HATIRALARLA KURULAN BİR TOPLUMSAL KİMLİK: 21 MAYIS 1864 SÜRGÜNÜ VE TÜRKİYELİ ÇERKESLER

Hatırlama, bir topluluğu oluşturan bireylere kimlik sunmakta, nereye ve neye ait oldukları sorusuna cevap bulmalarında yardımcı olmaktadır. Resmi tarihin dışında bırakılan grupların oluşturduğu toplumsal hafızaların, artık görünür olduğu son yıllarda, tarihin farklı renkleri de içerisinde barındırması gerektiği düşüncesi önem kazanmıştır. Söz konusu değişim, hatıralarını kimliğinin bir parçası kabul eden toplumsal grupların ya da farklılık gruplarının özne-aktör olarak kamusal alana çıkmasıyla gerçekleşmiştir. Bu bağlamda, Türkiyeli Çerkesler, geçmişlerini hatırlayarak ve yeniden kurgulayarak, olumsuz imgelerle tanımlanmış olan kimliklerine yeni anlamlar kazandırmayı amaçlamaktadırlar. 21 Mayıs 1864 Sürgünü, Çerkeslerin tanınma, korunma ve saygı duyulma gibi taleplerine meşru dayanak olarak sunulmaktadır. kimlik politikaları kapsamında araçsallaştırılmakta

COLLECTIVE IDENTITY BUILT ON MEMORIES: EXILE OF 21 MAY 1864 AND CIRCASSIANS IN TURKEY

Recalling offers an identity to the individuals who establish a society and gives them some help to find an answer where and what they belong to. In recent years when the collectives memories built by the people, who are excluded from official history, appear, it is accepted that history contains different colours. This transformation occurs by emergence of groups of difference into the public sphere as a subjectactor. These groups accept their remembrances as a part of their own identity. In this respect, Circassians of Turkey aim to give new significance, by recognizing and reconstructing, to their identity that is stigmatized with negative meanings. Circassians present exile of 21 May 1864 as a legitimate basis of their actual needs by instrumentalization of this symbolic event within the context of identity politics. The main question of this study is that: «How individuals can became subject-actor by remembering a tragedy and developing policy of differences in recent years when multicultural liberalism dominates?» In the problematic framework, the study explains how the rememberances of exile of 21 May 1864 reconstruct «Circassian identity». Although memory seems to belong to an individual, it is socially determined. In this study, collective aspects of this memory are examined in the example of «Circassians of Turkey» that are recognized as a group of difference; «remember figures» based on the memory are mentioned with commemoration program held in «memory places» like Kefken and Besiktas in every 21 May. In this context, it is discussed how resistance acts based on the remembrance of young activists, who are the members of «Initiative of May21», «Platform of NoSochi2014» and «Caucasus Forum» make Circassians subject-actors

