HADİS KÜLTÜRÜNDE ESTETİK

Tüm insanların barış, huzur, saadet ve mutluluğunu hedefleyen İslâm dininin iki temel kaynağı vardır. Bunlar, Allah'ın kelamı olan Kur'ân ve Hz. Muhammed'in sünnetidir. Hz. Muhammed'in söz, fiil ve takrirlerinden oluşan sünnet, Kur'ân'ın tefsir ve açıklaması durumundadır. Kur'ân ve sünnet, insanların hayatlarının her alanına hitap etmektedir. Sanat ve estetiğin de İslâm kültüründe önemli bir yeri vardır. Çeşitli sözlük ve ansiklopedilerde sanat ve estetik hakkında değişik tanımlar yapılmıştır. İslâm dininin ana kaynağı olan Kur'ân'da estetiği çağrıştıran pek çok kavramlardan bahsedilmektedir. Özellikle Hz. Muhammed'in (s.a.v.) söz, fiil ve takrirlerinde de estetiği dile getiren güzellik türü ifadelerin yer aldığını okumaktayız. Hz Muhammed (s.a.v.) hayatının her aşamasında estetik, zarafet, düzen, tertip ve disipline önem ver vermiş ve Müslümanların dikkatlerini bu noktalara çekerek bu çerçevede hayatlarını tanzim etmelerini istemiştir. Bu çalışmamızda, bu konuları, bilhassa estetik kavramı çerçevesi dâhilinde kabul edilecek ifadelerin hadis kültüründeki yeri üzerinde duracağız. Çünkü güzelliği, zarafeti ve ahengi ifade eden çeşitli şeyler, insan hayatında yer almaktadır. Bu gibi şeyler, insanın ruh ve zihin dünyasını beslemektedir. Bu nedenle estetik kavramı dâhilinde kabul edilen her türlü güzelliğin, fert ve toplum hayatında önemli bir yeri vardır

AESTHETICS IN HADITH CULTURE

There are two main sources of Islamic religion. These are the principles that aim at peace, happiness, tranquility and happiness of all people. These are the Qur'an and the Sunnah of Hz. Muhammad. The circumcision of Hz.Muhammad's words, deeds and punishments is the interpretation and explanation of the Qur'an. Quran and Sunnah, would impact every area of people's live. Art and aesthetics also has an important place in Islamic culture. Different dictionaries and encyclopedias have made different definitions about art and aesthetics. The Qur'an, the main source of Islamic religion, speaks of many concepts that remind aesthetics. Especially we have also read that in Hz. Muhammad's words, deeds and remarks, there are also expressions of beauty that express aesthetic. In this work, we will emphasize the place of the expressions which will be accepted within the frame of the aesthetic concept, especially in the hadith culture. Because beauty, elegance and harmony, is involved in human life. This things feed the world of the soul and the mind. For this reason, every kind of beauty accepted within the concept of aesthetics has an important place in the life of individual and society

