HASTANIN İSTEM DURUMUNA GÖRE ÖTANAZİ TÜRLERİNİN VAROLUŞÇU YORUMU
Bu makalenin amacı, hastanın istem durumuna göre ötanazi türlerine varoluşçu bir yaklaşım sergileyebilmenin olanağını gözler önüne sermektir. Bu kapsamda, öncelikle ilgili literatürden hareketle hastanın istem durumuna göre ötanazi türlerinin kısa açıklamaları yapılmış ve bu tanımlardan yola çıkarak, bu türlerde ortaya çıkma olasılığına sahip olan bazı sorular ya da sorunlar, varoluşçu bir tarzda yeniden düzenlenmiştir. Bu sorulara ya da sorunlara varoluşçuluğun temel düşünceleri ve temaları çerçevesinde birtakım yorumlar gündeme getirilerek yanıtlar aranmaya çalışılmıştır. Çalışmada, istemli ötanazi bağlamında kişinin bedeni ile olan ilişkisi, yaşam yerine ölümün tercih edilmesi, yaşama son verme özgürlüğünün bulunup bulunmaması ve istemsiz ve istem-dışı ötanazide de başkalarının kişi yerine karar vermesi gibi birtakım varoluşsal sorunların gözlemlenebileceği görülmüştür. Bu sorunlara varoluşçuluğun bakış açısıyla bir yaklaşım sergilendiğinde sonuç olarak gözlemlenen ise şu olmuştur: Varoluşçulukta yaşamın ölüme göre daha öncelikli olması ve insanın yaşadığı süre boyunca yaşamını ne ölçüde anlamlandırdığının taşıdığı hayati önem nedeniyle ötanaziye olumlu bir bakış açısı sergilenemeyeceği kanaatine varılmıştır. Çünkü kişi bedenine sahip olamaz, aksine bedeni olmadan kişinin var olması düşünülemez. Yaşam ise kişinin varlığının anlam kazanması için önemlidir çünkü tüm olanaklar onun içindedir. Bu nedenle özgürlük ve bununla ilgili olarak yapılan seçimler yaşama dairdir. Ölüm de bir seçenek değildir ve hiç kimse başkasının yaşamı üzerinde karar verme hakkına sahip değildir
EXITENTIALIST INTERPRETATION OF THE TYPES OF EUTHANASIA BY PATIENT’S VOLUNTARINESS STATUS
This paper aims to reveal the possibility of adopting an existentialist approach towards types of euthanasia by patient’s voluntariness status. Within this scope, firstly the types of euthanasia by patient’s voluntariness status are briefly described on the basis of the relevant literature, and then, on the basis of these definitions, a number of questions or problems that may arise concerning each of these types are reformulated in an existentialist style. Answers were sought for these questions or problems by bringing forward a number of comments within the framework of the fundamental ideas and themes of existentialism. It was understood during the study that a number of existential problems can be observed within the context of voluntary euthanasia such as the person’s relationship with his/her body, preference of death over life, and whether the freedom to end a life exists, as well as other problems within the scope of non-voluntary and involuntary euthanasia such as others’ decisions on behalf of the person. Applying an existentialist approach towards these problems yielded the following conclusion: It is not possible to adopt a positive approach towards euthanasia because of the priority given to life over death in existentialism and because of the vital importance attached to how much a person has made sense of his/her life throughout the period he/she has lived. For the individual cannot possess his/her body; on the contrary, he/she cannot be thought to exist without his/her body. Life is important for the existence of the person to get meaningful because all possibilities are in it. Therefore, freedom and the choices made in connection with this are related to the life. Death is not an option, and no one has the right to make a decision over others’ lives
___
- Akbaş, M. (2010). Biyoetik Bir Sorun Olarak Ötanazi: Tarihi, Çeşitleri ve Felsefesi. Felsefe Dünyası, (51), 1-15.
- Altay, G. (2005). Nitelikli Yaşam Hakkı İçin Ötanazi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Bollnow, O. F. (2004). Varoluş Felsefesi (Der ve Ter. Medeni Beyaztaş). İstanbul: Efkâr Yayınları.
- Cevizci, A. (2013). Uygulamalı Etik. İstanbul: Say Yayınları.
- Çetinkaya, F. ve Karabulut, N. (2016). Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Ötenazi Hakkında Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2016, 3 (2), 28-39. adresinden 24 Ocak 2017’de erişildi.
- Demirörs, Ö. ve Hızal, S. A. (2016). Türk Ceza Hukuku Açısından Ötanazi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65 (4), 1481-1516. adresinden 19 Ocak 2017’de erişildi.
- Durakoğlu, A. ve Cebecioğlu, G. (2016). An Analysis of Albert Camus’ Revolt Philosophy in the Context of His Novel ‘The Plague’/Albert Camus’nun Başkaldırma Felsefesinin ‘Veba’ Adlı Romanı Bağlamında Analizi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/2 Winter 2016, p. 369-382, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9175. Ankara-Turkey.
- Flynn, T. R. (2006). Existentialism: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press.