PDF

___

AKÇAM, T. (2005). Tarihle Yüzleşme. Birikim, 193/194, 165-172.
AKSAMAZ, N. G. (2000). Nart Destanları. Tarih ve Toplum, 34 (199), 42-46.
ANDERSON, B. (2004). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, (Çeviren: İskender Savaşır). İstanbul: Metis.
ASSMAN, J. (2001). Kültürel Bellek, Eski Yazılı Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. İstanbul: Ayrıntı.
BAĞ, Y. (2001). Çerkeslerin Dramı, İşgal, Soykırım, Sürgün ve Göç. Çerkeslerin Sürgünü: 21 Mayıs 1864. Ankara: Kafkas Derneği Yayınları, 207-266.
BAYKAM, A. (2005). Tarih, Etik ve Öteki Üzerine. Birikim, 193/194, 175-178.
BERZEG, K. (1990). İslam Aleminde Çerkez Liderliği Dönemi (Mısır Çerkez Devleti 1250-1517).
Tarih ve Toplum, 13 (77), 48-49.
BİLGİN, N. (2007). Kimlik İnşası. İzmir: Aşina.
BRUNEAU, M. (2006). Les territoires de l’identité et la mémoire collective en diaspora. Espace géographique, 4, 328-333, http://www.cairn.info/revue-espace-geographique-2006- 4-page-328.htm (son erişim, Şubat 2012).
CANDAU, J. (1998). Mémoire et Identité. Paris: Presse Universitaire de France.
CASTELLS, M. (2012). İsyan ve Umut Ağları: İnternet Çağında Toplumsal Hareketler, (Çeviren: Ebru Kılıç). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
CONNERTON, P. (1999). Toplumlar Nasıl Hatırlar, (Çeviren: Alaaddin Şenel). İstanbul: Ayrıntı.
HALBWACHS, M. (2001). Les cadres sociaux de la mémoire collective. Paris: Albin Michael.
HALBWACHS, M. (2002). La mémoire collective. Paris: Albin Michael.
HENZE, B. P. (2011). Tarihte Çerkesler. Sürgün: 21 Mayıs 1864. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı, 153-163.
KAYA, A. (2007). Diasporada Çerkes Kimliğinin Dönüşümü: Değişen Siyasal Konjonktür Karşısında Yeniden Tanımlanan Etnik Sınırlar. Sivil Toplum ve Dış Politika: Yeni Sorunlar, Yeni Aktörler, (Derleyen: S.C. Mazlum ve E. Doğan). İstanbul: Bağlam Yayınları, 57-76.
KAYA, A. (2011). Türkiye’de Çerkesler: Diaspora’da Geleneğin Yeniden İcadı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
KELEŞ, E. (2009). Kırım Savaşı’ndan Sonra Gelen Muhacirlerin Menteşe Sancağı’nda İskânı, Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/8 Fall 2009, p. 1166-1188, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.995, ANKARA-TURKEY.
KIZILKAYA, O. ve AKAY, T. (2013). Kafkasya Muhacirlerinin Suriye Vilayetine İskânı ve Karşılaşılan Zorluklar, Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/2 Winter 2013, p. 137- 152, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4567, ANKARA-TURKEY.
KONUKMAN, Ç. (2012). Soçi Olimpiyatları Karşıtı Hareket ve Çerkes Soykırımı Protesto Eylemleri. Kafkas Vakfı Nisan Ayı Sempozyumu, Istanbul: Kafkas Vakfı.
NORA, P. (1997). Entre Mémoire et Histoire: La problématique des lieux. Paris: Gallimard. NORA, P. (2002). L’avènement du mémoire. http://www.eurozine.com/articles/2002-04-19- nora-fr.html (son erişim, Haziran 2015).
NORA, P. (2006). Hafıza Mekânları, (Çeviren: Mehmet Emin Özcan). Ankara: Dost.
ÖZYÜREK, E. (2001). Hatırladıklarıyla ve Unuttuklarıyla Türkiye’nin Toplumsal Hafızası. İstanbul: İletişim.
PUL, A. (2011). Trabzon ve Samsun Limanları Üzerinden Kaskafya Muhacirlerinin İskânı (1860- 1864). Sürgün: 21 Mayıs 1864. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı, 181-209.
SANCAR, M. (2007). Geçmişle Hesaplaşma: Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne. İstanbul: İletişim.
SANCAR, M. (2011). Geçmişle Yüzleşme: Bir Adalet ve Özgürleşme Sorunu. Birikim, 211, 18- 26.
SCHUDSON, M. (2007). Kolektif Bellekte Çarpıtma Dinamikleri. Cogito, 50, 179-199.
TOURAINE, A. (1992). Critique de la modernité. Paris: Fayard.
WIEVIORKA, M. (2000). Différences dans la différence. Comprendre-1: Les identités culturelles, (Derleyen: Will Kymlicka ve Sylvie Mesure). Paris: PUF, No: 1. WIEVIORKA, M. (2001). La différence. Paris: Balland.
YEL, S. ve GÜNDÜZ, A. (2008). XIX. Yüzyılda Çarlık Rusyası’nın Çerkesleri Sürgün Etmesi ve Uzunyaylaya Yerleştirilmeleri (1860-1865), Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/4 Summer 2008, p. 949- 983, ISSN:1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number :http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.397, ANKARA-TURKEY
http://nosochi2014.com (son erişim, Mayıs 2012).
http://nosochi2014.com/campaign/soci-2014-olimpiyatlarina-karsi-durmak-icin-14- sebep.php (son erişim, Şubat 2012).
http://www.21may1864.org/SisnaniyTr.aspx (son erişim, Nisan 2012)