HZ. FÂTIMA’NIN MİRAS (FEDEK) TALEBİYLE İLGİLİ ŞİA (İMÂMİYYE) NIN MUTEBER KABUL ETTİĞİ RİVAYETLERE ELEŞTİREL YAKLAŞIM

Bu çalışma; Hz. Peygamber’in (s) vefatından sonra kızı Hz. Fâtıma’nın Halife Hz. Ebu Bekir’den babasına ait mirası yahut kendisine ait olup halifenin gasp ettiğini iddia ettiği Fedek arazisinin iadesini talep ettiği ile ilgili Şiî rivayetlerin sahihliğine yönelik eleştiriyi içermektedir. Şîa kaynakları; konuyu Hz. Peygamber’in (s) mirası bağlamında değil, kızı Hz. Fâtıma’ya hayattayken hibe ettiğini iddia ettikleri Fedek arazisinin Hz. Fâtıma’ya geri verilmesi üzerine temellendirmektedir. Bu rivayetlere konu edilen hak talebinin sübutu ciddi şüpheler barındırmaktadır. Şîa (İmâmiyye) kaynaklarında geçen ilgili rivayetler bağlamında gerçekleştirilen çalışma, bu rivayetlerde sözü edilen şekliyle bir gasp olayının bulunmadığını ortaya koyduğu gibi Fedek arazisini geri almaya yönelik bir hak talebinin de olmadığını ortaya koymaktadır. Emevîler döneminde Fedek’in tasarrufunun amacı dışına çıkarılması, derin yapılanma içerisindeki dünyevi hesaplar peşinde koşanlarla gizli din taşıyanları tetiklemiş, Ehl-i Beyt’in hakkını arama kılıfı altında da bu tür rivayetleri üreterek, Allah Resûlünün adaletini, ehl-i beytin yanı sıra diğer adil ve seçkin sahâbeyi yani “önde gelenleri” rivayetlerine malzeme yapıp asıl amaçları olan İslam’a saldırıyı gerçekleştirmişlerdir. Ayrıca bu tür rivayetlerle Hz. Peygamber’i ve tebliğini hedef alan ancak onun şahsında bunun yapılamayacağını idrak edenler, onun tarafından yetiştirilen ve hayatlarının hiçbir anında şirk yahut küfür bulunmayanbu iki şahsın örnek alınmasının da önüne geçmeye çalışmışlardır. Gerçekte ise tarihsel olarak Hz. Fatıma ve Hz. Ebu Bekir arasında miras talebi veya hibe diye nitelen mülkün iadesi meselesi yaşanmamıştır.

A CRITICAL APPROACH TO THE NARRATIVES ACCEPTED AS RELIABLE BY SHI'A (IMAMIYYA) REGARDING THE LEGACY(FEDEK) DEMAND OF HZ. FATIMA

This study includes criticism about the authenticity of Shia narratives about the legacy demand of Hz. Fatima, the daughter of Hz. Prophet (bpuh), from the Caliph Hz. Abu Bakr or the request for the return of the land of Fedek, which he claimed to be usurped by the caliph after the death of Hz. Prophet(pbuh). Shia sources are based the issue not in the context of Hz. Prophet's legacy, but on the return of the land of Fedek, which they claim to have given to his daughter Hz. Fatima while he was alive, to Hz. Fatima. The accuracy of the claim subjected to these narratives raises serious doubt. This study executed in the context of narratives on the Shia (Imamiyya) sources reveals that, as mentioned in these narrations, there is neither a usurp event nor a demand for its return. During the Umayyad period, That the usage of Fedek's savings was out of purpose triggered those who pursued worldly accounts in deep structuring and those who carried secret religion and by producing these kinds of narratives under the cover of the seeing Ahl al-bayt's right, They made the justice of the Messenger of Allah material to their narratives to the other just and distinguished Companions “the prominent”, as well as Ahl al-Bayt and carried out the attack on Islam, which was their main purpose. In addition, those who targeted the Prophet and his notification with such narratives, but realized that this could not be done in his person, also tried to prevent these two people who were raised by him and had no shirk or blasphemy at any time in their lives to be model. In fact, historically there was no issue of the request for inheritance or the return of the so-called grant between Fatima and Abu Bakr.

