate in this study perceive their administrators as a high level of ethical leaders. Ethical Leadership perception of employees according to the gender, age, education, marital status, the time they spend at work and variables is found similar (there is no significant difference in terms of mentioned variables in the perceptions of ethical leadership behavior). However, difference is found in the Ethical Leadership perception of employees according to the employment department and salary variables. According to this, when averages areanalized, employees who work in Department for Administrative and Financial Affair have lower ethical leadership perception than who work in other departments. In terms of salary variable employees who are salaried between 750-1500 TL have higher ethical leadership perception than who work in other departments. The lowest ethical leadership perception is found at the level of employees who are salaried between 1500-2500 TL

PDF

___

Aikman, P. (2003). Towards Ethical Leadership İn Health Care. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans/Doktora Tezi) A Major Project Submitted İn Partial Fulfillment Of The Requirements For The Degree Of Master Of Arts İn LeadershipAnd Training, Royal Roads University, 2003.
Aktan, C. C. (2004). Toplam Ahlak: Temiz Topluma Doğru. Zaman Kitap, İstanbul.
Altunışık, R., Coşkun, R. Bayraktaroğlu, S. Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya Kitabevi, Sakarya, 7. Baskı.
Appelbaum, S.H.,Deguire, K.J., &Lay, M. (2005). Therelationship of ethical climate to deviant work place behaviour. Corporate Governance, 5(4), 43-55.
Arslantaş, C. ve Dursun M. (2008). “Etik Liderlik Davranışının Yöneticiye Duyulan Güven ve Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisinde Etkileşim Adaletinin Dolaylı Rolü”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 111-128.
Ateş, H. ve Oral, B. (2003). “Kamu Yönetiminde Etik: Kültürel Temeller ve “Örgütsel Ruhçuluk” Kuramı Ekseninde Bir Analiz”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 55-71.
Bandura, A. (1977). “Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change”. Psychological Review, 84, 191–215.
Brown, M. E. andTrevino, L. (2006). “Ethical Leadership: A Review and Future Directions”. The Leadership Quarterly, 12, 595‐616.
Brown, M. E.,Trevino, Linda K., ve Harrison, D. A., (2005). “Ethical Leadership: A Social Learning Perspective for Construct Development andTesting”. Organizational Behaviorand Human Decision Processes, 97, 117- 134.
Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş, Demirel, F., Kılıç, E. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Yayınları, Ankara, 4. Baskı.
Coşkun, S. ve Dulkadiroğlu, H. (2009). “Ücret, Performansa Göre Ücret ve Çalışanların Algısı: ABD’de Federal Düzey Örneği”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi.
Ergun, T. (1981). Türk Kamu Yönetiminde Önderlik Davranışı. TODAİE Yayınları, Ankara.
Eryılmaz, B. (2008a). Kamu Yönetimi. Okutman Yayıncılık, Ankara.
Eryılmaz, B. (2008b). Bürokrasi ve Siyaset: Bürokratik Devletten Etkin Yönetime. Alfa Basım, İstanbul, 3. Baskı.
Ghahroodi, H. K.,Mohd Zulkifli bin Tan Sri Mohd Ghazali ve Ghorban Z. S. (2013). “Examining Ethical Leadership and Its Impacts on the Followers’ Behavioral Outcomes”. Asian Social Science, 9(3), 91-96.
Gökçe, O. ve Atabey N. A. (der) (2001). Davranış Bilimleri Ders Notları. Dizgi Ofset, Konya, 2. Baskı
Güney, S. (2006). “Ahlaki Liderliğin Kavramsallaştırılması ve Ahlaki Yönetimde Liderliğin Rolü”. Yönetim ve Ekonomi, 13(1), 135-148. imid.kocaeli.edu.tr
