JEAN ECHENOZ'UN YAPITLARINDA ROMAN VE SİNEMA ETKİLEŞİMİ

Sinema-yazın etkileşimi, özellikle 1950'li yıllarda Fransa'da ortaya çıkan Yeni Roman Akımı ile birlikte etkili olmaya başlamış, romanda sinemasal anlatım yöntemleri kullanmak vazgeçilmez bir unsur haline gelmiştir. Hem Yeni Romancıları hem de ondan sonraki kuşağı temsil eden Jean Echenoz, Postmodern anlatı özellikleri taşıyan yapıtlarıyla çağdaş Fransız yazınında önemli bir yere sahiptir. Bugüne kadar on yedi roman ve çeşitli denemeler yazan Jean Echenoz, yapıtlarında sinemaya olan hayranlığını her fırsatta bu sanat dalına göndermeler yaparak gösterir. Neredeyse tüm yapıtlarında roman kahramanları aracılığı ile sevdiği yazarların, izlediği filmlerin, onda iz bırakan sanat yapıtlarının adlarını anan yazarın, sinema konusunda derin bilgi ve zevke sahip olduğu görülür. Yapıtlarında sıklıkla iletişimsizlik, topluma ve kendine yabancılaşma, yalnızlık gibi çağdaş bireyin sorunlarını konu edinen yazar, yapıtlarını metinlerarasılık ve yeniden üretime açık çağdaş anlatı teknikleriyle örmüştür. Görsel imgelerle yüklü olan ve birden fazla kameranın çekim yaptığı bir film setini anımsatan Echenoz romanları, bir yandan sinemanın romanı nasıl etkilediğini diğer yandan yazarın sinemaya olan sevgisini ortaya koymak açısından oldukça zengin bir kaynağa sahiptir. Yapıtlarında farklı kültür ve dönemlerin film, resim, heykel, ya da genel olarak sanat disiplinlerine gönderme yapan yazar, geçmişle gelecek arasında bir bağ kurmaya çalışır ve okuyucunun kültürel, toplumsal belleğini harekete geçirir. Bu çalışmada, yazarın romanları sinemasal anlatıma nasıl yaklaştırdığı, yapıtlarındaki romansinema etkileşimi ve yazarın sinemaya olan tutkusu incelenecektir. Ayrıca çalışmada yazarın romanlarında içeriğe ve tekniğe yansıyan sinema unsurları, karşılaştırmalı bir yaklaşımda gösterilecektir

THE INTERACTION OF NOVEL AND CINEMA IN JEAN ECHENOZ'S WORKS

The cinema-literature interaction has begun to take effect, especially with the New Roman Movement, which emerged in French literature in the 1950s, and using cinematic narrative methods in novel has become an indispensable element. Jean Echenoz, who represents both New Novelists and the next generation, has an important place in contemporary French literature with her postmodern narrative works. Jean Echenoz shows his admiration for cinema in his works by making reference to this art form on every opportunity. It is seen that the author, who mentions the writers she loves, the films she has watched, and the names of the works of art that left traces on her through her novel heroes in almost all of her novels, has deep knowledge and enjoyment about cinema. The works of the author, which deal with the problems of the contemporary individual such as lack of communication, loneliness and alienation in her novels, have been woven with the contemporary narrative techniques which are open to visualization and reproduction. Echenoz's novels, which give the impression of a film set in which more than one camera shot the film, have a very rich source to show how the cinema influences the novel, and on the other hand, the author's love for cinema. The writer, who is trying to establish a connection between the past and the future by referring to different cultures and periods of film, painting, sculpture, or art disciplines in general, activates the reader's cultural and social memory. In this study, how the author approaches his novels to cinematographic narrative, the novel-cinema interaction in his works and his passion for cinema will be examined. The elements of cinema reflected in the novel's content and technique will also be shown with a comparative approach

___

Aykın, Cemal (1983). Batı toplumlarında roman ve sinema ilişkileri. Türk Dili 382

Bazin André,.( 2007).Sinema nedir? Çev. İbrahim Şener. İstanbul: İzdüşüm Yayınları Bonitzer, P. (2006).Kör Alan ve Dekadrajlar.Çev.İ.Yaşar,İstanbul:Metis

Butor, Michel,( 1991).Roman Üstüne Denemeler.Çev., Mehmet Rifat/Sema Rifat. İstanbul:Düzlem Yayınları

Conard M.T.(2006) The Philosophy of film Noir Kentucky: The University Press of Kentucky

Deleuze, G. (2009b). Cinema 2: The Time-Image. Hugh Tomlinson & Robert Galeta (Translated by). London: Continuum. (Original Book Published in 1983)

Deleuze, G. (1995). Conversation with Toni Negri. Negotiations 1972 – 1990, Martin Joughin, (Translated by) European Perspectives. New York: Columbia University,

Echenoz, Jean, (1979)Le Méridien de Greenwich. Paris : Minuit.

(1983) Cherokee. Paris : Minuit.

(1986) L'Équipée malaise. Paris : Minuit.

(1989) Lac. Paris : Minuit.

(1992) Nous trois. Paris : Minuit,

(1995) Les Grandes Blondes. Paris : Minuit,

(1997). Un an. Paris : Minuit,

(1999) Je m'en vais. Paris : Minuit,

Echenoz,Jean (2012) Bir yıl. çev.Özcan,M.E.,Helikopter yay.,İstanbul:Helikopter Yayınları

(2002).Sarışın bombalar.çev.Bora,A.,İstanbul: Doğan Kitap

(2017).Casus.çev. Özcan,M.E.,İstanbul:Helikopter Yayınları

Echenoz, Jean. (1999). Arctique de Paris, Jean Baptiste Harang ile söyleşi,Liberation,18 Eylül

Özcan M.E. (2016), Perspektif çalışmaları: Jean Echenoz’un Göl’ünde Paris’in ince ruhlu casusu,Roman Kahramanları,28. Sayı.Ekim Aralık 2016.

Elmacı, Tuğba.(2017), Kara film anlatısı olarak bir zamanlar Anadolu’da otopsisi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/21, p. 265-286,DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12246ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY

Grillet, Alain-Robbe. (1989).Yeni roman. çev., Bezirci, A. İstanbul: Ara Yayınlan

İşler, Ertuğrul, Giono’nun anlatılarında öznellik ve nesnellik, TurkishStudies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,Volume 8/10 Fall 2013, ANKARA-TURKEY http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5212

Nabokov, Vladimir.(1980). Edebiyat dersleri,İstanbul: İletişim yay. 2015

Olivier Bessard-Banquy.(1997).Il se passe quelque chose avec le jazz. şöyleşi. Europe, № 820-821, août-septembre.

Özdemir, S.T.(2011) Yeni Kara Filmler, İstanbul:Nirengi Kitap

Raimond, Michel, (1988). Le Roman, Armand Colin.

Ryan, M. Kellner, D. (1997). Politik Kamera. Çev. E.Özsayar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Türkeş, A, Ömer,(2006), Ulusal suçtan küresel suçlara, radikal kitap, nr. 276, haziran 2006.