GAZZÂLÎ, NİETZSCHE VE FOUCAULT’DA GÜÇ-HAKİKAT İLİŞKİLERİ ANALİZİ

Bu çalışmada, Ebû Hâmid el-Gazzâlî, Friedrich Nietzsche ve Michel Foucault'nun analizlerinden hareketle güç ile hakikat arasındaki ilişkiler incelenmektedir. Gazzâlî, insanların çoğunluğunun güç ve başarıya bakarak davrandıklarını ve güçlü ve başarılı olanın hakikatini hakikat olarak aldıklarını öne sürmektedir. Nietzsche, insan varoluşundaki temel kavramın güç istenci olduğunu ve yaşamın güce erişmeyle ilgili bir süreç olarak okunması gerektiğini iddia etmektedir. Foucault ise, bilgi ile iktidarın birbirini zorunlu olarak içerdiğini düşünmektedir. Ona göre tek istisna, "parrhesia" kavramının tahlilinden elde edilebilir. Üç düşünür de, hakikatin idealize edilmiş bir kavram olarak incelenmesine karşıdırlar. Onlara göre hakikat, güçle ilişki halindeki bir insan varoluşunda tahlil edilmelidir. İnsanın dışında ve onun üstünde bir kesin bilgi olarak hakikat var değildir. Hakikat, insanın tarihsel serüveninde ve varoluşsal detaylarda aranmalıdır. Güç ile hakikat arasındaki ilişkilerin analizi, bizim bilgi ile kurduğumuz bütün münasebetlerin gözden geçirilmesini gerektirecek ölçüde önemlidir. Aynı zamanda güç, insanlar arasındaki örtük bir hukukun da ortak ölçütü durumundadır. İnsanlar dilsel alışkanlıklarında gücün etkisinde olduklarını ele vermektedirler. Hakikatin güç üzerinden incelenmesi, ondaki insani bileşenlerin açığa çıkarılması bakımından da önemlidir. Hakikat, güç kavramından ayrıştırılarak ele alınamaz. Güç, özellikle bazı tarihsel zamanlarda hakikatin temel ölçüsü olarak iş görmektedir. İşte bu çalışmada, Gazzâlî, Nietzsche ve Foucault'nun güç ile hakikat arasındaki münasebetlere dair analizlerinden hareketle aktüel bir hakikat eleştirisine girişilmekte ve hakikatin içeriği yeniden inşa edilmektedir

THE ANALYSIS OF RELATIONS BETWEEN THE POWER AND THE TRUTH IN AL-GHAZZÂLÎ, NIETZSCHE AND FOUCAULT

In this study, it is examined the relationship between power and truth by moving from the analyses of Abû Hâmid al-Ghazzâlî, Friedrich Nietzsche and Michel Foucault. Al-Ghazzâlî claims that the majority of people act by looking at the power and success and they take up seriously the truth of whose power and success as a truth. Nietzsche alleges that will to power is the basic concept of human existence and life should be read being as a process which is related to achieve to power. Foucault thinks that the knowledge and the power contain necessarily each other. According to him, the only exception of this can be obtained from an analysis of concept of “parrhesia”. These three authors are against examining of truth as an idealized concept. According to them, the truth should be analyzed in human existence which is related to power. There is not the truth outside of human and outstanding of human being as a precise knowledge. The truth should be sought in the human’s historical adventure and the details of his existential details. The analysis of relations between the power and the truth is so important that it will require all relations which we have established about knowledge to review. Also the power is a common criterion of implicit law among people. People reveal that they are influenced by the power with their linguistic habits. To deconstruct the truth by examining the power is also important for clarifying the humanitarian components in it. The truth cannot be understood by being decomposed with the power. The power is understood the primary measure of truth especially in some historical times. Hence in this study, it is embarked to a critique of actual truth and it is reconstructed the content of truth by moving from al-Ghazzâlî’s, Nietzsche’s and Foucault’s analysis of relations between the power and the truth