___

  • Abdulbaki, M. F. (tsz.). el-Mu’cemu’l-Mufehres li Elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Beyrut: Dâru İhyâi’t- Turâsi’l-Arabî.
  • Akalın, Ş. H. (2011). Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
  • Ateş, S. (tsz.). Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, (12 cilt). İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
  • Aydın, M. (1986). “İslâm’ın Estetik Görüşü”, Kubbe Altı Akademi Mecmuası, Ekim 1986.
  • Aydınlı, A. (2012). Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
  • Aynî, Bedruddin Ebî Muhammed Mahmud b. Ahmed. (2002). (ö. 855/1451), Umdetu’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, ( 16 cilt). Beyrut: Dâru’l-Fikr.
  • Ayvazoğlu, B. ( 2000). İlmü’l-Cemâl. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (ss. 146-148). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Bahnassi, A. (2008). Sanat ve Estetik Yaratıcılık (Z. Durukal. Çev.) İhsanoğlu, E. (Ed.) Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Beşer, F. (2010). Süslenme. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (ss. 178-180). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Buhârî, EbûAbdillah Muhammed b. İsmâil. (tsz.) (ö. 256/870), el-Câmiu’s-Sahîh, Beyrut: Şirketu Dari’l- Erkam b. Ebi’l- Erkam.
  • Cevizci, A.( 2013). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
  • Cürcânî, Ali b. Muhammed eş-Şerif. (1990). et-Ta’rifât, Beyrut: Yayın Evi. Yok.
  • Çam, N. ( 1994). İslâm’da Sanat, Resim ve Mimari, Ankara:
  • Çubukçu, A. ( 1992). Buâs. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (ss. 340). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Dârîmî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fadl b. Behrâm.( 2011). (ö. 255/869), Sünenu’d-Dârimî, Mustafa Dîb el-Buğ. (thk.), ( 2 cilt). Dımaşk: Dâru’l-Mustafa.
  • Demirayak, K. (2011). Kasidetü’l-Bürde. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi ( ss. 566-568). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’âs es-Sicistânî el-Ezdî.( tsz.). (ö. 275/888), Sünenü Ebî Dâvud, thk. Muhammed MuhyiddinAbdulhami. ( thk.), ( 2 cilt). İstanbul: el-Mektebetu’l-İslâmiyye.
  • Ebû Zehra, M. ( tsz.). Usûlu’l-Fıkh,Kahire: Dâru’l-Fikri’l-Arabî.
  • Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed bin Ahmed bin el-Ezher el-Herevî.( 2004). (ö. 370/980), Tehzîbu’l- Luğa, thk. Ahmed Abdurrahman Muhaymir( thk.), ( 12 cilt). Beyrut: Daru’l-Kutubi’l- İlmiyye.
  • Ferrâ, Ebû Zekeriya Yahya b. Ziyâd. ( tsz.) (ö.207/822), Meâni’l-Kur’ân, Abdülfettah İsmail Şelebî. (thk.), ( 3cilt). Basım yeri yok.
  • Foster, J. B. ( 2000). , Max’ın Ekolojisi, İstanbul: Epos Yayınları.
  • Gürânî, Şemsuddin Ahmed b. İsmail b. Osman b. Muhammed el-Gürânî’dir.( 2008). (ö. 893/1488). “el-Kevserü’l-Cârî ilâ Riyâdi Ehâdîsi’l-Buhârî”, Ahmed İzzu İnâye. )thk.), (11 cilt). Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî.
  • Halil Bin Ahmed, EbûAbdirrahman el-Ferâhîdî.(2003). (ö. 150/791), Kitabu’l-Ayn, thk. Abdülhamid Hendâvî( thk.), ( 4 cilt). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • Harman, Ö. F. ( 1988). Ahd-i Atîk. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi(ss. 344-501). İstanbul1: Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Hatâbî, Ebû Süleyman Hammad b. Muhammed el-Bestî.( 2010). (ö. 388/998), Meâlimü’s-Sünen Şerhu Süneni Ebî Dâvûd, Muhammed Subhî b. Hasan Hallâk.( thk.), ( 3 cilt). Riyad: Mektebetü’l-Meârif.
  • Hatiboğlu, H.(2012). Sünen-i İbni Mâce Tercemesi ve Şerhi, (9 cilt).İstanbul:Kahraman Yayınları.
  • Höfel, L. (2006). Estetik Psikolojisi, İstanbul: Vestiyer Yayıncılık.
