İLKOKUL YÖNETİCİLERİNİN ETİK LİDERLİK DAVRANIŞLARI İLE ÇATIŞMA YÖNETİMİ STRATEJİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: ÜCRETLİ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Bu çalışmada ücretli öğretmen inançlarına göre ilkokul müdürlerinin etik liderlik özellikleri ile çatışma yönetimi stratejileri düzeyleri incelenmiştir. Buna göre, ücretli öğretmen inançlarına göre, ilkokul müdürlerinin etik liderlik özellikleri ile çatışma yönetimi stratejilerinin belirlenmesi hedeflenmiş, etik liderlik özellikleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasında bir ilişki olup olmadığı araştırılmıştır. Bu çalışmanın evrenini 2014-2015 öğretim yılında üniversitelerde öğretmenlik sertifikası almak için öğrenim gören ücretli öğretmenler oluşturmaktadır. Çalışmadaki katılımcılar, 458 ücretli öğretmenden oluşmaktadır. Ücretli öğretmenlerin 270'i kadınlardan (%59.0), 188'i ise erkeklerden (%41.0) oluşmaktadır. Ücretli öğretmenlik yaptıkları sürelere göre kıyaslama yapıldığında, katılımcıların 210'u 1-2 yıl (%45.9), 106'sı 3-4 yıl (%23.1), 99'u 5-6 yıl (%21.6) ve 43'ü 7 yıl ve üstü olarak görev yapmışlardır. Nicel çalışmadaki verilerin toplanması için tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Etik Liderlik Ölçeği (ELÖ) ile Çatışma Yönetimi Stratejiler Ölçeği (ÇYSÖ) kullanılmıştır. 5'li Likert türünden olan iki ölçekten ELÖ 44 maddeden, ÇYSÖ ise 28 maddeden oluşmuştur. Bu araştırmadaki veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma gibi tanımlayıcı istatiksel metotlar kullanılmıştır. Araştırmaya katılan ücretli öğretmen etik liderlik düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişkiyi belirlemede korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, ücretli öğretmenlerin ilkokul müdürlerini etik liderlik ve çatışma yönetimi stratejileri boyutlarında yeterince düzeyinde algıladıkları bulunmuştur. Ayrıca, etik liderlik ile çatışma yönetimi stratejileri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı bulunmuştur

THE RELATIONSHIP BETWEEN PRIMARY SCHOOL ADMINISTRATORS’ ETHICAL LEADERSHIP AND CONFLICT MANAGEMENT STRATEGIES: THE PERCEPTIONS OF SUBSTITUTE TEACHERS

The aim of this study was to determine the relationship between conflict management strategies and ethical leadership of primary school principals based on the perception of substitute teachers, who were in pedagogical proficiency classes at a university. This quantitative study included non-random selection of the participants. The data was collected during the 2014-2015 school year. The number of participants included 458 substitute teachers in pedagogical proficiency classrooms. The sample included 270 female participants and 188 male participants. When the teaching experiences of the participants were compared, 210 of teachers had 1-2 years of teaching experience and 106 of teachers had 3-4 years of teaching experience. In addition, 99 of the teachers had 5-6 years of teaching experience and 43 of teachers had 7 and more years of teaching experience. Teacher candidates answered questions on two data collection instruments: Ethical Leadership Scale (ELS) and Conflict Management Strategies Scale (CMSS). Out of these two Likert type scales, ELS included 44 items and CMSS included 28 items. The means, standard deviations, and relationships between variables were determined through independent samples t-test, analysis of variance (ANOVA), and Pearson’s correlations. The findings indicated that there were no meaningful relationships between the ethical leadership and conflict management strategies of primary school principals based on the perceptions of substitute teachers

