GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÖĞRETMENLERİN GÖZÜNDEN BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ
Tekışık (1987) öğretmenlik mesleğini, "yetişmekte olan nesli; ailesi, çevresi, milleti, devleti ve vatanı için daima yararlı, yapıcı, yaratıcı iyi bir insan ve iyi bir vatandaş olarak yetiştirme sanatı" olarak tanımlamaktadır. Bu özelliğinden olsa gerek kutsal bir meslek olarak adlandırılmaktadır. Ancak günümüzde bu mesleğe yönelik algılar farklılaşmıştır. Bu araştırmada da öğretmenlerin mesleklerine yönelik algıları içsel ve dışsal bakış açıları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Öğretmenlik mesleğine yönelik algının geçmiş ve günümüz bağlamında nasıl olduğunu tespit etmeye çalışan üçüncü alt problem de bu iki boyutun altında ele alınmıştır. Çalışma, öğretmenlik mesleğinin algılanması olgusunu merkeze alarak nitel araştırma desenlerinden fenomonolojik yaklaşımla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla ölçüt örnekleme yöntemiyle kıdem yılı 15, 6-10, 11-15, 16-20, 21 ve üzeri çalışmakta olan ve emekliye ayrılmış olan 25 öğretmen ile görüşülmüştür. Ölçütün kıdem yılı olmasının nedeni, öğretmenlik algısının mesleği farklı yıllarda deneyimleyen öğretmenlerin bakış açısıyla ele alınmak istenmesidir. Veri toplamak amacıyla oluşturulan sorulardan hareketle kayıt altına alınan görüşmeler, betimsel analize tabi tutularak temalaştırılmış ve bulgulanmıştır. Analizler sonucunda öğretmenlerin, mesleklerine karşı algılarını içsel ve dışsal bakış açılarıyla açıklamaya çalıştıkları görülmüştür. Mesleklerini içsel bir bakış açısıyla değerlendiren öğretmenler, kendilerinin mesleklerini önemsizleştirdiğini ifade etmişlerdir. Bu durumun nedenlerini ise "olumsuz ekonomik ve maddi durum, teknolojinin ve bilgiye ulaşım yollarının değişmesi ve gelişmesi, öğretmenin kendini geliştirmemesi ve uygunsuz hareketleri, yeni felsefelere ve yeniliklere adapte olamama, beklentisini karşılamama, bürokrasi, öğretmenlik mesleğine erken yaşlarda başlanılamaması, öğretmenlerin yıpranmasından dolayı idealist olamamaları ve mesleğin mecburiyetten yapılması/ sevilmemesi" olarak ifade etmişlerdir. Dışsal bakış açısı çerçevesinde öğretmenler, kendi dışındaki bireylerin öğretmenlik mesleğini önemsiz görmesinin nedenlerini ise; yaşam standartlarının düşük olması, öğretmenlik mesleğinin önemsiz görülmesi, öğrenci yaptırımlarının uygulanmaması, öğretmenlik mesleğinin itibarının azalması, öğretmen sayısının artması, öğretmen yetiştirmedeki kalitenin düşmesi, öğretmenin işine müdahale edilmesi olarak belirtmişlerdir. Son olarak üçüncü alt problem çerçevesinde de kıdem yılı yüksek olan öğretmenler ile kıdem yılı düşük olan öğretmenler arasında belirgin farkların olduğu görülmüştür. Bu farklar; teknolojik imkânlar, teori ve uygulama farkı, eğitim ve idealistlik, yeni felsefelere adaptasyon, mesleğin sevgi ya da ekmek kapısı amaçlı yapılması, öğretmen sayısının artışına bağlı olarak mesleğe yönelik değer algısında düşüş şeklinde dile getirilmiştir
TEACHING AS A PROFESSION ACCORDING TO TEACHERS FROM PAST TO TODAY
Tekışık (1987) defines that the teaching profession is a cultivation art for a beneficial, constructive, creative, good person and good citizen who is always useful to the family, the environment, the nation, the state and the homeland. Because of this feature, it is called a sacred profession. But today, perceptions about this profession are different. In this research, the perceptions of the teachers' professions were evaluated within the context of internal and external perspectives. The third subproblem that tries to determine how the teaching profession is in the context of past and present was also assessed under these two dimensions. The study was carried out with the phenomonal approach from the qualitative research designs by centering the perception of the teaching profession. For this purpose, it was interviewed with 25 teachers who were working and retired at senior years 1-5, 6-10, 11-15, 16-20, 21 and over by criterion sampling method. The reason why the measure is the seniority year is that the perception of the teaching profession is to be considered from the point of view of teachers who have experienced in different years this profession. The interviews that were recorded with reference to the created questions to collect the data were subjected to descriptive analysis, and they were analyzed and detected. As a result of the analyzes, it was seen that teachers tried to explain the perceptions of their professions in terms of internal and external perspectives. Teachers who evalatued their professions in terms of internal perpectives were expressed that they trivialised the their professions themselves. The causes of this situation were expressed as "negative economic and material situation, the change and development of the ways of technology and information transportation, not improving