KalDer Puan Kitabı. Kalder Yayınları, İstanbul.
Kamu Görevlileri Etik Rehberi, 2012.
Kart, B. (2006). “Erdem Etiği Normatif midir?”. Felsefe Dergisi, 2, 101-108. Kırmaz, B. (2010). “Bilgi Çağı Lideri”. Ankara Barosu Dergisi, 68(3), 207-222.
Mayer, D. M.,Greenbaum, R., Kuenzi M. Ve Aquino K. (2012). “Who Displays Ethical Leadership, and Why Does it Matter? An Examination of Antecedents and Consequences of Ethical Leadership”. Academy of Management Journal, 55(1), 151-171.
Mayer, D. M.,Kuenzi, M., Greenbaum, R., Bardes, M. ve Sakvador, R. (2009). “How low does ethical leadership flow? Test of a trickle-down model”. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 108, 1-13.
Mihelic, K. K.,Lipicnik, B. ve Tekavcic, M. (2010). “EthicalLeadership”. International Journal of Management & Information Systems, 14(5), 129-139.
Önen, M. ve Yıldırım, A. (2014). “Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 103-126.
Özdemir, Murat .,“Kamu Yönetiminde Etik”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 7, 2008.
Özkeskin, E. (2013). “Okul Liderliğinde Etik Liderlik Yaklaşımı”. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1, 179-195.
Robinson, S. L. ve Bennet, R. J. (1995). “A Typology of Deviant Workplace Behaviors: A Multidimensional ScalingStudy”. Academy of Management Journal, 38, 555-572.
Serinkan, C. (2008). Liderlik ve Motivasyon Geleneksel ve Güncel Yaklaşımlar. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Tosun, K. (1984). İşletme Yönetimi. Mars Yayın, İstanbul.
Trevino, L. K. ve Brown, M. E. (2004). ”Managingto be Ethical: DebunkingFive Business EthicsMyts”. Academy of Management Executive, 18(2), 69-81.
Tutar, H., Altınöz, M. ve Çakıroğlu D. (2011). “Is ethicalleadershipandstrategicleadership a dilemma? A descriptivesurvey”. ProcediaSocialandBehavioralSciences, 24, 1378-1388.
Ugboro, I. O. ve Obeng, I. K. (2000). “Top Management Leadership, Employee Empowerment, Job Satisfaction, And Customer Satisfaction İn Total Quality Management Organizations: An Empirical Study”. Jounal of Quality Management, 5(2), 247-272.
Usta, A.(2011). “Kuramdan Uygulamaya Kamu Yönetiminde Etik ve Ahlâk”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, C(2), 39-49.
Usta, A. (2010). “Kamu Görevlisinin Etik Amaç ve Ahlaki Yükümlülüğüne Yönelik Bir Değerlendirme”. Türk İdare Dergisi, 468, 159-181.
Uzun, Y. (2011). “ Kamu İdarelerinde Etik Yönetim”. Sayıştay Dergisi, 80, 33-56.
Yatkın, A. (2013). “Kamu Yönetimi Etiği ve Üst Düzey Yöneticilerin Çalışanlara Karşı Etik Yükümlülükleri”. Akademik Bakış Dergisi, 3, 1-17.
Yatkın, A. (2008). “Etik Düşünce ve Davranışın Yerel Yönetimlerde Hizmet Verimliliğinin Arttırılmasında Rolü ve Önemi: Elazığ Belediyesi Örnek Alan Araştırması”. Fırat UniversityJournal of SocialScience, 18(1), 211-231.
Yeşiltaş, M. ve Tuna, M. (2013). “Liderliğin Etik Boyutu: Etik Liderliğin Otel İşletmelerindeki İşgörenler Tarafından Algılanması”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 189-209.
Yeşiltaş, M., Tuna, M. ve Bircan, H. (2012). “ Etik Liderlik Ölçeği’ nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Antalya Örneği”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 18-38.
Yılmaz, A., (2007). “AB’ye Uyum Sürecinde Türk Kamu Yönetiminin Dönüşümü Üzerine Notlar”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17.
Yüksel, C. (2005). “Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik”. Tüsiad Devlette Etik Altyapı Dizisi, 2.