PDF

___

Akkırman, A. D. (2013). Etkin çatışma yönetimi ve müdahale stratejileri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2).
Akyüz, M. Y. (2002). Çağdaş okulda etkili liderlik. Ege Eğitim Dergisi, 2(1), 109-119.
Arslantaş, İ.H., & Özkan, M. (2012 ). Okul müdürlerinin çatışma çözmede yapıcı–yıkıcı olmaları ile öğretim liderliği arasındaki ilişki. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34(11), 231-240.
Aydın, M. (2010). Eğitim yönetimi, kavramlar, kuramlar, süreçler, ilişkiler; örgütsel davranış (9. Baskı). Ankara: Hatipoğlu.
Başaran, İ.E. (2006). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Siyasal Kitabevi, Ankara.
Bilgin, A. (2000). Çatışma çözme taktikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 13(1), 85-94.
Brown, M. E., Treviño, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing.Organizational behavior and human decision processes, 97(2), 117-134.
Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (3.baskı). Ankara: Üniversite Basımevi.
Connock, S., & Johns, T. (1995). Ethical leadership. London: Cromwell Pres.
Daft, R. L. (2008). The leadership experience (4. Baskı). Mason: Thomson Learning Inc.
Değirmenci, S. (2006). Lise yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin öğretmenlerin iş doyumuna etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Gümüşeli, A. İ. (2004). İlköğretim okulu müdürlerinin çatışma yönetimi stillerini ile öğretmenlerin iş doyumları arasındaki ilişki. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 30-36.
Gülcan, G. M., Kılıç, A., & Çağatay, O. Ç. (2012) . İlköğretim okulu müdürlerinin etik liderlik davranışları gösterme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Turkish Educational Sciences, 10(1), 123-142.
Gültekin, M. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Helvaci, M. A. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeyleri. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 391-410.
İpek, C. (2000). Örgütsel çatışma ve çatışma yönetiminde uygulanabilecek örgüt geliştirme aracıları. Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar, Uygulamalar ve Sorunlar, 219-242.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (16.Baskı). Ankara: Nobel.
Karip, E. (2010). Çatışma yönetimi. Pegem Akademi.
Kaya, O. (1998). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerle aralarında çıkan çatışmaları yönetme biçimleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Keskin, J., & Ayyıldız, N.A. (2008). Liderlik yaklaşımlarında yeni perspektifler: Pozitif ve otantik liderlik. Ege Akademik Bakış Dergisi, 8 (2), 729-754.
Kılıç, S. (2006). Özel okul öğretmenlerinin çatışma yaklaşımları ile çatışmayı yönetme stilleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Koçel, T. (2001). İşletme yöneticiliği (8.Baskı). İstanbul: Beta.
Koçel, T. (1989). İşletme Yöneticiliği. Yön Ajans, İstanbul.
Konak, M., & Erdem, M. (2015). Öğretmenlerin görüşlerine göre ilkokul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(1), 69-91.
Özdemir, A. Y., & Özdemir, A. (2007). Duygusal zeka ve çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Üniversitede çalışan akademik ve idari personel üzerine uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 393-410.
Özdemir, E. (2003). Liderlik ve etik. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 151-168.
Özdemir, T. Y. (2013). Öğretmen ve okul yöneticilerinin görüşlerine göre il/ilçe milli eğitim müdürlükleri yöneticilerinin etik liderlik davranışları. International Journal of Social Science, 6(3), 509-527.
Öztaş, U., & Akın, O. (2009). Örgütsel çatışma yönetiminde cinsiyet farklılıkları: Antalya serbest bölgesinde bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 9-24.
Rahim, M. A. (1992). Managing conflict in organizations. Praeger: Connecticut.
Rahim, M. A., Garrett, J. E., & Buntzman, G. F. (1992). Ethics of managing interpersonal conflict in organizations. Journal of Business Ethics, 11(5-6), 423-432.
Sezgül, İ. (2010). Liderlik ve etik: Geleneksel, modern ve postmodern liderlik tanımları bağlamında bir değerlendirme. Toplum Bilimleri Dergisi, 4 (7), 239‐251.
Starratt, R. J. (2004). Ethical leadership (Vol. 8). Jossey-Bass.
Sungur, D. (2008). Eskişehir ili Yenikent eğitim bölgesi ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin çatışma yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Şentürk, N. (2006). İlköğretim okullarında yaşanan çatışma türleri ve yöneticilerin izledikleri çözüm yöntemleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
Şimşek, Ş. (1998). Yönetim ve organizasyon. Damla Ofset Matbaacılık ve Ticaret A.Ş., Konya.
Todnem, R. (2007). “Ready or not…” Journal of Change Management, 7(1), 3-11.
Turhan, M. (2007). Genel ve mesleki lise yöneticilerinin etik liderlik davranışının okullardaki sosyal adalet üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Uğurlu, C. T., & Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41).
Ural, A. (1997). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerle aralarındaki çatışmaları yönetme yöntemleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Yıldırım, A. (2003). İlköğretim okulu yöneticilerinin empatik eğilimleri ve empatik becerileri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmaz, E. (2005). Etik liderlik ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Denizli XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 28-30 Eylül, Denizli.