FRANSIZ RESSAM ALEXANDRE BİDA’NIN RESİMLERİNDE ORYANTALİST ETKİLER

19. yüzyılda bir bilim dalı olarak gelişen ve Fransızca “Orientalisme” sözcüğünden türetilmiş olan Oryantalizm, başlangıçta Doğu insanının, din, dil ve tarih açısından incelenmesi anlamında kullanılmışsa da, yüzyılın ortalarına doğru Doğu dünyasını konu alan bir resim türünü belirtmek için de kullanılmaya başlanmıştır. İslam ve Doğu kültürlerinden etkilenmiş olan Batılı sanatçılar, ilgi alanlarına giren, genel anlamda ‘Doğu’, özelde ise Osmanlı topraklarına seyahat ederek buralarda gördüklerini kendi bakış açılarıyla resimlerinde yansıtmışlardır. Fransa’da Romantik hareketin içinde yer alan Alexandre Bida da Doğu’ya giden sanatçılar arasında yer almış, gerçekleştirdiği Oryantalist konulu çalışmaları ile döneminden bu yana dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. Sanatçı Doğu yolculuğunda Mısır, Yunanistan, Türkiye, Lübnan ve Filistin’e gitmiş ve bu yolculuktan çok sayıda resim çalışmaları ile dönmüştür. Bida’nın resimleri daha çok kentlerin panoramik görüntüleri, mimari yapıları ile kentlerde yaşayan insanların konu edildiği figüratif çalışmalardan oluşmaktadır. Çoğu Oryantalist sanatçı gibi Bida da Osmanlı- Doğu figürlerini yöresel giysi, silah, kumaş ve egzotik objelere ilişkin ayrıntılar ile ve farklı sahneler içinde betimlemiştir. Sanatçı, Doğulu’nun, yani ‘öteki’nin yaşamını yansıtan giyim, dekorasyon ve çeşitli günlük kullanım eşyalarına özellikle önem vermiştir. Diğer Romantik sanatçılarda olduğu gibi Bida için de Doğu, yeni konular ve modeller keşfetmek için bir araç olmuştur. Bu makalede, sanatçının yapmış olduğu litografi, ağaç baskı ve karakalem çalışmalarındaki Oryantalist etkiler üzerinde durulacak ve sanat anlayışındaki sembolizm ele alınacaktır.

ORIENTALIST INFLUENCE ON FRENCH PAINTER ALEXANDRE BIDA'S PAINTINGS

Although Orientalism developed as a science branch in the 19th century and derived from the word "Orientalisme" in French was originally used in the meaning of studying the eastern people in terms of religion, language and history, the term was also being used to indicate a painting pattern about the Eastern world towards the middle of the century. Influenced by the Islamic and eastern culture, Western artists have reflected on their own perspective the images they saw here, going to the ‘Eastern’ territories in general terms and the Ottoman lands in particular. Alexandre Bida, who is in the Romantic Movement in France, was among the artists who went to the East, andhas tried to attract attention with his Orientalist studies since his time. The artist went to Egypt, Greece, Turkey, Lebanon and Palestine during his journey to the East, and returned from this journey with numerous paintings. The paintings of Bida mainly consist of the figurative works about panoramic views and architectural structures of the cities and people living in the cities. Like most Orientalist artists, Bida has described the Ottoman-Orient figures in different scenes with details of local clothes, weapons, fabrics and exotic objects. The artist particularly emphasizes the exotic elements and clothing, decoration and various goods for daily use reflecting the life of the Oriental people, in other words, the 'other'. The Orient has become a way to free the imagination and means for discovering new subjects and models for Bida as well as the other Romantic artists. In this article, Orientalist influences on the lithograph, wood and charcoal paintings of the artist will be emphasized and symbolism in his sense of art will be discussed.