- Foulquie, P. (1998). Varoluşçunun Varoluşu (Çev. Yakup Şahan). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
- Gök, A. (2015). Aristoteles’in Etik Görüşü Bağlamında Ötanazi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Güçlü, A., Uzun, E., Uzun, S. ve Yolsal, Ü. H. (2008). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Gündoğan, A. O. (1995). Albert Camus ve Başkaldırma Felsefesi. İstanbul: Birey Yayıncılık.
- Gürcan, E. C. (2011). Ötanazi: Yaşama Hakkı Açısından Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 60 (2), 255-280. adresinden 14 Temmuz 2016’da erişildi.
- Gürsoy, K. (2007). Maurice Merleau-Ponty’de Algı Problemine Giriş. Ankara: Lotus Yayınevi.
- Güven, K. (2000). Kişilik Hakları ve Ötanazi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Heidegger, M. (2000). Being and Time (Trans. John Macquarrie & Edward Robinson). Oxford: Blackwell Publishers.
- Hippokrates. (2015). Hipokrat Yemini (Çev. İlyas Altuner). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 1-7. adresinden 18 Ocak 2017’de erişildi.
- Jaspers, K. (2007). Felsefe Nedir? (Çev. İsmet Zeki Eyuboğlu). İstanbul: Say Yayınları.
- İnceoğlu, S. (1999). Ölme Hakkı (Ötanazi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Koç, E. (2004). Gabriel Marcel ve Sadakat. Ankara: ART Basın Yayın.
- Kumaş, G. (2005). Adan İlindeki Çeşitli Hastanelerin Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Ötanazi Hakkındaki Düşünceleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Kuyurtar, E. (2014). Aktif ve Pasif Ötanazi Ayrımı Ahlaksal Bir Ayrım Mıdır?. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), (17), 47-70. adresinden 14 Temmuz 2016’da erişildi.
- Marcel, G. (1949). Being and Having (Trans. Katharine Farrer). Westminster: Dacre Press
- McDougall, J. F. and Gorman, M. (2008). Euthanasia A Reference Handbook. California: ABCCLIO.
- Mounier, E. (2007). Varoluş Felsefelerine Giriş (Çev. Serdar Rifat Kırkoğlu). İstanbul: Say Yayınları.
- Michelman, S. (2008). Historical Dictionary of Existentialism. Maryland: Scarecrow Press.
- Oğuz, Y. N., Tepe, H., Örnek Büken, N. ve Kırımsoy Kucur, D. (2005). Biyoetik Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
- Özlem, D. (2014). Etik-Ahlak Felsefesi. İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
- Özkara, E. (2001). Ötanazide Temel Kavramlar ve Güncel Tartışmalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Perrett, R. W. (1996). Buddism, Euthanasia and the Sanctity of Life. Journal of Medical Ethics, 22 (5), 309-313. adresinden 19 Ocak 2017’de erişildi.
- Sartre, J. P. (2007). Varoluşçuluk (Çev. Asım Bezirci). İstanbul: Say Yayınları.
- Sartre, J. P. (2009). Varlık ve Hiçlik Fenomenolojik Ontoloji Denemesi (Çev. Turhan Ilgaz ve Gaye Çankaya Esen). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Schlögel, H. (2002). Ötanazi ve Teoloji (Çev. Osman Taştan). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 43 (1), 293-299. adresinden 24 Ocak 2017’de erişildi.
- Sümer, N. (2015). Dinlerde İntihar Şehitlik ve Ötanazi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
- Şen, Y. F. (2015). Yaşam Hakkı: İdam, Kürtaj, Ötenazi ve Siyasal Sorumluluk. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 1-26. adresinden 22 Aralık 2016’da erişildi.
- Tepehan, S., Özkara, E. ve Yavuz, M. F. (2011). Yoğun Bakım ve Diğer Birimlerde Görev Yapan Hemşirelerin Ötanaziye Yaklaşımı. Adli Tıp Dergisi, 25 (2), 115-124. adresinden 24 Ocak 2017’de erişildi.
- Türkmen, H. (2015). Ötenazi Sorunsalına Teolojik Açıdan Bir Bakış. Kelam Araştırmaları, 13 (1), 495-519. adresinden 22 Aralık 2016’da erişildi.
- Velleman, J. D. (1992). Against the Right to Die. The Journal of Medicine and Philosophy, 17 (6), 665-681. adresinden 19 Ocak 2017’de erişildi.
- Yiğit, Y. (2003). İslâm Ceza Hukuku Açısından Ötanazi ve Hukukî Sonuçlarının Değerlendirilmesi. İslâmî Araştırmalar Dergisi, 16 (3), 337-349. adresinden 19 Ocak 2017’de erişildi.
- Yount, L. (2007). Right to Die and Euthanasia Revised Edition. New York: Infobase Publishing.
- ‘Annem ölmem için sürekli dua ediyordu’ dedi. (2015, 14 Ocak). adresinden 30 Kasım 2016’da erişildi.
- 12 yıl sonra komadan çıktı ve söyledikleri şok etti!. (2015, 20 Mart). adresinden 30 Kasım 2016’da erişildi.