themselves and inappropriate movements, not being able to adapt to new philosophies and innovations, fail to satisfy, bureaucracy, not starting the teaching profession at an early age, being unable to be idealistic because of the wear of teachers and dislike/doing forced the profession. In the context of external perspectives, the reasons why individuals outside of their own saw the teaching profession as unimportant teachers were pointed out as low standard of living, seeing the insignificance of the teaching profession, lack of student sanctions, reduction of the reputation of the teaching professionincrease of the number of teachers, decrease of the quality of teacher education, intervention to teacher’s job. Finally, it was seen that there were significant differences between the teachers who have high age of seniority and low age of seniority in the framework of the third sub-problem. These differences were expressed as technological possibilities, difference in theory and practice, education and idealism, adaptation to new philosophies, making the profession for love or subsistence, a decline in the value perception of the profession depending on the increase in the number of teachers
___
- Akdemir, S. A. (2013).Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Programlarının Tarihçesi ve Sorunları, TurkishStudies, 8 (12), 15-28
- Akyüz, Y.(2008). Türk Eğitim Tarihi.Ankara: Pegem A Akademi Alıcıgüzel, İ. (1999). Çağdaş Okulda Eğitim ve Öğretim. İstanbul: Sistem Yayıncılık Bilge, F. (2007).Eğitim Psikolojisi, Gelişim- Öğrenme-Öğretim. B. Yeşilyaprak (Ed.) Gestalt ve İnsancıl Yaklaşımda Öğrenme içinde (243-274). Ankara: Pegem Yayıncılık Büyüköztürk ve diğ. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A Akademi Demir M. K. ve Arı E. ( 2013). Öğretmen Sorunları-Çanakkale İli Örneği, On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126
- 104 Sevgi COŞKUN KESKİN - Deniz YÜCEER Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/14
- Dündar, C. (2008). Köy Enstitüleri. Ankara: İmge Kitabevi Fidan, N. ve Erden M. ( 1998). Eğitime Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları Güven, Ġ.(2003) 1940'dan Günümüze Öğretmenlerin Ekonomik Sorunlarının Tarihsel Analizi, Milli Eğitim Dergisi, Sayı:160
- Gürbüztürk, O.(t.y). Eğitimde Nitelik Sorunu. dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/508/6226.pdf adresinden 21 Mart 2017 tarihinde elde edilmiştir. Ilgaz, D. (1999). Köy enstitüleri. 75 yılda eğitim içinde (s. 311- 344). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları
- Kaya, C. (2003). Öğretmenlere Öneriler. İstanbul: Zambak Yayınları
- Korkmaz, İ ve diğ. (2004). Göreve Yeni Başlayan Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Güçlükler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı: 38, 266-277
- Mete, Y. A (2013). Güney Kore, Japonya, Yeni Zelanda ve Finlandiya’da Öğretmen Yetiştirme ve Atama Politikaları. TurkishStudies, 8(12), 859-878
- Öğretmenler Bin Pişman. (24 Kasım 2010). Yeni Mesaj. http://www.yenimesaj.com.tr adresinden 21 Mart 2017 tarihinde elde edilmiştir. Özsoy G. ve diğ. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler. İlköğretim Online, 9(3), 910-921
- Öztürk, C. (2005) Türkiye’de Dünden Bugüne Öğretmen Yetiştiren Kurumlar. İstanbul: Eğitim Bakanlığı Yayınları
- Öztürk, M. (2013). Türkçe Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Anlayışı Uygulama Düzeyinin İncelenmesi (Kilis İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis.
- Özoğlu, M. ve diğ. (2013). Türkiye’de ve Dünya’da Öğretmenlik-Retorik ve Pratik.Ankara: Eğitim Bir-sen Yayınları
- Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen Yetiştirme Sistemi’nin Sorunları. Seta Analiz, Sayı 17 Schlechty, P. C. (2005).Okulu Yeniden Kurmak (Çev: Y. Özden). Ankara: Nobel Basımevi
- Şahin, İ. (2011). Öğretmen Adaylarının Öğretmen İstihdamı ve Mesleki Geleceklerine İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184
- Şişman, M. (2003). Öğretmenliğe Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık
- Tarman, B.,Baytak, A. (2011). Teknolojinin Eğitimdeki Yeni Rolü: Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bakış Açıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 891 -908
- Tekışık, H. H. (2000). Öğretmenlik Mesleği ve Genç Öğretmenlere Mesaj. Çağdaş Eğitim Dergisi
- Tok, N. T. (1997). Öğretmenlik Mesleğinin Öğretmenlerin Gereksinimlerini Karşılama Düzeyi. Eğitim Yönetimi Yıl 3. Sayı 2. Kış 1997. ss. 251-267
- Uygun S. (2012). Basında Öğretmen Sorunları. Millî Eğitim Dergisi, Sayı :194, Bahar/2012
- Ülken, H. Z. (2001). Eğitim Felsefesi. İstanbul: Ülken Yayınları Yıldırım, A. (2008). Türk Eğitim Sistemi ve Öğretmen Yetiştirme. A. Ç. Sağlam (Ed.), Eğitim Bilimine Giriş içinde (25- 59). Ankara: Maya Akademi
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık
- Yılman, M. (2006). Türkiye’de Öğretmen Eğitimi’nin Temelleri. İstanbul: Nobel Yayınları