PDF

___

Ahmed b. Hanbel (1416/1995). Müsned’ü İmam Ahmed b. Hanbel, (thk. Şuayb el-Arnaud, Âdil Mürşid). I-L. Beyrut, Müesssetü’r-Risale.
Altun, İsmail (2012). Hz. Ebû Bekir İle Hz. Fâtıma Arasında Yaşanan Fedek Meselesine Sünnî ve Şiî Yaklaşımların Analizi. İslâm Araştırmaları Dergisi, 2012, Sayı: 27, s. 1-27.
Askerî, Allame Seyyid Murtaza (ts.). Ehl-İ Sünnet Ve Ehl-İ Beyt Mektebi Öğretileri, Çev: Cafer Bendiderya.
Belâzürî, Ahmed b. Yahyâ (2013). Fütuhü’l-Büldân. trc. Mustafa Fayda. İstanbul: Siyer Yayınları.
Beyhakī, Ahmed b. Hüseyn (1926 /1344). es-Sünenü’l-kübrâ, Haydarâbâd: I-X. Meclisu dâiretü’lmaârîf.
Buhârî, Muhammed b. İsmâîl el- Cu’fî (1987/ 1407). el- Câmiu’s-Sahîh el-Muhtasar. Tahkîk, Ta’lîk: Mustafâ Dîb el- Buğâ.I- VI. Beyrut: Dâru İbn Kesîr.
Cevherî, Ebû Bekir Ahmed b. Abdülaziz el-Bağdâdî (1431/2010). Es-Sakîfetü ve Fedek, Tahkik: Mecîd es-Sâidî. Kerbela: Mektebetu’l-Utbetu’l-Hüseyniyyetü’l-Mukaddese.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’âs (t.y). Sünenü Ebî Dâvûd. I-IV. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî.
Fayda, Mustafa (1994), “Ebû Bekir”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, 10: 101-108, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Fığlalı, Ethem Ruhi (1998), “Abdullah b. Sebe” Diyanet İslam Ansiklopedisi, 1:133-134. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Hamevî, Yâkût b. Abdullah (1397/1977). Mü’cemü’l-Büldân. I-V. Beyrut: Dâru Sâdır.
İbn Ebî’l-Hadîd (1428/2007), Şerhu Nehcu’l-Belâğa, Tahkik: Muhammed İbrahîm (Bağdat: Dârû’lKütübi’l-Arabiyye.
İbnü’l-Esîr, Alî b. Muhammed (1987), el-Kâmil fi’t-Târih Tercümesi. (Trc. M. Beşir Eryarsoy-Ahmed Ağırakça) I-XII. İstanbul: Bahar Yayınları.
İbn Hişâm, Abdülmelik b. Hişâm (1971), Hz. Muhammed’in Hayatı. (Trc. İzzet Hasan-Neşet Çağatay). I-IV. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
İbn Kesîr, İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer (t.y.), el-Bidâye ve'n-Nihâye. (Trc. Mehmet Keskin). I-XIV. Ankara: Çağrı Yayınları.
İbn Meysûm, Kemalüddîn Meysûm b. Ali b. Meysûm el-Behrânî (1386), Şerhu Nehcu’l-Belâğa, Kum, Dârû’l-Habîb.
İbn Sa‘d, Muhammed b. Menî‘ (1421/2001). eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ. (Thk. Ali Muhammed Ömer). I-XIII. Kahire: Mektebetü’l-Hancî.
İbn Tayfur, Ebu’l-Fazl Ahmed b. Ebî Tâhir (1326/1908). Belâğatu’n-Nisâ. Kahire: Matbaatu Medresetu Vâlideti’l-Abbâsi’l-Evveli.
