İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bireylerin harcamalarını, tasarruflarını, yatırımlarını, birikimlerini, gelir-gider dengesini bütçesi doğrultusunda yönetebilme yetisine finansal okuryazarlık denilmektedir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de hakkında araştırmalar yapılan ve giderek önemi artmakta olan finansal okuryazar olma özelliği, toplumun geleceğini oluşturan üniversite öğrencileri ve özellikle öğretmen adayları için büyük önem taşımaktadır. Ankara'da bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi ilköğretim bölümünde öğrenim gören 743 öğretmen adayı (167 sosyal bilgiler öğretmenliği, 133 ilköğretim matematik öğretmenliği, 153 Türkçe öğretmenliği, 147 sınıf öğretmenliği) ile yapılan bu çalışmada, öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi ve finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenen değişkenlere göre değişkenlik gösterip göstermediğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Öğretmen adaylarına ait demografik bilgilerin (öğrenim gördükleri anabilim dalı, sınıfları, ailelerin aylık gelirleri ve cinsiyetleri) elde edilmesi için bir anketten, finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi için ise 14 maddelik bir ölçekten (Sarıgül, 2015) yararlanılmıştır. Betimsel istatistik, tek yönlü ANOVA ve ilişkisiz örneklemler için t-testi analizleri sonucunda öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeylerinin onların demografik özelliklerine göre değişkenlik gösterip göstermediği belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeyleri ile bazı demografik özellikleri arasında anlamlı ilişkiler gözlemlenmiştir. Finansal okuryazarlık düzeyi ile öğrenim görülen bölüm ve devam edilen sınıf arasında anlamlı ilişki gözlemlenirken; ailenin aylık geliri ve cinsiyet arasında anlamlı ilişki olmadığı sonucuna varılmıştır

AN INVESTIGATION OF FINANCIAL LITERACY LEVEL BY VARIOUS PARAMETERS FOR PRESERVICE TEACHERS OF PRIMARY EDUCATION DEPARTMENT

Financial literacy can be defined as the managing ability of spending, investments, savings, income and expense balance in line with one’s budget. Being financial literate, which has an ever-increasing importance in the world and our country, is crucial for undergraduate students especially preservice teachers. This study aims to determine the level of financial literacy of 743 pre-service teachers (167 social studies preservice teachers, 133 mathematic preservice teachers, 143 science preservice teachers, 153 Turkish-language preservice teachers, 147 primary school preservice teachers) in the primary education department of a state university located in Ankara; and to find out whether there is a change on financial literacy level according to defined parameters. It was performed a survey to obtain preservice teachers’ demographic information (gender, department, monthly income of family) and a scale (Sarıgül, 2015) with 14 items to determine financial literacy level. As a result of descriptive statistics, one way ANOVA, independent samples t-test, it was determined if there was a difference between preservice teachers’ demographic information and financial literacy level or not. Significant relationships were found between financial literacy and preservice teachers’ some characteristics. While it is observed statistically significant differences between financial literacy and preservice teachers’ deparments and class ranks, it is concluded that there are no statistically significant differences between financial literacy and monthly income of family and gender