PDF

___

Alarslan Burcu (2005), “Türk İmajının Görsel Yansımaları”, Dünyada Türk İmgesi, İstanbul, 129- 162.
Arslan Necla (1992), Gravür ve Seyahatnamelerde İstanbul (18. Yüzyıl Sonu ve 19. Yüzyıl), İstanbul.
Arslan Necla (Sevin) (2006), Gravürlerde Yaşayan Osmanlı, Ankara. Aslanapa Oktay (1993), Türk Sanatı, İstanbul. Atasoy Nurhan (2001), Harem, İstanbul.
Bayhan Ahmet Ali (1997), Mısır’da Osmanlı Devri Mimarisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji ve Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Sanat Tarihi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Van.
Bayhan Ahmet Ali (2014), “Ferdinand Arnodin'in Cisr-İ Hamîdî Ve Çevre Yolu Projesi'ndeki Oryantalist Unsurlar Üzerine Değerlendirmeler”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/10 Fall 2014, p. 97-114, Ankara-Turkey.
Behdad Ali (2006), Kolonyal Çözülme Çağında Oryantalizm, (Çev. Sibel Erduman - Berkay Ersöz), İstanbul.
Bida Alexandre - BARBOT Prosper (1851), Souvenirsd’Egypte, Paris: Impr. Lemercier.
Cragin Louisa T. (1886), Pictures in Palestine, the story of Jesus, a book for the home, New York : Fords, Howard Hulbert.
Daşçı Semra (2005), “Delacroix’nın Fırçasından Osmanlılar”, Sanat Tarihi Dergisi, Sayı/ Number: XIV-1 Nisan/ April, 61-78.
Davison Roderic H. (1993), “Türkiye’nin Batı’daki Tarihsel İmajı”, (Çev. Bilge Criss), Tarih ve Toplum, S. 109, İstanbul, 34-38.
Darkot Besim (1979), “Mısır”, İslam Ansiklopedisi, C. 8, İstanbul, 217-219.
Erdem Mustafa (1997), “Kıpti Kilisesi Üzerine Bir Araştırma”, A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.36, Ankara, 143-178.
Germaner Semra, İnankur Zeynep (1989), Oryantalizm ve Türkiye, İstanbul.
Germaner Semra(2002), Oryantalistlerin İstanbulu, İstanbul.
İnankur, Zeynep (1993), “Oryantalizm”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, C. III, İstanbul, 1389- 1391.
Kabbani Rana (1993), Avrupa’nın Doğu İmajı, (Çev. Serpil Tuncer), İstanbul.
Raymond André (1999), Yeniçerilerin Kahiresi, Abdurrahman Kethüda Zamanında Bir Osmanlı Kentinin Yükselişi, (Çev. Alp Tümertekin), İstanbul.
Renda Günsel (1977), Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı 1700–1850, Ankara.
Said Edward W. (1989), Oryantalizm: Sömürgeciliğin Keşif Yolu, (Çev. Selahattin Ayaz), İstanbul.
Schick İrvin Cemil (2004), Çerkes Güzeli Bir Şarkiyatçı İmgenin Serüveni, (Çev. Ayşen Anadol), İstanbul.
Sevim Mustafa (Haz) (2002), Gravürlerle Türkiye, Giysiler Portreler, C. I. II., Ankara.
Seyid Muhammed Es- Seyid Mahmud (1990), XVI. Asırda Mısır Eyaleti, İstanbul.
Thornton Lynne (1994), The Orientalists Painter- Travellers, Paris.
Üçel - Aybet Gülgün (2002), “Barok Devrinde İngiltere'de Türk Kültürü”, Türkler, C. XI, Ankara, 934- 943.
Yenişehirlioğlu Filiz (1993), “Sanatta Osmanlı İmparatorluğu Fransa Etkileşimi” Osman Hamdi Bey ve Dönemi Sempozyumu, (17-18Aralık1992),İstanbul, 57–60.
Bayhan, Ahmet Ali “Mısır’da Memluk Sanatı”, http://www.altayli.net/misirda-memluk-sanati.html (Erişim Tarihi: 13.09.2017)
Boles Discorus “How they saw the copts the French painter Alexandre Bida the coptic writer in 1851and the discriminatory attire”/ https://copticliterature.wordpress.com/2011/12/28/how-they-saw-the-copts-the-french-painter-alexandre-bida-the-coptic-writer-in-1851-and-thediscriminatory-attire/ (Erişim Tarihi: 13.09.2017).
https://collections.vam.ac.uk/item/O516095/souvenirs-degypte-print-bida-alexandre (Erişim Tarihi: 13.09.2017).
(http://inspirationalartworks.blogspot.com.tr/2010/08/henri-regnault.html) (Erişim Tarihi: 21.09.2017)
http://collections.vam.ac.uk/item/O139771/an-albanian-and-a-nubian-drawing-bida-alexandre/ (Erişim Tarihi: 13.09.2017)
https://digitalcollections.nypl.org/items/510d47e1-2618-a3d9-e040-e00a18064a99 (Erişim Tarihi: 13.09.2017)
http://www.artnet.com/artists/alexandre-bida/oriental-en-turban (Erişim Tarihi: 13.09.2017)
http://www.artnet.com/artists/alexandre-bida/past-auction-results (Erişim Tarihi: 13.09.2017)
http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/dgkeysearchresult.cfm?num=0&word=Bida%2C%20Alex andre&s (Erişim Tarihi: 13.09.2017)
https://digitalcollections.nypl.org/collections/souvenirs-degypte#/?tab=about (Erişim Tarihi: 13.09.2017)
https://digitalcollections.nypl.org/items/510d47e1-2618-a3d9-e040-e00a18064a99 Erişim Tarihi: : 13.09.2017