İKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMİ KADIN DERGİLERİNİN GÖRSEL TASARIMI

İkinci Meşrutiyet Dönemi Osmanlı kadınlarının kimlik ve toplumsal varlıklarını kanıtlama savaşına başladıkları dönemdir. Osmanlı devlet politikası, imparatorluğun bütünlüğünü koruyabilmek açısından modernleşme yolunda adım atmanın zorunluluğunu fark ettiği için sosyal ve siyasal hayatı etkileyecek kurum ve kuruluşların gelişimini destekledi. Başta İstanbul olmak üzere bu dönem; büyük kentlerde yeni okullar, yeni gazeteler ve yeni bir yaşam anlayışını yansıtan batı felsefesini benimsetmeyi amaçlayan siyasal hareketlerin yoğunlaştığı bir dönemdir. 1908' de iktidarı ele geçiren jön Türkler ordunun modernizasyonu yanında orta gelir grubunun entelektüel ve siyasal gelişimi için önemli adımlar atmışlardır. Kadın hareketinin ilk adımları modernleşme bilincinin serpilmeye başladığı bu döneme rastlar. Kadınların İslami bakış açısıyla sınıflandırılması ve Osmanlı toplumsal yaşamının güçlü ataerkil yapısı kadın hareketlerinde kat edilen yolun çok sayıda engelle karşılaşmasına neden olmuştur. Araştırma Osmanlı kadını hareketinin kadın dergilerine yansıması boyutunda ele alınacaktır. Grafik tasarımcı olan araştırmacı bu dergileri makaleleri boyutunda değil özellikle görsel yansımalar sunan görüntülü söylemleri ile ele alacaktır. Osmanlı' da ki kadın hareketi Batı' da olduğu gibi cinsiyetçi politikalara karşı bir cinsel kimlik savaşı olmasının dışında Doğulu kültür kimliğinin modernizasyonu açısından da farklılık taşımaktadır. Bu nedenle incelenecek kadın dergilerinin içerikleri bir yandan kadın haklarını meşrulaştırmaya yönelik düşünceleri içerirken, büyük ölçüde de modernleşmek isteyen, erkeğin yanında yer alan, onu destekleyen modern yaşantının koşullarını gerçekleştirebilen Batılı kadın teması öne çıkarılarak işlenmiştir. Kadın dergilerinin modernleşme ile feminizmi bir arada yansıtmaları nedeniyle görsel analizler yalnızca feminist söylemlerin sunumunu değil Osmanlı kadınının modernizmi algılayış biçimini de kapsamıştır

VISUAL DESIGN OF THE SECOND CONSTITUTIONAL MONARCHY PERIOD WOMEN’S MAGAZINES

The Ottoman women started to participate in the struggle of proving their identity and social presence during the second constitutional monarchy period. Since the Ottoman state policy noticed that it was necessary to take a step for modernization to protect the integrity of the empire, it supported the development of institutions and organizations to affect social and political life. During this period, political movements intensified that aimed to adopt the western philosophy reflecting the cognizance of new schools, new newspapers and new life in large cities primarily in Istanbul. Young Turkish Party captured the power in 1908 and took important steps for the intellectual and political progress of the middle income group in addition to the modernization of the army. The first steps of the women’s movement coincide with this period, when the modernization awareness started to disperse. Categorization of women with the Islamic perspective and the powerful patriarchal structure of the Ottoman social life caused the path covered in women’s movements to face with numerous obstacles. The investigation discussed the Ottoman women’s movement as a reflection in women’s journals. The researcher, who is a graphics designer, discussed these magazines with their expressions including images that presented especially visual reflections rather than in the dimension of their articles. The women’s movement in the Ottomans was a gender identity battle against sexist policies like in the west and in addition it had differences in terms of modernization of the eastern cultural identity. Therefore, the contents of the women’s magazines that were studied consisted of the ideas to justify women’s rights, and on the other hand, the theme of western women, who wished to become modernized substantially, took place by their men and supported them, and carried out modern life’s conditions, was revealed and discussed. Visual analyses not only encompassed the presentation of feminist expressions but also the modernism comprehension manner of the Ottoman women since women’s magazines reflected modernization and feminism together

PDF

___

Çakır Serpil (2013). Osmanlı Kadın Hareketi, Metis Yayınları, İstanbul.
Aka, Ü. (2015). İkinci Meşrutiyet Döneminde Kadın Olmak, Yeni İnsan Yayınları, İstanbul.
Akpolat, Y. (2015). Sosyoloji Araştırmaları (Osmanlı’da Kadın Dergileri ve Sosyoloji Dergileri), Fenomen Yayınları, İstanbul.
Denman, F. K. (2010). Yeni Harflerle Kadın (İkinci Meşrutiyet Döneminde Bir Jön Türk Dergisi 1908*-1909), Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı Yayını: 34 Kadınların Belleği Dizisi No.5, İstanbul.
Resim 1. http://kanalkultur.blogspot.com.tr/2015/10/osmanlda-bir-kadn-dergisi-demet.html, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 2. http://www.gramunion.com/elmasirkesi.tumblr.com/158678179670, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 3. file:///C:/Users/Msı/Desktop/Osmanlı%20Kadın%20Dergisi/DEMET/Kadin-dergileri.pdf, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 4. file:///C:/Users/Msı/Desktop/Osmanlı%20Kadın%20Dergisi/DEMET/Kadin-dergileri.pdf, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 5. https://i.pinimg.com/236x/a7/a7/3f/a7a73fdcfcc013390554dd47abd7b29b--bookjacket.jpg, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 6. http://bianet.org/bianet/biamag/139698-kadinlar-dunyasinda-bir-sarayli, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim7.http://userscontent2.emaze.com/images/933076d1-8337-46cb-b72a06f731abdcb1/d506faaf-2256-4eb7-9361-d326a67967cd.jpg, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 8. http://mahmure.hurriyet.com.tr/foto/ask-iliskiler/turkiyenin-cinsellige-yon-verendergileri_39012/2, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 9. http://mahmure.hurriyet.com.tr/foto/ask-iliskiler/turkiyenin-cinsellige-yon-verendergileri_39012/2, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 10. https://twitter.com/Antno_Donizetti/status/869982960002453515, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 11. http://docplayer.biz.tr/docs-images/13/31185/images/5-0.jpg, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 12. https://pbs.twimg.com/media/CyAWp8uXUAEWGQq.jpg, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 13. Çakır Serpil (2013). Osmanlı Kadın Hareketi, s. 65.
Resim 14. http://www.tibbiyelihikmet.com/wp-content/uploads/2015/12/2.jpg, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 15. http://catlakzemin.com/26-ekim-1908/, Erişim Tarihi: 31.10.2017
Resim 16. http://www.tibbiyelihikmet.com/wp-content/uploads/2015/12/17.jpg, Erişim Tarihi: 31.10.2017