  • İbn Hacer, Ahmed b. Ali.(2005). (ö. 852/1448), el-Askalanî, Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, (15 cilt). Beyrut: el-Mektebetu’l-Asriyye.
  • İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed. (tsz.). (ö. 241/855), Müsned, (30 cilt). Beyrut: Basım Yeri Yok.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fida İsmail b. Kesîr el-Kureşî ed-Dımeşkî.( tsz.). (ö. 774/1372), Tefsîru İbn Kesîr, ( 4 cilt). Beyrut: Dârü’l-Kalem.
  • İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî. ( 1998). (ö. 273/886), Sünen, thk. Beşşâr, Avvâd Ma’rû. (thk.), (4 cilt). Beyrut: Dâru’l-Cîl.
  • İbn Manzûr, Cemaluddin Muhammed b. Mukerrem.( 1994). (ö. 711/1311), Lisanu’l-Arap, (15 cilt). Beyrut: Dâru’l-Fikr.
  • İbn Sa’d, Ebû Abdillah Muhammed.( 2014.). (ö. 230/844), et-Tabakâtü’l-Kübrâ, ( 8 cilt). Beyrut: Dâru Sadr.
  • İsfahânî, Ebu’l-Kasım Hüseyin b. Muhammed er-Rağıb.( 2011). (ö. 502/1108), “Müfredâtu Elfâzi’l- Kur’ân, thk. Safvân Adnân Dâvûdî. ( thk.), Dımaşk: Dâru’l-Kalem.
  • Karakaş, A.(2017). “Oksidentalizmde Etik Değerler”, 26, 175-200.
  • Kasımî, M. C. (1987). Kavâidu’t-Tahdîs min Funûni Mustalahi’l-Hadîs, Muhammed Behçet el- Baytar, ( thk.), Beyrut: Daru’n-Nefâis.
  • Kastalânî, Şehâbuddin Ebu’l-Abbas Ahmed b. Muhammed. ( 2012). (ö. 923/1517), İrşâdu’s-Sârî li Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, (15 cilt). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • Kirmânî, Şemsuddin Muhammed b. Yusuf. ( 2010). (ö. 787/1084), Şerhu’l-Kirmânî alâ Sahîhi’l- Buhârî, ( 12 cilt). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • Koç, T. ( 2009). İslâm Estetiği, İstanbul: İsam Yayınları.
  • Koçyiğit, T. (1992). Hadis Terimleri Sözlüğü, Ankara: Rehber Yayıncılık.
  • Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî. ( 2006.). (ö. 671/1272), el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân, ( 18 cilt). Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
  • Malik B. Enes, Ebû Abdillah. ( tsz.). (ö. 845/1442),el-Muvatta’, Beyrut: Daruİhyâi’t-Turâsi’l-Arabî.
  • Mâverdî, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib el-Mâverdî el-Basrî. ( 2012.). (ö. 450/1058), en- Nuketu ve’l-Uyûn, ( 6 cilt). Beyrut: Dârü’l-Kutubi’l-İlmiyye.
  • Münâvî, Muhammed Abdurrauf. ( 1938.). Feyzu’l-Kadîr Şerhu’l-Camii’s-Sağîr, ( 6 cilt.). Mısır: Matbaatu Mustafa Muhammed.
  • Müslim, Ebu’l-Huseyn b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî. ( 1998.) (ö. 261/874), Sahîhu Muslim, Beyrut: Daru İbn Hazm.
  • Nevevî, Muhyiddin Ebû Zekeriyya Yahyâ bin Şeref. (2001.). ( ö. 676/ 1277), Sahîhu Muslim bi Şarhi’n-Nevevî, Rıdvan Câmi’ Rıdvan. ( thk.), ( 18 cilt). Kahire: el-Mektebetu’s-Sakafî.
  • Sâbûnî, M. A. ( 2014.). , eş-Şerhu’l-Muyesser li Sahîhi’l-Buhârî el-Musemma ed-Dureru ve’l-Leâlî bi Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, ( 5 cilt). Beyrut: el-Mektebetu’l-Asriyye.
  • Saliba, C. (1982.). el-Mu’cemu’l-Felsefî, ( 2 cilt.). Beyrut: Basım Yeri Yok.
  • Sena, C. (1972.). , Estetik, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr. ( 2013.). (ö. 310/922), Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l- Kur’ân, ( 11 cilt). Beyrut: Dâru İbn Hazm.
  • Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa.( 1992.). (ö. 279/892), Sünen, ( 5 cilt). İstanbul: Basım. Yeri Yok.
  • Turgay, N. Kur’ân ve Sünnet Açısından Estetik (Müziğin Bu Alandaki Yeri), ss. 1-16.
  • Yazır, M. B. ( 1981.). Kalem Güzeli, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
  • Zehebî, Muhammed Hüseyin, et-Tefsîr ve’l-Mufessirûn, Dâru’l-Erkâm, Beyrut tsz.
  • Zeydan, A. ( 1979.). el-Vecîz fî Usûli’l-Fıkh,İstanbul: el-Mektebtü’l-İslamiyye.
  • Zeydan, A. ve Abdulkahhar D. A. (2011.). Ulûmu’l-Hadîs, Dımeşk: Müessesetü’r-Risâle.