İmam Mâlik (1994). Muvatta‘, (çev. Ahmet M. Büyükçınar, Vecdi Akyüz, Ahmet Arpa, Durak Pusmaz, Abdullah Yücel). I-IV. İstanbul: Beyan Yayınları.
Kettânî, Muhammed Abdülhay b. Abdilkebîr (1990-1993). et-Terâtîbü’l-İdâriyye: Hz. Peygamber’in Yönetiminde Sosyal Hayat ve Kurumlar. (Trc. Ahmet Özel). I-III. İstanbul: İz Yayıncılık.
Komisyon: Dünya Ehl-i beyt (a. s) Kurultayı (2006). Hidayet Önderleri: Hz. Fâtıma (s.a.), Trc. Vahdettin İnce. Dünya Ehl-i beyt Kurultayı.
Küleynî, Muhammed b. Ya‘kûb er-Râzî Eş-Şeyh (1363). el-Kâfî, Tashîh ve Ta ‘lîk: Ali Ekber el-Ğaffârî, 5. Baskı. Tahran : Dârû’l-Kütübi’l-İslâmiyye.
Mâverdî, Ali b. Muhammed (t.y.). el-Ahkâmu’s-Sultâniyye. (Thk.el-Kâdî Nebîl Abdurrahma Hayyâvî). Beyrut: Şirketü Dârû’l-Erkam b. Ebî’l-Erkam.
Mâzenderî, Ebû Cafer Muhammed b. Ali b. Şehr Eşveb es-Serevî (1414/1991), Menâkıb-ı Âli Ebî Tâlib, Tahkik: Yusud el-Bukâî. Beyrut: Dâru’l-Ezvâi.
Meclisî, Muhammed Bâkır b. Muhammed Taki (1430), Bihâru’l-Envâr, Tahkik: Müessese İhyâu Kütübi’l-İslâmiyye. Kum.
Melâyirî, eş-Şeyh İsmail el-Muizzî (1380/1922), Câmiu Ehâdisu eş-Şîatu fi Ahkâmi’ş-Şerîa, Kum: Müessesetü’l-Vâsıf.
Müslim b. Haccâc (t.y.) el-Câmiu’s- sahîh. (thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî). I- V. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
Poyraz, Mevlüt (2019). Hz. Fâtıma’nın Miras (Fedek) Talebini Konu Edinen Sünnî Rivayetlere Eleştirel Yaklaşım -1-. Turkish Studies-Comparative Religious Studies, Volume 14 Issue 3, 2019, p. 553- 576.
Sübhânî, Cafer (2006). Akâid-i İmamiyye, Trc. Cafer Bendiderya. Dünya Ehl-i beyt (as) Kurultayı.
Şa‘rânî, Eş-Şeyh Abdulvehhâb (Ty.) Keşfu’l-Gumme, Basım yeri ve tarihi yok.
Tabersi, Ahmed b. Ali (Ts.), el-İhticac, Tashih: Muhammed Bâkır Horasani, Meşhed, Neşr-i Murtaza.
Tirmizî ( t.y.). el- Camiu’s-sahih Sünenü’t-Tirmizî. (thk. Ahmed Muhammed Şakir), (I- V). Beyrut.
Turâbî, Murtaza (2010), Ehl-i Beyt’in Dilinden Kur’an (1), Çev.: Cafer Bend Derya. Ed. Akın Caba. Dünya Ehl-i Beyt Kurultayı.
Turâbî, Murtaza (2010), Ehl-i Beyt’in Dilinden Kur’an (2), Çev.: Cafer Bend Derya. Ed. Akın Caba. Dünya Ehl-i Beyt Kurultayı.
Zehebî, Muhammed b. Ahmed (1996). İslâm Târihi. (trc. Muzaffer Can). I-VI, İstanbul: Cantaş Yayınları.
http://tr.wikishia.net/view/Hz._Fat%C4%B1ma%27n%C4%B1n_Hutbesi.
http://tr.wikishia.net/view/Humus.
http://tr.wikishia.net/view/Osman_bin_Affan.