PDF

___

Altıntaş, K.M., (2008). Bireysel yatırımcılar açısından finansal eğitimin önemi “toplumda finansal okuryazarlık düzeyinin yükseltilmesi ve bireylerde asgari finans kültürü oluşturma süreci. İstanbul: Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı Sigorta Araştırma ve İnceleme Yayınları-14.
Akhan N. E. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler öğrencilerinde ekonomi okuryazarlığının durumu ve geliştirilmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Bayram, S. S. (2010). Finansal okuryazarlık ve para yönetimi davranışları: Anadolu Üniversitesi öğrencileri üzerine uygulama. Yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Pegem A: Ankara.
Borden, Lynne M.; Lee, Sun-A; Serıdo, Joyce and Dawn C. (2008). Changing College Students’ Financial Knowledge, Attitudes, and Behavior through Seminar Participation. Journal of Family and Economic Issues, 29(1), pp 23-40
Cameron, M. P., Calderwood, R., Cox, A., Lim, S., Yamaoka M., (2014). Factors associated with financial literacy among high school students in New Zealand, International Review of Economics Education, 16, 12-21
Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği. http://www.fo-der.org/edit post sitesinden 5 Şubat 2015 tarihinden erişilmiştir.
Ergün, B., Şahin, A., & Ergin, E. (2014). Finansal Okuryazarlık: İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (34).
Gökmen, K. (2012). Finansal Okuryazarlık. Hiperlink Yayınları, İstanbul.
Gönen, E.,& Özmete, E. (2007). Finansal Refah: Finansal Yönetim Sürecinden Duyulan Tatmin, Finansal Davranışlar İle Özsaygı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Aile ve Toplum EğitimKültür ve Araştırma Dergisi, 3(11), 57-69.
Hilgerth, Marianne A., Hogarth, J. M., and Sondra G. B. (2003). Household Financial Management: The Connection Between Knowledge And Behavior. Federal Reserve Bulletin, 89(7), 309-322.
Kılıç, Y., Ata, H. A., & Seyrek, İ. H. (2015). Finansal Okuryazarlık: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Accounting & Finance, 66, 129-150.
Jang, Kyungho, Hahn J., Park, H.J.,(2014) Comparison of Financial Literacy Between Korean and U.S. High School Students, International Review of Economics Education, 16, 22-38
Jorgensen, B. L. (2007). Financial literacy of collegestudents: parental and peer influences.Master’s Thesis, Virginia Polytechnic Institute and State University.
Lusardi, A. (2008). Financial literacy: An essential tool for informed consumer choice. Joint Center for Housing Studies, Harvard University.
Organisation for Economic Co-operationand Development- INFE. (2012). Measurement Tool on Financial Literacy and Results of the First Pilot Survey
Potrich, Ani C. G., Vieira K. M., Coronel, D. A., Filho, R. B.(2015). Financial Literacy in Southern Brazil: Modeling and Invariance Between Genders. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 6, 1-12
Remund, David L. (2010),"Financial Literacy Explicated: The Case for a Clearer Definition in an Increasingly Complex Economy",The Journal of Consumer Affairs, Vol. 44, No. 2, pp. 276-295.
Reyes, Ramon L. (2006). The psychological meanings of money. Master’s thesis, Alliant Internaional University.
Robb, C. A. and Sharpe, D. L. (2009). Effect of personal financial knowledge on college students’ credit card behavior. Journal of Financial.
Rosacker, K. M.,&Rosacker, R. E. (2016). An Exploratory Study of Financial Literacy Training For Accounting And Business Majors. The International Journal of Management Education, 14(1), 1-7.
Saraç, E. (2014). Finansal okuryazarlık ve Dumlupınar Üniversitesi öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin ölçülmesi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Sarıgül, H. (2014). A Survey of Financial Literacy Among University Students. Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss. 207.
Sarıgül, H. (2015).Finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeği: Geliştirme, geçerlik ve güvenirlik. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi13(1). Doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER408
Sermaye Piyasası Kurulu http://www.spk.gov.tr/duyurugoster.aspx?aid=20151005&subid=0&ct=f3 Nisan 2016 tarihinde erişilmiştir.
SPK Sermaye Piyasası Kurulu (2012). Türkiye finansal yeterlilik araştırması sonuç raporu. Ankara
Temizel, F. & Bayram, F. (2011).Finansal okuryazarlık: Anadolu Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) öğrencilerine yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1.
Temizel, F. & Sönmez, H. (2014). Lisans eğitim programlarının finansal okuryazarlık düzeyine etkisinin araştırılması: Türkiye örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14, Sayı:4.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, (2011). Özel konular-finansal istikrar raporu. 55-94. Ankara.
Yılmaz, V. & Tuncay, M. (2012). Finansal liberalizasyonun tasarruf ve yatırım üzerine etkisi: Türkiye örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4).