PDF

___

Aristoteles (1996), Metafizik, (Çeviren: Ahmet Arslan), Sosyal Yayınlar, 2. Basım, İstanbul.
ASAD, Talal (2007), Sekülerliğin Biçimleri, (Çeviren: Ferit Burak Aydar), Metis Yayınları, İstanbul.
BOOTH, Ken (2012), Dünya Güvenliği Kuramı, (Çeviren: Çağdaş Üngör), Küre Yayınları, İstanbul.
ÇELİK, Celaleddin (2007), “Niklas Luhmann’da Sosyal Sistem Olarak Toplum ve Modern Toplumun Karmaşıklığı Sorunu”, Bilimname XII, 2007/1, s. 51-74.
FOUCAULT, Michel (2006a), Hapishanenin Doğuşu, (Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, 3. Baskı, Ankara.
FOUCAULT, Michel (2006b), Kelimeler ve Şeyler, (Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, 3. Baskı, Ankara.
FOUCAULT, Michel (2011a), Özne ve İktidar, (Çevirenler: Işık Ergüden-Osman Akınhay), Ayrıntı Yayınları, 3. Basım, İstanbul.
FOUCAULT, Michel (2011b), Bilginin Arkeolojisi, (Çeviren: Veli Urhan), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
FOUCAULT, Michel (2011c), Toplumu Savunmak Gerekir, (Çeviren: Şehsuvar Aktaş), Yapı Kredi Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
FOUCAULT, Michel (2012), Doğruyu Söylemek, (Çeviren: Kerem Eksen), Ayrıntı Yayınları, 3. Baskı, İstanbul.
FREUD, Sigmund (2012), Totem ve Tabu, (Çeviren: Kâmuran Şipal), Say Yayınları, İstanbul.
Gazzâlî (1939), el-Münkizü mine’d-Dalâl, Mektebetü’n-Neşri’l-Arabî, 3. Basım, Dımaşk.
Gazzâlî (2008), el-İktisâd fî’l-İ’tikâd, (tahkik: Enes Muhammed Adnan eş-Şerafâvî), Dârü’lMinhâc, Beyrut.
Gazzâlî, Ebû Hâmid (1994), Mihakkü’n-Nazar, (tahkik: Rafîk el-Acem), Dârü’l-Fikri’l- Lübnânî, Beyrut.
Gazzâlî, Ebû Hâmid (a: tarihsiz), Mi’yârü’l-İlm fî Fenni’l-Mantık, Beyrut: Dârü’l-Endelus, t.y.
Gazzâlî, Hüccetül-İslâm Ebî Hâmid (2006), Tehâfütü’l-Felâsife, (tahkik:Mahmûd Debîcû), Dârü’tTakvâ, Dımaşk.
GİDDENS, Anthony (2012), Modernliğin Sonuçları, (Çeviren: Ersin Kuşdil), Ayrıntı Yayınları, 5. Basım, İstanbul.
HEİDEGGER, Martin (2008), Varlık ve Zaman, (Çeviren: Kaan H. Ökten), Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları Agora Kitaplığı, İstanbul.
HOBBES, Thomas (2011), Leviathan, (Çeviren: Semih Lim), Yapı Kredi Yayınları, 9. Baskı, İstanbul.
İbn Sînâ (2004), Kitâbu’ş-Şifâ Metafizik I, (Çevirenler: Ekrem Demirli-Ömer Türker), Litera Yayıncılık, İstanbul.
İbn Sînâ (2006), Kitâbü’ş-Şifâ II. Analitikler, (Çeviren: Ömer Türker), Litera Yayıncılık, İstanbul.
KAUFFMANN, Walter (2010), “Editörün Önsözü”, Güç İstenci, (Çeviren: Nilüfer Epçeli), Say Yayınları, İstanbul.
MACHİAVELLİ, Niccoló (2008), Hükümdar, (Çevirenler: Gaye Demircioğlu-Ayşe Çavdar), Dergâh Yayınları, İstanbul.
MİTCHELL, Stephen A.&BLACK, Margaret J. (2012), Freud ve Sonrası, (Çeviren: Ayhan Eğrilmez), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
MİTHA, Farouk (2001), al-Ghazâlî and the Ismailis, I. B. Publishers, The Institute of Ismaili Studies, New York, London.
NİETZSCHE, Friedrich (2003), İyi ve Kötünün Ötesinde Bir Gelecek Felsefesine Bakış, (Çeviren: Ahmet İnam), Say Yayınları, İstanbul.
NİETZSCHE, Friedrich (2007), İşte Böyle Dedi Zerdüşt, (Çeviren: Ahmet Cemal), Kabalcı Yayınları, İstanbul.
NİETZSCHE, Friedrich (2007), İşte Böyle Dedi Zerdüşt, (Çeviren: Ahmet Cemal), Kabalcı Yayınları, İstanbul.
NİETZSCHE, Friedrich (2010a), Güç İstenci, (Çeviren: Nilüfer Epçeli), Say Yayınları, İstanbul.
NİETZSCHE, Friedrich (2010b), Ahlakın Soykütüğü Üstüne, (Çeviren: Ahmet İnam), Say Yayınları, 4. Baskı, İstanbul.
NİETZSCHE, Friedrich (2012), Putların Alacakaranlığı, (Çeviren: Mustafa Tüzel), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Baskı, İstanbul. Nizamülmülk (2006), Siyasetnâme, (Çeviren: Nurettin Bayburtlugil), Dergâh Yayınları, 6. Baskı, İstabul.
1008 Muhammet ÖZDEMİR Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013
ÖZDEMİR, Muhammet (2011), “Kanıksanmış Bir Özvarlık Tasarımı Olarak Güç Hakikati”, Eskiyeni Dergisi, Sayı: 22, Yaz, Ankara, s. 91-96.
ÖZDEMİR, Muhammet (2012), “Gazzâlî’nin Tehâfütü’l-Felâsife Adlı Eserinde “Üç Mesele”nin Ele Alınışı ve İbn Sînâ’nın Görüşleriyle Mukayesesi”, Basılmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÖZDEMİR, Muhammet (2013), “Kur’ân ve Sosyal Bilimlerin İnsan Yaklaşımları”, Eskiyeni Anadolu İlahiyat Akademisi Araştırma Dergisi, Sayı: 26, Bahar, Ankara, s. 7-32.
PLATON (2012), Devlet, (Çevirenler: Sabahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcoz), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 23. Basım, İstanbul.
ROUSSEAU, Jean-Jacques (2010), Toplum Sözleşmesi, (Çeviren: Vedat Günyol), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 6. Baskı, İstanbul.
SCHULTZ, Duane P.&SCHULTZ, Sdney Ellen (2007), Modern Psikoloji Tarihi, (Çeviren: Yasemin Aslay), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
WEST, David (1998), Kıta Avrupası Felsefesine Giriş, (Çeviren: Ahmet Cevizci), Paradigma Yayınları, İstanbul.
ZERRİNKUB, Hüseyin (2001), Medreseden Kaçış, (Çeviren: Hikmet Soylu), Anka Yayınları, İstanbu