Germiyânlı Yetîmî ve ibret-nâmesi-zeyl

Osmanlı coğrafyasının önemli kültür merkezlerinden birisi de Kütahya’dır. Kaynaklarda ve tezkirelerde Kütahiyyeli veya Germiyânlı olarak zikredilen otuz sekiz şâir dikkate alındığında Kütahya, Osmanlı Devleti’nin altıncı önemli kültür merkezlerinden biri olarak dikkat çekmektedir. Germiyân topraklarında yaşayan önemli şâirlerden biri olan Yetîmi, kaynaklara göre Seyyid Gazi Tekkesi’ne bağlı sûfîlerdendir. İbret-nâme başlığı taşıyan manzumelerin ilki Yetîmî’nin İbret-nâmesi’dir. Ölümü ve ölüm karşısında insan davranışlarını, dünya hayatının geçici ve malın mülkün yalan olduğunu anlatarak ders vermeyi amaçlayan İbret-nâmeler, özellikle sûfi şâirlerimizin ele aldığı türler arasında önemle dikkat çekmektedirler.

Yetîmî from Germiyân and his ibret-nâme-zeyl

One of important cultural centers of the Ottoman Empire is Kütahya. Kütahya, when considering thirty-eight poets that have been mentioned in the literature and memorandums as from Kütahya and from Germiyân, is the sixth most important cultural center of the Ottomam Empire. According to the literature Yetîmî, one of the important poets living on Germiyân lands, is a sûfî follower of the Turbeh of Seyyid Gazi. One of the first poems titled as ‘İbretnâme is the ‘İbretnâme of Yetîmî. The ‘İbretnâme form that aims to teach a lesson by elaborating on subjects like death, the human behavior against death, the briefness of human life, and the illusion of wealth, are importantly striking as a poetic form and has been usedby the sûfî poets.

PDF

___

AKTAN, Bilal, (2006a), Kemâl Ümmî‟nin Vefât Risâlesi ve Dil Özellikleri”, SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.19
AKTAN, Bilal, (2006b), “Garib-Nâme’nin Bilinmeyen Yeni Bir Yazması”, Akademik Araştırmalar Dergisi, Ağustos-Ekim 2006, Yıl:8 Sayı: 30
AŞIK ÇELEBİ, (1971) Meşâirü’ş-Şuarâ, Haz. M. Owens, Londra
DEMİR, Esra (2003), Şeyh Eşref bin Ahmet ve İbretnâme Mesnevisi-İnceleme Metin, MÜ SBE Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
GÜLER, Kadir, (2004), Kütahya Yazıları, Kütahya
GÜLER, Kadir, (1995), “Gaybî Sun‟ullâh ve Hudâ Rabbim Risâlesi”, Yedi İklim, Kütahya Özel Sayısı, C.X/68, Kasım 1995
GÜLER, Kadir, (2004), “Gaybî Sun’ullah ve Keşfü’l-Gıtâ Devriyyesi” Kütahya Yazıları, Kütahya
GÜZEL, Abdurrahman- TORUN, Ali (2003) Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Ankara
HASAN ÇELEBİ, Tezkiretü’ş-şu’arâ, Süleymaniye Ktp., Es‟ad Efendi Blm. Nu.3869.
ÖZKAN, Mustafa, ( 1995), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul
ŞENTÜRK, Ahmet Atilla, KARTAL, Ahmet, (2007), Eski Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul
YILMAZ, Mehmet (1992), Edebiyatımızda İslâmî Kaynaklı Sözler, İstanbul